tag:blogger.com,1999:blog-72733523718919770432024-03-10T20:23:25.425-07:00Berichten van de Douroportugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.comBlogger216125tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-16993125553204043432023-07-20T12:54:00.002-07:002023-07-20T12:59:28.449-07:00Van de boerderette 69. Hooibalen<h4 style="text-align: left;"><b>Het idee kwam van C: "Waarom laat u me het gras op die velden niet maaien met de tractor in plaats van elk jaar met de `capinadeira´ (zie `Ros ´m in de rondte´, Van de boerderette 46) het gras stuk te slaan en daarna, in het najaar, ook nog eens te frezen. Ik heb een machine die er balen van maakt en die kunnen dan verkocht worden." Dat leek me wel wat. Een flinke kostenbesparing en bovendien niet elk jaar het gevoel dat ik goed gras aan het verspillen was, terwijl een groot deel van de Portugese veestapel aan het einde van de zomer op een houtje moet bijten. De laatste jaren is de droogte zo ernstig dat er - vooral in het midden en zuiden - vaak in het begin van de zomer al geen sprietje gras meer wil groeien. "Dus dan betaal ik niets voor het werk en u verkoopt de hooibalen", begreep ik.</b></h4><div><b><br /></b></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNBZE2b7I_uG5mq09BaYVfyvJ8MGT-1tahT7sjKQ4fRfgMolANL0PmV_WrLMjzSE0VDtb9NphOQH_Eg8DjzLyxK1V6aI7V4jkNF1VuGM_zAyh9MGho6fcSCnZ8bENDxYHsLgrtnkIGwbOMLimyKl1I-Yu9dm5YNfYYaDmtiE124U8URMwCcwmv8arsrNfU/s2887/IMG_20230711_155416%20(2).jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2166" data-original-width="2887" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNBZE2b7I_uG5mq09BaYVfyvJ8MGT-1tahT7sjKQ4fRfgMolANL0PmV_WrLMjzSE0VDtb9NphOQH_Eg8DjzLyxK1V6aI7V4jkNF1VuGM_zAyh9MGho6fcSCnZ8bENDxYHsLgrtnkIGwbOMLimyKl1I-Yu9dm5YNfYYaDmtiE124U8URMwCcwmv8arsrNfU/w400-h300/IMG_20230711_155416%20(2).jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">het maaien met der tractor was zo gebeurd</td></tr></tbody></table><br /><div>Echter, toen we het er in het voorjaar over hadden wanneer het gras gemaaid moest worden, kwam hij daar schoorvoetend op terug: "Weet u zelf niet iemand aan wie u die balen kunt verkopen?" C is maar een klein ondernemertje: In de zomer loonwerk met de tractor en in de rest van het jaar handelt hij in stookhout en wilde kennelijk het risico niet nemen. Maar met een: "Hoor eens senhor C, ik heb dat soort van contacten niet. Dat gaat u toch veel gemakkelijker af. U komt overal bij de boeren. En met die droogte tegenwoordig, verkoopt u die hooibalen aan het einde van de zomer met gemak", trok ik hem over de streep. "Oké, dan doen we het zo"</div><div><br /><span><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXCGg-StvJDa6HvEfMOYPp0r_m-LNZ-ioUKr4Kq9FEhF9db2_4A7Q82kbV91SmKc-LJrfMSLYuG78iJ0eIWukpYov7UmSROx3J3wojYONEHzhru2SpSdkN3nggUKUvjU6e8Fcm4qNPmYo_P7yZzSeb1T5e-dZxAxiCuy6WaTMMXRciKVJm1yaIC3Wwkpwi/s5152/IMG_9926.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3864" data-original-width="5152" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXCGg-StvJDa6HvEfMOYPp0r_m-LNZ-ioUKr4Kq9FEhF9db2_4A7Q82kbV91SmKc-LJrfMSLYuG78iJ0eIWukpYov7UmSROx3J3wojYONEHzhru2SpSdkN3nggUKUvjU6e8Fcm4qNPmYo_P7yZzSeb1T5e-dZxAxiCuy6WaTMMXRciKVJm1yaIC3Wwkpwi/w400-h300/IMG_9926.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">met de nieuwe machine het hooi netjes in regels</td></tr></tbody></table></span>. </div><div>Toen het tijd werd om te maaien had hij een schapenboer in zijn auto, maar die haalde zijn neus op voor mijn gras. Er zat teveel `bloemetjesonkruid´ tussen (De Portugese, waarschijnlijk lokale, benaming van de plant verstond ik niet goed). Zou tinkende kamille kunnen zijn. Dat lustten zijn schaapjes niet. Die waren zeker grootgebracht met huttentutkoekjes. Volgens C viel het wel mee met dat onkruid en, omdat het graszaad dit jaar al op het land was gevallen, zou het er volgend jaar nog veel beter uitzien. "Ik kom de boel morgen maaien en maak er, zoals afgesproken, gewoon balen van", zei hij flink. Uiteraard regende het de volgende morgen, zodat het feest niet doorging. </div><div><br /></div><div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiw80WCln6kNzXQrmaa0oBlYrQaHdu_nqUnRC0voa8-dmSMCKMf5Y8k5rWcORY7IhMBR8S6ebE0cMkdnU9eQzFizdTMNie9aunp_xTEKSCFf_gOqhyXot0QD6lJEUdmibC1WETsZgQjURVyG_woOctaQKV579TOWb71GErBAuu6rmek1vleqd2lKtUXWQ_7/s5152/IMG_9929.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3864" data-original-width="5152" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiw80WCln6kNzXQrmaa0oBlYrQaHdu_nqUnRC0voa8-dmSMCKMf5Y8k5rWcORY7IhMBR8S6ebE0cMkdnU9eQzFizdTMNie9aunp_xTEKSCFf_gOqhyXot0QD6lJEUdmibC1WETsZgQjURVyG_woOctaQKV579TOWb71GErBAuu6rmek1vleqd2lKtUXWQ_7/w400-h300/IMG_9929.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">klaar voor de balenpers</td></tr></tbody></table></div><div><br /></div><div>Er ging weer ruim een week overheen - C heeft het verschrikkelijk druk in deze tijd van het jaar - en het werd nog een race tegen de klok om het gras te maaien voordat het te droog werd om er nog stevige balen van te maken. Vooral voor mij, want nadat C dinsdagmiddag klaar was met zijn tractor, moest ik met de motormaaier de kanten van alle velden nog maaien en de stukken waar hij niet bij kon komen met de tractor: hellingen, geulen plekken waar nog stenen lagen. Omdat er voor vrijdagmiddag alweer regen voorspeld was, kreeg ik anderhalve dag van hem voor bijna 700 meter grasrand van gemiddeld een meter breed! Dus woensdagmorgen om zes uur op - vroeger heeft geen zin, want dan moet de zon nog boven de bomen uitkomen en is het gras nog kletsnat van de dauw - en zo snel mogelijk aan de slag. Het maaien mag niet met een draad, maar moet met een maaiblad, want het gras dient lang te blijven.</div><div><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkZnUaNzloW5hjl5cwP7mg3S_-uyixIc9dxll-zPeQXyPvTuqlovR3h56eI5s2N8AJrzYj1ZxELcV9RARxBRAJFaH2cMee15p5R6eN0HNQLHujh-5ZgBuQiN-0cYmaAj_Esb23ezGvYFqJaGS-Y1GRcdJ3aJUaaYu1fa7XwpuiaH9G-Xr29R5tAAbxTV16/s4974/IMG_9948%20(2).JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3730" data-original-width="4974" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkZnUaNzloW5hjl5cwP7mg3S_-uyixIc9dxll-zPeQXyPvTuqlovR3h56eI5s2N8AJrzYj1ZxELcV9RARxBRAJFaH2cMee15p5R6eN0HNQLHujh-5ZgBuQiN-0cYmaAj_Esb23ezGvYFqJaGS-Y1GRcdJ3aJUaaYu1fa7XwpuiaH9G-Xr29R5tAAbxTV16/w400-h300/IMG_9948%20(2).JPG" width="400" /></a></div></div><div><br /></div><div>Om zes uur ´s avonds liep ik zo´n beetje op mijn tandvlees. Ik zag van kruin tot tenen zwart van het stof en kon mijn vingers bijna niet meer loskrijgen van de maaimachine. Nog één veld voor de boeg. Dat moest morgen maar. En dan nog met de hark aan de slag. Tussen de bomen, de wijnstokken en zo nog het een en ander.. Vol goede moed belde ik C. Morgenmiddag kon hij komen. Hij zei dat hij twee man zou sturen om het gras in banen te harken voor de balenmachine. Die kwamen natuurlijk niet. De mannen hier in de dorpen die geen werk hebben (en die niet erg oud of invalide zijn) zijn over het algemeen echte baliekluivers, die liever in een donker knijpje met elkaar over de hoogte van hun uitkering klagen dan er wat bij te verdienen als ze de kans krijgen. Het was ze te warm!</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjC9yafL7CRpfi4yALYT49FZvDnpKmjeKpGWRjmEoXclB2cKrD3vBc9lpVCKY2EOmI_yOCd3Rplltn2VNsDD7L3Tm10nn0rlYnjT_AQz3NMwXCJ2Tn3SbbzsKycjMpNFZiyVMq53In2vqK4pDGXnscf1xo6qGBqCxOswrT4lBAhh0DInXAGywXg54IlXWu/s3819/IMG_9952%20(2).JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2864" data-original-width="3819" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjC9yafL7CRpfi4yALYT49FZvDnpKmjeKpGWRjmEoXclB2cKrD3vBc9lpVCKY2EOmI_yOCd3Rplltn2VNsDD7L3Tm10nn0rlYnjT_AQz3NMwXCJ2Tn3SbbzsKycjMpNFZiyVMq53In2vqK4pDGXnscf1xo6qGBqCxOswrT4lBAhh0DInXAGywXg54IlXWu/w400-h300/IMG_9952%20(2).JPG" width="400" /></a></div><br /><div>Gelukkig kwam C wel. Tegen de avond en met een gloednieuwe machine om het gras bij elkaar te schrapen en in banen te werpen, maar die kon ook niet overal komen, zodat er nog genoeg werk voor de volgende ochtend voor me overbleef. Nog een keer om zes uur uit de veren dan maar. Om tien uur was ik eindelijk klaar en een klein uurtje later kwam C met zijn (tweedehands) balenpers. Een enorme machine die steeds deels gedemonteerd moest worden voordat hij op het volgende veld gebracht kon worden. En zowaar stopte er nog een auto voor de poort met daarin twee mannen en een vrouw, gewapend met hooivork en hark. Naar later bleek, de kopers van de hooibalen. Ik mocht toekijken en foto´s maken en af en toe - voor de vorm - een beetje hooi bij elkaar harken.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhqHmXf2jGPH8uup4fYI_6CY8E302X-10lksKxdm5TiPtU4Jd31XNa4zq9D7U_he2JT9PZ0ETQUXhgrX2CEk_4wN546L9WYAFIiqlaNtJKYmjsDV7_IWFoBB4Z4BFAwwr9X4Nrdd7SgfRgILULWObXOJybIIHjggYFeNZihfgO8Tv3Ka7M3rKhRGabLbaq1/s4330/IMG_9955%20(2).JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3248" data-original-width="4330" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhqHmXf2jGPH8uup4fYI_6CY8E302X-10lksKxdm5TiPtU4Jd31XNa4zq9D7U_he2JT9PZ0ETQUXhgrX2CEk_4wN546L9WYAFIiqlaNtJKYmjsDV7_IWFoBB4Z4BFAwwr9X4Nrdd7SgfRgILULWObXOJybIIHjggYFeNZihfgO8Tv3Ka7M3rKhRGabLbaq1/w400-h300/IMG_9955%20(2).JPG" width="400" /></a></div><div><br /></div><div>78 volwassen hooibalen kwamen er uit de machine. Hoewel, volwassen.. Volgens mij zijn de Nederlandse balen een stuk groter. Maar Hollandse boeren zijn doorgaans dan ook - ahum - grotere boeren. C moest twee keer met zijn grootste kar komen om de balen op te laden en daar hoefde ik me gelukkig niet meer mee te bemoeien. "Muito saúde (Veel gezondheid), senhor António", riep hij breeduit lachend boven het lawaai van de tractormotor uit, toen we afscheid namen. Die had vast een leuk winstje gemaakt. Van mij mocht hij. Ik was er ook niet op achteruit gegaan en als dat hem enthousiast houdt om het volgend jaar op dezelfde manier te doen, zit het wat mij betreft zo geramd als een schaap het kan hebben.</div><p><br /></p>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-12161285107176429672023-06-08T08:43:00.003-07:002023-06-19T08:45:11.516-07:00Van de boerderette 68. Nooit meer spitten?<p><br /></p><h4 style="text-align: left;">Uw Portugeest komt uit een geslacht van spitters en gravers. Loonwerkers voor bollenboeren en tuinbouwers. In navolging van hun vader spitten mijn vader en zijn drie broers na de Tweede Wereldoorlog drie steken diep in de geestgrond om ziekte onder de tulpenbollen tegen te gaan. Ik graaf en spit in de Portugese aarde om uien, bonen en tomaten te planten. Het verschil tussen ons is alleen dat zij er hun werkzaam leven mee begonnen - mijn vader bijvoorbeeld behoorde al snel tot het witteboorden legioen - en ik het ermee eindig. De vraag die zich daarom onvermijdelijk opdringt is: Hoelang houd ik dat nog vol. Ruim een jaar geleden stuurde een vriendin me een link van een video, waarop moestuinder Philip Forrer aan de hand van zijn eigen moestuin liet zien dat spitten ( en in nog sterkere mate ploegen of frezen van de grond) eigenlijk belachelijke onzin is. Nergens voor nodig en het doet zelfs meer kwaad dan goed aan grond en gewas. Ik was meteen verkocht.</h4><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><iframe allowfullscreen="" class="BLOG_video_class" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/Pl83rDXxgwI" width="320" youtube-src-id="Pl83rDXxgwI"></iframe></div><br /><div> <a href="https://youtu.be/Pl83rDXxgwI">https://youtu.be/Pl83rDXxgwI</a></div><div><p class="MsoNormal"><o:p></o:p></p></div><div>Spitten en/of het land bewerken met zware machines vernietigt de structuur van de grond en de organismes die erin thuishoren. Na ploegen en frezen zit er weinig of geen voedsel voor de planten meer in de grond, zodat je er dierlijke mest of kunstmest moet inbrengen om nog wat uit de grond te krijgen. Schadelijk voor het milieu en voor je portemonnee. Wat het effect is van jarenlang ploegen en eggen op landbouwgrond blijkt duidelijk uit een experiment van Jasper County uit Iowa, waarop ik via Linkedin attent werd gemaakt: </div><div> <a href="#soilhealth #agroecology #conservation #regenerativeagriculture Leigh Winowiecki">#soilhealth #agroecology #conservation #regenerativeagriculture Leigh Winowiecki</a> </div><div>(klik op de foto)</div><div><br /></div><div>Als je de video gezien hebt, weet je dat Philip Forrer groente en fruit laat groeien op lange heuvels die hij maakt door dode boomstammen in te graven en daarop aarde en een dikke laag plantaardig materiaal aan te brengen. Daardoor blijft de grond vochtig en - door het verrottingsproces van de boomstammen een graadje of zo warmer. De dikke laag plantaardig materiaal bovenop de heuvel wordt door wormen, insecten en andere (micro)organismen omgezet in voedsel voor de planten en bovendien krijgt onkruid nauwelijks de kans om door die dikke deklaag heen te breken (En aan wieden heb ik al helemaal een broertje dood). Volgens Forrer gaan die heuvels 20 jaar mee, voordat je ze moet vernieuwen. Niet erg veel kans dat ik daar nog aan toekom, zodat er voor uw Portugeest een schoploze toekomst aan de horizon lijkt te gloren.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiS6gUSe_UVXFxnGJHS6_AIxtrLch-b2UrH-D3RyFonivsVrbL2GTuzWuQGDvZ53EDVWWle0pUa3YfZNakCj8Wnm_PvLf_Xps308cYoLb9nRjHcXXpONmwOc-i1_siz-b9C0T3PXx5N3kyBRXtzxxdY-0n7P7F0uP5iUI0MzwuvCgzsEeOsIdSlWvZRGg/s4194/IMG_9864%20(2).JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3145" data-original-width="4194" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiS6gUSe_UVXFxnGJHS6_AIxtrLch-b2UrH-D3RyFonivsVrbL2GTuzWuQGDvZ53EDVWWle0pUa3YfZNakCj8Wnm_PvLf_Xps308cYoLb9nRjHcXXpONmwOc-i1_siz-b9C0T3PXx5N3kyBRXtzxxdY-0n7P7F0uP5iUI0MzwuvCgzsEeOsIdSlWvZRGg/w400-h300/IMG_9864%20(2).JPG" width="400" /></a></div><br /><div>Ik wilde eigenlijk meteen beginnen, maar omdat ik geen boomstammen had en het voorjaar al aan de poort stond te rammelen, besloot ik nog maar moestuinseizoen op de oude voet door te gaan.</div><div>In de afgelopen winter zaagde ik een flink aantal ongecontroleerd groeiende wilgen om, die op een in de steek gelaten (erfeniskwestie) aangrenzend stuk land stonden en het licht van mijn jonge fruitboompjes wegnamen. Ik dacht dat ik flink wat hout had, maar caramba! wat heb je een berg boomstammen nodig om een heuvel van enig formaat te maken. </div><div>Dat werd ook deze zomer dus nog even voort hinken op twee gedachten: Een niet al te grote proefheuvel en de rest van de moestuin liet ik ploegen en frezen, want het onkruid stond alweer tot aan mijn oren.</div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUBeuumtV0ypXuVWc6ttc3HjB1oVzTKkcuQzYWeiExmz5vTpOMXGNWiMDLYNiQ9MdgyxpiI2AKpgv183YIzZ_2wD2On6UDFcDNYHRQ6P5hKgTqmZsYm14rIyfOyriyAYxI84UfXTeZWN1O25_GcJNwRK7AMn8MZ7lJt39c5tBFBP_mXLSPYNgI-qzktw/s4282/IMG_9867%20(2).JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3211" data-original-width="4282" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUBeuumtV0ypXuVWc6ttc3HjB1oVzTKkcuQzYWeiExmz5vTpOMXGNWiMDLYNiQ9MdgyxpiI2AKpgv183YIzZ_2wD2On6UDFcDNYHRQ6P5hKgTqmZsYm14rIyfOyriyAYxI84UfXTeZWN1O25_GcJNwRK7AMn8MZ7lJt39c5tBFBP_mXLSPYNgI-qzktw/w400-h300/IMG_9867%20(2).JPG" width="400" /></a></div><br /> Maar intussen besloot ik om ruim zestig dennen om te laten zagen en te verkopen (zie vorige blogpost `Paradise lost´). De houtkoper, die, hoewel hij tijdens het werk niet anders doet dan schelden en vloeken, eigenlijk best een aardige kerel is, zaagde en trok met zijn tractorlier als extra service zeven grote dode dennen, die gevaarlijk over het hek van een van mijn buren hingen, voor me om. Die zou ik eigenlijk tot brandhout voor de komende winter zagen, maar om een beetje voortgang in het moestuinproject te krijgen, gingen ze in de grond voor een tweede, grotere heuvel. Dat werd een heel gezaag en gesjouw... en gespit natuurlijk. Voor een gat van 9 meter lang, 120 cm breed en 40 diep, moet je toch zo´n vierenhalve kuub grond verzetten en de laatste 10 cm leek wel beton. Halverwege moest ik denken aan de mannen die het Noordzeekanaal hadden gegraven. Zouden die dat nou ook weleens gedacht hebben: `Op deze plek hoeft in ieder geval nooit meer iemand te spitten´</div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgk170jXYvtGbcX-EMjzJTDSKckolV_dIWjQwnxPy2SgBcCnI4LFQPaTvLaSWPGRnmhjS2cw8Y1_DzjKrKPo8sStQB5gx5Jbmt8rxxNoaC4C30RNSTg8t0Es1x7D5XYp1oRUjTKIZUDd8S8OoYJeTiYEkws_IP6LazgCnMXa0pV-IfQvumVihW-e26XOw/s4114/IMG_9874%20(2).JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3086" data-original-width="4114" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgk170jXYvtGbcX-EMjzJTDSKckolV_dIWjQwnxPy2SgBcCnI4LFQPaTvLaSWPGRnmhjS2cw8Y1_DzjKrKPo8sStQB5gx5Jbmt8rxxNoaC4C30RNSTg8t0Es1x7D5XYp1oRUjTKIZUDd8S8OoYJeTiYEkws_IP6LazgCnMXa0pV-IfQvumVihW-e26XOw/w400-h300/IMG_9874%20(2).JPG" width="400" /></a></div><br />Toen de eerste laag boomstammen eenmaal in het gat lag, had het geheel veel weg van een prehistorische weg in Drenthe. Het is maar goed dat de begroeiing rondom de moestuin inmiddels zo dicht is dat de buren niet goed kunnen zien wat die nieuwlichter van een Hollander allemaal op zijn land loopt uit te spoken. Over de tweede laag boomstammen ging een laag aan stukken gebroken, halfverrotte bonenstaken, die ik nog in een hoek had liggen - het wordt nu wel eens tijd om een hakselaar aan te schaffen - en nog een mengsel van hooi, kleine takjes en plakken verdroogde alg uit de watertank. Daar ging ik een tijdje op staan te hossen om de ruimtes tussen de boomstammen goed op te vullen, want (de meeste) planten houden er niet van om met hun wortels in de lucht te hangen.</div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqV9QDVUupAvvuwg_b7y7MBL8EqS0dXXAkVuulLxx7GHQ6OHUbR0wk_eM17QFK4f0_NVRwajYhDNorKhvmdHx9iN87nCAB9t-OHreqajN3kfGybZaR04DJ__wVgCVf5XPHSwviCog3hLqjmQzjC5QNrV4sgITKoiehAIAKk2ydSXw_2krNPtshh6dpNg/s4281/IMG_9878%20(2).JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3211" data-original-width="4281" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqV9QDVUupAvvuwg_b7y7MBL8EqS0dXXAkVuulLxx7GHQ6OHUbR0wk_eM17QFK4f0_NVRwajYhDNorKhvmdHx9iN87nCAB9t-OHreqajN3kfGybZaR04DJ__wVgCVf5XPHSwviCog3hLqjmQzjC5QNrV4sgITKoiehAIAKk2ydSXw_2krNPtshh6dpNg/w400-h300/IMG_9878%20(2).JPG" width="400" /></a></div><br /></div><div>Nu moest de aarde er nog overheen. Met hak en hark werd het een mooie heuvel. Ik was erg benieuwd hoeveel tuin-en bosafval ik op die rug kwijt kon. Ik begon met 8 volgeladen kruiwagens bosmaaisel, en daar overheen kon nog al het gras dat ik dit voorjaar tot nu toe gemaaid had - en dat was inmiddels een flinke berg geworden - voordat ik een laag van zo´n 20 centimeter had aangebracht. Geweldig! Heb ik eindelijk een goede bestemming voor alle gras en andere planten die ik elke zomer rond het huis moet weg maaien. Maar natuurlijk pas wanneer ik voldoende van die heuvels in de moestuin klaar heb.</div><div>En nu maar planten: De artisjokken- en okraplantjes die ik gezaaid had, tomaten, sla en prei.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5URo5lK1sJo0KaSWh2eKnhSp83fv6E6mWXUq7-GUF2WFb1vk6DRwzsgL67hPA6KAKgjxD3hXN3ATnwy6O9_dT1o4LA2c0iCcuxNSAj02GxT3VWmPkU_TSSWZ4L08PdxMdVncpyJhVoFWQHZCF86N_M9_0eCauylc5OEYSxC31iAlOB7h-3JB1XUxZOQ/s4388/IMG_9886%20(2).JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3291" data-original-width="4388" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5URo5lK1sJo0KaSWh2eKnhSp83fv6E6mWXUq7-GUF2WFb1vk6DRwzsgL67hPA6KAKgjxD3hXN3ATnwy6O9_dT1o4LA2c0iCcuxNSAj02GxT3VWmPkU_TSSWZ4L08PdxMdVncpyJhVoFWQHZCF86N_M9_0eCauylc5OEYSxC31iAlOB7h-3JB1XUxZOQ/w400-h300/IMG_9886%20(2).JPG" width="400" /></a></div><br /><div>Op het eerste heuveltje staan de paprika, tomaat, aardappel, rode biet er prachtig bij. De courgetteplanten groeien er veel sneller en weliger dan in de rest van de moestuin en de broccoli schoot ook de grond uit totdat de plantjes - op drie na - een voor een het loodje legden. Dit jaar hebben we een veenmollenplaag. Het blijft tobben! </div><div><br /></div><div>O ja, dan zagen we op de video nog die antennes die een stroompje door de grond laten lopen om de worteltjes van de planten te kietelen waardoor ze een grotere oogst zouden opleveren. Ik loop nog te twijfelen tussen bellen naar de Vereniging tegen de Kwakzalverij en een wat meer agnostische houding.</div><div>Toevallig heb ik nog wel een paar half opgebruikte zinkanodes bij het schroot liggen en volgens mij zit er een niet meer aangesloten koperen aardpuls in de grond bij de schuur... </div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><p><br /></p><p><br /></p>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-91170796553092714302023-04-01T07:28:00.000-07:002023-04-01T07:28:33.030-07:00Van de boerderette 67. Paradise lost<h4 style="text-align: left;"> Ik zal ze missen, sterker nog, ik mis ze nu al! Maar het moest er eens van komen. Het werd steeds moeilijker om ze om te brengen zonder ook anderen in hun dodelijke val mee te slepen of levensgevaarlijk te verwonden. Bovendien werden er steeds meer getroffen door een terminale ziekte, die begon met het verkleuren en kalen van de kruin, gevolgd door een soort van psoriasis die de huid liet afschilferen en tot slot uit gruwelijke open wonden de laatste levenssappen in slijmerige stroompjes naar beneden deed stromen. En dat alles in tijd van een paar weken. De lijken die deze pestilentie achterlaat zijn zo goed als waardeloos. Je kunt er alleen nog de kachel mee aanmaken. </h4><div><br /></div><div>Je had het natuurlijk allang begrepen: Het gaat over de dennen in ons bos. </div><div>Vooral met het oog op het brandgevaar in steeds drogere en hetere zomers wilde ik ze tot op een kleine honderd meter van ons huis allemaal kwijt. Dat zou een moeilijke klus worden met al die eiken, kurkeiken, sparren en aardbei bomen (ja, echt waar, zoek het maar op) die er omheen groeiden. </div><div>M wilde de dennen wel kopen. Hij zou ze dan doorverkopen aan een houtkoper. Op deze manier kreeg ik er natuurlijk veel minder voor - hij moest er ook wat aan verdienen - maar hij zou er zorg voor dragen dat de andere bomen,"Binnen de grenzen van het mogelijke natuurlijk", niet werden beschadigd. Een dergelijke compassie kun je van een houtkoper niet verwachten. Die rost alles zo snel mogelijk plat: `Time is Money.´</div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUOarB7o6foCN7S_ui_1LgQfjQtdqxT5WRMV7S0fmvoeRgMTBqFG_pQwHOBhAj1l4i0tmyEQ8sb2tZLjRMpOY3dSuhUIycGyJhLTPLFwi1unEtqxRq5EHl6Li2jCI-6nHBNOzDxaM7KP4qtTWB8BJEZBfEJXx7HSzAIB0bGv-cdUiua_wUIvhMCBeTKg/s5152/IMG_9063.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="5152" data-original-width="3864" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUOarB7o6foCN7S_ui_1LgQfjQtdqxT5WRMV7S0fmvoeRgMTBqFG_pQwHOBhAj1l4i0tmyEQ8sb2tZLjRMpOY3dSuhUIycGyJhLTPLFwi1unEtqxRq5EHl6Li2jCI-6nHBNOzDxaM7KP4qtTWB8BJEZBfEJXx7HSzAIB0bGv-cdUiua_wUIvhMCBeTKg/w300-h400/IMG_9063.JPG" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Zo was het</td></tr></tbody></table><br /><div>Na slopende onderhandelingen met het mes op tafel, gevolgd door een ronde tafelconferentie, want `vriendschap is mooi, maar zaken zijn zaken´, kwamen we 300 Euro overeen. Een teleurstellend bedrag voor 61 bomen. De meeste waren dan wel niet erg hoog en dik, maar het ging toch om een flinke lading dennenhout. De houtprijzen zijn werkelijk belachelijk laag in Portugal en ze worden kunstmatig laag gehouden door een kartel van grote houthandelaren, waar de overheid kennelijk haar handen niet aan vuil wil maken. Geen wonder dat - met uitzondering van eucalyptus aanplanten - het exploiteren van bos, met de kosten van het schoonhouden daarvan, niet rendabel is. </div><div>Mijn vertrouwen in de kundigheid van M gaf de doorslag. Hij heeft me al verschillende keren geholpen bij het omzagen van grote bomen en is een waar artiest op dat gebied.</div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdFBUPr2wvTKKUVCxoX49HeaEpG1bGtHOq81YVGxlKRvp2J2yZ72cm7ZSHc_D034fK7NcSFajwslOu9Ejsk7SLnOdA6cTO02C3cBQg9iabNsFqGRJATh702-pgWKyI9l4y8dlKTZ2UOmWFkg7PCFDkF4n0oZxZumcriXIZ4VzPLdRKW9GHwJZeCcbyaw/s4597/IMG_9117.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4597" data-original-width="3448" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdFBUPr2wvTKKUVCxoX49HeaEpG1bGtHOq81YVGxlKRvp2J2yZ72cm7ZSHc_D034fK7NcSFajwslOu9Ejsk7SLnOdA6cTO02C3cBQg9iabNsFqGRJATh702-pgWKyI9l4y8dlKTZ2UOmWFkg7PCFDkF4n0oZxZumcriXIZ4VzPLdRKW9GHwJZeCcbyaw/w300-h400/IMG_9117.JPG" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Ziet de mannen vallen..</td></tr></tbody></table><br /><div>Op donderdag 19 juni 1986, op zijn 21e, hij weet het nog precies, kocht hij, voor - omgerekend - 285 Euro, een 15 kilo zwaar beest van een Husqvarna met een extra lang zaagblad. Tweedehands natuurlijk. Hij was de eerste in het dorp met een motorzaag. In die tijd werden bomen nog met bijl en trekzaag geveld. ´s Avonds na het werk bij zijn baas en in de weekenden zaagde hij zijn huis en goed bij elkaar. Er was altijd meer werk dan hij aankon. M was sterk en erg handig, zoals eigenlijk in alle werk dat met de handen moet worden verricht. Al snel leerde hij hoe hij enorme bomen precies in de goede richting moest laten vallen. En dat was een hele kunst, want goede takels of tractoren met lieren waren nog nauwelijks voor handen.</div><div>Die zaag hangt nu in de schuur. Vanwege problemen met zijn rug en andere lichamelijke gebreken is hij te zwaar voor hem geworden. Maar met een lichtere versie kan hij nog steeds uitstekend overweg. </div><div><br /></div><div>M verkocht onze bomen door aan A, een houtkoper die ik al jaren ken en die twee maakten een plan. Ik zag ze al wijzend door het bos lopen "Die die kant op, en die meer naar links" "Nee, soepkip, rechts is toch veel meer ruimte!" enzovoort. De heren zouden er wel uitkomen.</div><div>Vorige week woensdag was het D-Day. Om acht uur reed A met een tractor met lier het erf op, gevolgd door zijn zoon op een andere tractor met grijper om het hout op de kar te laden die daarachter hing en twee personeelsleden voor het afzagen van de takken, het slepen met de lierketting en andere voorkomende werkzaamheden. M kwam van de andere kant aanwandelen. Ze gingen eerst met zijn allen even rustig in het gras zitten om de tanden van de motorzagen vlijmscherp te vijlen, maar daarna barstte het geweld in volle hevigheid los.</div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhfHThue8gNv3Klz2jOeh_q10Q7ok-JYM04ZOlnUJdqC8gAY2zc1HHCBASieRmTFxWdZUDBcS-3kny87e-QrM00eb9A0sSfHNv6ngf4cFXfXKRfNSB1ILr6hdQr1lCauV1BVmmOYuv2_X6F65A2wBLLxakkwi92LUa3X9tPrJ2i0_dv3BPau_mIxBdBQ/s5152/IMG_9069.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="5152" data-original-width="3864" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhfHThue8gNv3Klz2jOeh_q10Q7ok-JYM04ZOlnUJdqC8gAY2zc1HHCBASieRmTFxWdZUDBcS-3kny87e-QrM00eb9A0sSfHNv6ngf4cFXfXKRfNSB1ILr6hdQr1lCauV1BVmmOYuv2_X6F65A2wBLLxakkwi92LUa3X9tPrJ2i0_dv3BPau_mIxBdBQ/w300-h400/IMG_9069.JPG" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">in moten van 2.10 meter</td></tr></tbody></table><br /><div>Waar nodig werd eerst zo hoog mogelijk de ketting van de lier om de boomstam vastgemaakt. Dan zaagde M, of A, ook een kampioen op de motorzaag , er met vaste hand tot twee derde aan de voorkant van de stam een kaaspunt uit. Met de lier trok men de ketting op spanning en daarna werd - en dat is het echte vakwerk - de zaagsnede aan de achterkant van de stam gemaakt, afhankelijk van eventueel overhangen, of zware takken aan één kant van de boom, wat meer aan de rechter- of linkerkant en zelfs wanneer de boom al begon te vallen werd de richting nog gecorrigeerd door aan de ene of andere kant snel nog even ´bij te snijden´.</div><div><br /></div><div>Met een doffe klap, gekraak van brekende takken en een regen van dennenappels kwam de boom dan neer, precies tussen een pseudo-tsuga en een eik. </div><div>Na drie keer hield ik op met klappen. Het ging gewoon - bijna - altijd goed!</div><div>Wanneer er vier of vijf dennen op de grond lagen, werden eerst de takken gestript en dan werden, met behulp van een maatstok, de bomen in moten van 2.10 meter gezaagd. Voor (kisten)hout is de minimale diameter 20 cm., alles wat dunner was, of dood en droog, ging op een aparte stapel om op de werf tot brandhout te worden verzaagd. De moten hout werden op de kar geladen en door de zoon van A weggebracht. Op een open plek vlak bij de straatweg stapelde hij ze op.Van daar zouden ze later worden opgehaald door een vrachtwagen.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_Ag9gAqTIYo5P9-sp_LJ8-wga6SIU1v6mR7wrEU0p4ulKltv4aL9cSxwIInanzVkKfFGQlajF2KtsYOXAXIcEvH2BuMuVWQk-9v-LnMXDjbpCuCwSPmxCg5lZPByEG3otgDTF0qZJCo0XGEMR_gqiyQ3cMwPoqdt2pRn_vsujoAbp8TAp9ipEm3uNSQ/s4552/IMG_9125.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4552" data-original-width="3414" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_Ag9gAqTIYo5P9-sp_LJ8-wga6SIU1v6mR7wrEU0p4ulKltv4aL9cSxwIInanzVkKfFGQlajF2KtsYOXAXIcEvH2BuMuVWQk-9v-LnMXDjbpCuCwSPmxCg5lZPByEG3otgDTF0qZJCo0XGEMR_gqiyQ3cMwPoqdt2pRn_vsujoAbp8TAp9ipEm3uNSQ/w300-h400/IMG_9125.JPG" width="300" /></a></div><br /><div>Donderdagmiddag om half zeven werd de laatste lading hout van het erf af gereden. Wat overbleef was een door de tractoren omgeploegd terrein, bezaaid met hopen takken en dennenappels en het gevoel alsof ik van Het Nationale Park de Hoge Veluwe plotseling in de Kennemer Duinen terecht was gekomen. 100% meer licht op tafel! De eiken waren gelukkig al begonnen met bloeien, zodat die over een dag of tien in het blad staan en schaduw gaan geven. Omdat ze nu zelf meer licht krijgen, zullen ze sneller gaan groeien. En dat was een van de redenen voor deze operatie. Intussen ben ik alweer begonnen met opruimen: Bruikbaar brandhout verzamelen en op maat zagen - er liggen takken en toppen met een diameter tot 20 cm op de grond - hopen maken en daarna verbranden. Daar ben ik nog wel even mee bezig. </div><div><br /></div><div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgACC1McJcozoxLPN6AhtcdIMjs_kkmKcmt1cdKRhusP6VtRnHhSHqGl_R4_2KtzBDPAdd14Pdy0tQ_wIDiYlYsJW8UUpFJcOGuCCYuw9XlW0_-qII6_HrGHDcep12IE6nmE0TzmnmLv9634tpz4A_8oKd5QOXOn_4zIVMghssHtYS3Qw2XwDZEUS1A4g/s5152/IMG_9141.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="5152" data-original-width="3864" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgACC1McJcozoxLPN6AhtcdIMjs_kkmKcmt1cdKRhusP6VtRnHhSHqGl_R4_2KtzBDPAdd14Pdy0tQ_wIDiYlYsJW8UUpFJcOGuCCYuw9XlW0_-qII6_HrGHDcep12IE6nmE0TzmnmLv9634tpz4A_8oKd5QOXOn_4zIVMghssHtYS3Qw2XwDZEUS1A4g/w300-h400/IMG_9141.JPG" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">En daar gaat de laatste</td></tr></tbody></table><br /> </div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div> </div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div> </div><div><br /></div><div><br /></div>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-29114648132340505972022-10-06T12:44:00.000-07:002022-10-06T12:44:48.222-07:00Van de boerderette 66. Wespennest<h4 style="text-align: left;">`Hé´, zei M. `Volgens mij hebt u een wespennest daar boven in die den. Aziatische wesperen (Hij zegt altijd `vesperas´ in plaats van `vespas´) Lijkt me nog vrij nieuw. Kijk! Je ziet ze in en uit vliegen.´ Hij wees op een dennenboom aan de rand van het bos, waarin ik inderdaad helemaal bovenin een grote grijsbruine bol zag hangen. Maar hoe hij in godsnaam vanaf hier die wespen zag vliegen... `Zal ik meteen de GNR (Garde Nacional de República, militaire politie) maar bellen. Ik heb het nummer toch in mijn telefoon staan.´ Er werd zelfs opgenomen en men zou iemand sturen. Dat zal - op z´n Portugees - wel weer op zijn minst een paar dagen, of misschien wel een week duren, dacht ik. </h4><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdVQc7rAC5In-s-m620drMOOnHoE7kUzeJ-GzH9GQ2jWAowxGButX9jDu7gEba8JdeiqN7Wkmsjaiz1LFz5JHOglEjstaXGgU8vCZecYUNiAxj5Gc6RUmEBApgMH_cvIjjn3dfRxRMdjMfSbpUwWmuYL09d4-9KCOq6CIxtaxkW-pnXujeIhPnGVyxvA/s1863/IMG_7522%20(2).JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1863" data-original-width="1397" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdVQc7rAC5In-s-m620drMOOnHoE7kUzeJ-GzH9GQ2jWAowxGButX9jDu7gEba8JdeiqN7Wkmsjaiz1LFz5JHOglEjstaXGgU8vCZecYUNiAxj5Gc6RUmEBApgMH_cvIjjn3dfRxRMdjMfSbpUwWmuYL09d4-9KCOq6CIxtaxkW-pnXujeIhPnGVyxvA/w300-h400/IMG_7522%20(2).JPG" width="300" /></a></div><br /><div>Maar nog dezelfde middag nog werd deze zelfingenomen Hollander tijdens zijn middagslaapje gestoord door de telefoon: Over een kwartier kwam men het wespennest opruimen.</div><div>`Oei´, dacht ik, `Dat zal een wel een hele operatie worden. Die beesten moeten toch te vuur en te zwaard uitgeroeid worden. Mannen in witte pakken en zo... Zou die den eerst om moeten? Ik zal alvast maar wat bier koud zetten.´</div><div><br /></div><div>Tien minuten later verscheen er een 15 jaar oud wit autootje aan de poort, waaruit een goedlachs manneke stapte. M. was inmiddels ook gearriveerd. Er werden handen geschud en gedrieën liepen we het bos in. Naar het bleek om de precieze coördinaten van het nest vast te leggen. `Vijftien meter hoog´, zei M. ´U bent zeker houtvester, want dat klopt wel zo´n beetje´, sprak de wespenbestrijder. </div><div>`Maar hoe komt u nu bij dat nest, u gaat toch niet in die boom klimmen?´, vroeg ik. `Een hengel´, antwoordden M. en het mannetje bijna tegelijkertijd. En daar moest ik het maar even mee doen.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIrB1pXzKiBlygHRzhDEzmzs_iXE7hXVeH5kkftm8JhPifzOxNJnRDjpLyVpif7QJElIADr1nFAGxrz5wpAjVxSOKnLeBXbVGHJRZEvHiPnzBJ1MYSXp4XufEUAQ_kQoFa64XLW868uBAHkDtQ0ENWUxaCIPtNKSqFDVxNWRomLN46UOT6ZE5rUz-OQg/s5152/IMG_7523.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3864" data-original-width="5152" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIrB1pXzKiBlygHRzhDEzmzs_iXE7hXVeH5kkftm8JhPifzOxNJnRDjpLyVpif7QJElIADr1nFAGxrz5wpAjVxSOKnLeBXbVGHJRZEvHiPnzBJ1MYSXp4XufEUAQ_kQoFa64XLW868uBAHkDtQ0ENWUxaCIPtNKSqFDVxNWRomLN46UOT6ZE5rUz-OQg/w400-h300/IMG_7523.JPG" width="400" /></a></div><br /><div>Toen de kofferbak van de auto geopend werd, begreep ik het. De auto lag vol met telescopisch uitschuifbare en opzetbare glasfiber hengeldelen. Niks vuur of rook. Aziatische wespen worden tegenwoordig met gif gedood. Gif dat voor de wespen ruikt en smaakt als voedsel. `Denk maar aan zo´n rattensnoepje. Maar met dit verschil, dat wespen voedsel van mond tot mond doorgeven. En als de koningin, die de eitjes legt, aan de beurt is geweest , betekent dat het einde van het nest.´, doceerde de wespenverdelger vrolijk.</div><div><br /></div><div>We mochten toekijken hoe hij in de kofferbak zijn wapen klaarmaakte. Van een stok ter dikte van een potlood werd een 40 cm lang stuk afgebroken. Aan een kant werd een punt gesneden waaronder hij weerhaakjes inkeepte, zodat de `pijl´ in de nestwand zou blijven hangen. Aan de andere kant werd een rood lint vastgemaakt. De man stak het stokje met de punt naar beneden in een fles met gif en bevestigde het daarna met een rood koord (op een rol) aan het bovenste hengeldeel. Natuurlijk met een knoop die je los kunt trekken. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9k9oX20Rx2OE9wBUu-6Hpb0nkTuISv7ONm_1BW8qubiyvtB_Jzg8yPTeA0uXcNrzu17Gbcnvnn57FWPtsLE2yFPhWVQ2QGpikBgmspVIvLxOWbQkCUOXin4SVdeD7gV0Q3izmnjj6g0BVHOYTnmrV61_5KSISMX2bUZeJunItcoSLg9mo8lZpgvtCTw/s5152/IMG_7527.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="5152" data-original-width="3864" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9k9oX20Rx2OE9wBUu-6Hpb0nkTuISv7ONm_1BW8qubiyvtB_Jzg8yPTeA0uXcNrzu17Gbcnvnn57FWPtsLE2yFPhWVQ2QGpikBgmspVIvLxOWbQkCUOXin4SVdeD7gV0Q3izmnjj6g0BVHOYTnmrV61_5KSISMX2bUZeJunItcoSLg9mo8lZpgvtCTw/w300-h400/IMG_7527.JPG" width="300" /></a></div><br /><div>`Hoe staat het nu met die wespen?´, vroeg ik, M. onderbrekend, die weer zo nodig zijn hele levensverhaal aan de wespenmoordenaar moest vertellen, `Wordt het meer, of hebben jullie de plaag een beetje onder controle?´ `Moeilijk te zeggen´, was het antwoord, `Vorig jaar had ik erg veel werk, maar met deze extreem droge zomer beduidend minder. Vandaag maar drie nesten. Ik moet nog even naar Penha Longa en dan zit het erop voor de middag.´</div><div><br /></div><div>Bij de boom aangekomen, schoof hij de telescopische top van de hengel uit en begon daarna steeds in grootte toenemende delen aan te zetten. Het werd moeilijk om met het geval te balanceren, maar hij wist met de vergiftigde pijlpunt de onderkant van het nest te bereiken. Met een ruk stak hij toe en trok het koord los. Er hing nu een rood lint aan het nest Dat aangaf dat het was behandeld,</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg5B71IMeNXrdmL0g2W3LiD-sWtH9NMGvLBUwNoPc_zewNWDs6jJii1apn6fc1qYusUVVGyKWgTkzXbi75nnmxhMWhVBFVGIjabA47z6w8jcXgGB4OH7-FVJWfHKSpKF2SU75fKbRRBZETanxJnUiWi6mli6JVMng6JA6vhhobkHGvDwDbPeVw5bQ09zw/s3595/IMG_7529%20(2).JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3595" data-original-width="2697" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg5B71IMeNXrdmL0g2W3LiD-sWtH9NMGvLBUwNoPc_zewNWDs6jJii1apn6fc1qYusUVVGyKWgTkzXbi75nnmxhMWhVBFVGIjabA47z6w8jcXgGB4OH7-FVJWfHKSpKF2SU75fKbRRBZETanxJnUiWi6mli6JVMng6JA6vhhobkHGvDwDbPeVw5bQ09zw/w300-h400/IMG_7529%20(2).JPG" width="300" /></a></div><br /><div>M. en ik hielpen de man om de hengeldelen te demonteren, om ons zo snel mogelijk uit de voeten te kunnen maken, want met aanzwellend gezoem gaven de wespen te kennen dat ze het niet helemaal eens waren met onze aanwezigheid onderaan die dennenboom.</div><div><br /></div><div>De zaak was gepiept. Het koude bier werd afgeslagen want er moest nog gereden worden. Ik werd geacht de boel in de gaten te houden en als er over vijf dagen nog steeds veel Aziatische wespen waren te bellen naar het telefoonnummer dat op het kaartje van de `Associação Nativa´ stond, een organisatie die zich onder andere bezig houdt met de bestrijding van invasieve soorten. </div><div><br /></div><div>Twee dagen later zei M. :`Volgens mij bent u ervan af. Ik zie geen wespen meer rond het nest vliegen.´ </div><div>`Nee´, antwoordde ik, `Ik ook niet´,. Maar ik had natuurlijk met een verrekijker gekeken.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQ1VYNxCZv9gtbcnBcGAl9qewvOkBQDg2xa9a_vG2qHWNF3p2Wq-F73YdApiBj652ppTYOkj2C2FdPG1aYLGo4E2aKNoM0h_4p7q9mEBhm3FLOnKRQ7H8SJtrc-0CMXdSirK_vfQuKgg_ceepAcvj_C_BX-beFeB84IaAZ1wuIKHRPFFCgKxxukUWyjw/s4608/IMG_8092.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4608" data-original-width="3456" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQ1VYNxCZv9gtbcnBcGAl9qewvOkBQDg2xa9a_vG2qHWNF3p2Wq-F73YdApiBj652ppTYOkj2C2FdPG1aYLGo4E2aKNoM0h_4p7q9mEBhm3FLOnKRQ7H8SJtrc-0CMXdSirK_vfQuKgg_ceepAcvj_C_BX-beFeB84IaAZ1wuIKHRPFFCgKxxukUWyjw/w300-h400/IMG_8092.JPG" width="300" /></a></div><br /><div><br /></div><h4 style="text-align: left;"><br /></h4>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-69785118697842731592022-06-22T12:50:00.001-07:002022-06-30T12:51:26.996-07:00Van de boerderette 65. Sssss...<p> </p><h4 style="text-align: left;">Ik zat in de schaduw van een vijgenboom plastic gaas vast te knopen aan de staanders van de tent die ik om de struiken van de blauwe bosbes aan het maken was. De gaaien waren er met al onze kersen - op drie na - vandoor gegaan en dat zou me met de bosbessen niet gebeuren! Toen ik even opkeek van mijn werk zag ik op nog geen vijf meter afstand twee slangen, die met de staarten innig verstrengeld, onmiskenbare seksuele handelingen lagen te verrichten. `Gezellig´, dacht ik, `Doe gerust alsof je thuis bent!´. Wat ze natuurlijk ook waren. In verschillende opzichten heel wat meer dan ik. Zelfs toen ik opstond om dat opgewonden gekronkel van wat dichterbij te bekijken, leken ze zich niets van mij aan te trekken.</h4><div><br /></div><div>Ik dacht natuurlijk meteen aan jullie, lieve lezers: `Dat mogen ze niet missen!´ Dus op een draf naar het huis om mijn fotocamera te halen. Helaas... Toen ik hijgend als een fluitketel weer op de crime scene arriveerde, was er een al vertrokken. Voldaan? We zullen het nooit weten. Het andere exemplaar keek me aan met een blik van: `Ik ga echt niet weg omdat ik bang voor je ben´ en bewoog zich met majesteitelijke kronkels naar hoger gras, waar hij of zij - dat zie je niet zo gemakkelijk bij deze slangen - langzaam en soepel in een muizengat verdween. Om eitjes te leggen? Dan was het toch een dame.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjqXHGVWr9okYWOYhZ4vQVF2keFbMzmiQCnklC8Cj2hxHr34TlArTxE30D3v8WbbS3nbyY3PK20ODeBEZBIfjhFkSxrEkmjTMwD7_N3-w2fbGrJ4Wpi8Rkao4fjSVZMk6g_r1hs7U7PAS3ppGvDUW90dcERe2Bdp9N5Gj0RcbHR7ZYRDQ8Tq8c2WKs_YA/s3933/IMG_8078%20(2).JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3933" data-original-width="2950" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjqXHGVWr9okYWOYhZ4vQVF2keFbMzmiQCnklC8Cj2hxHr34TlArTxE30D3v8WbbS3nbyY3PK20ODeBEZBIfjhFkSxrEkmjTMwD7_N3-w2fbGrJ4Wpi8Rkao4fjSVZMk6g_r1hs7U7PAS3ppGvDUW90dcERe2Bdp9N5Gj0RcbHR7ZYRDQ8Tq8c2WKs_YA/w300-h400/IMG_8078%20(2).JPG" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">denk maar niet dat ik bang van je ben</td></tr></tbody></table><br /><div>Het waren trapslangen, cobra-de-escada in het Portugees. Die heten zo, omdat de jonge dieren aan weerszijden van de rug een evenwijdige streep hebben die op regelmatige afstand verbonden wordt door dwarsstrepen. Net een trap dus. Naarmate de slangen ouder worden, verdwijnen de dwarsstrepen, maar de horizontale strepen blijven heel duidelijk zichtbaar en die maken dat verwarring met een andere slangensoort zo goed als uitgesloten is. </div><div><br /></div><div>De trapslang wordt meestal niet langer dan 150 centimeter, maar er worden wel exemplaren van 2 meter aangetroffen. Een van de eerste keren dat ik in Portugal was, zag ik eens zo´n lange, die vastgebonden aan de bagagedrager van een fiets met een al wat oudere man erop, triomfantelijk door het stof van de dorpsstraat heen en weer werd gesleept: `Kijk mij eens, de grote drakendoder!´</div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjzycfELQdVS54BvkCvt8AMCLekFOqLh-dDToQbpLJGqnTyhoDrMAyhnvROhf8C6GeAnFdZhGVOKV2npXlNi5GNWmgsdU9h23NZIltIP6VgPr5BC4xUm4DblJ5-V1WN0SxdKxUDj1Vro4pYxP8EIHbCXPaMtT895Tkw8IgjRrj8v6YtqN-6URYE3V7wsA/s2780/IMG_8079%20(2).JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2085" data-original-width="2780" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjzycfELQdVS54BvkCvt8AMCLekFOqLh-dDToQbpLJGqnTyhoDrMAyhnvROhf8C6GeAnFdZhGVOKV2npXlNi5GNWmgsdU9h23NZIltIP6VgPr5BC4xUm4DblJ5-V1WN0SxdKxUDj1Vro4pYxP8EIHbCXPaMtT895Tkw8IgjRrj8v6YtqN-6URYE3V7wsA/w400-h300/IMG_8079%20(2).JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">op weg naar hoger gras</td></tr></tbody></table><br /><div>Hoewel het dier, als het zich bedreigd voelt, best agressief kan worden, flink kan sissen en je misschien zelfs probeert te bijten, is het volkomen ongevaarlijk voor de mens. De slang produceert geen gif. En als je hem - zoals ik - rustig van een afstandje bekijkt, zal hij er liever stijlvol vandoor gaan, dan de strijd met je aanbinden. </div><div>Maar probeer dat - zelfs met de `Fapas´ gids Anfíbios e Répteis de Portugal´ in de hand - maar eens wijs te maken aan leden van de agrarische bevolking van het binnenland. `Dood, moet die levensgevaarlijke krengengen. Babymoordenaars!´.En dan komen er heroïsche verhalen los over de veldslag die oom van de buurman van M. met een exemplaar van wel drie meter in het bosje bij de kapel heeft geleverd. `Nog net op tijd kon hij met de hak de kop van het vervaarlijk sissende monster afslaan. Anders had hij het niet kunnen navertellen!´.</div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuJh4EOMznirmdFjY5KaegElPSgiHVIsqUijuUuXfRnHjqXwCzdcVwMTi6ibzC7wH-nA9vDFNNlvZTuR5PRMDkN8ZH3-XWY9EePBGU4EoC1AUU7VJEY7FAMaCm0R35BOyIQCRJuXhaeOdjTO-jBNiK1R9qzV4HjCjb2R96nIkQQdW8Nu6-RnfhfPTSuA/s2421/IMG_8081%20(2).JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2421" data-original-width="1815" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuJh4EOMznirmdFjY5KaegElPSgiHVIsqUijuUuXfRnHjqXwCzdcVwMTi6ibzC7wH-nA9vDFNNlvZTuR5PRMDkN8ZH3-XWY9EePBGU4EoC1AUU7VJEY7FAMaCm0R35BOyIQCRJuXhaeOdjTO-jBNiK1R9qzV4HjCjb2R96nIkQQdW8Nu6-RnfhfPTSuA/w300-h400/IMG_8081%20(2).JPG" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">en verdween soepel in een muizengat</td></tr></tbody></table><br /><div>Gelukkig behoort de trapslang nog niet tot de bedreigde diersoorten, hoewel er door de omvangrijke bosbranden en het groeiende snelwegennet wel risico´s voor zijn habitat bestaan. In de zomer worden er veel van deze soort ´s nachts overreden, omdat ze zich graag opwarmen op het nog warme asfalt van de weg.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEharijuqXCxp8XZwbCvCezUVIuKNnHxDzko6dZ08qQI7cxYbtk8rnvJVq2mWAP59fW2WwUxOZj8kfPxFgw5Th5WBXmt0Ci8ixAYSXulOuybfWJrEI6z9qZvVESfDeP7hQ379pmDUbfh3V-uTWNtPpVMk8TnQoChRG-wBRylnENYem37FYp3wcXAW1KueQ/s340/IMG_8079%20(3).JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="255" data-original-width="340" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEharijuqXCxp8XZwbCvCezUVIuKNnHxDzko6dZ08qQI7cxYbtk8rnvJVq2mWAP59fW2WwUxOZj8kfPxFgw5Th5WBXmt0Ci8ixAYSXulOuybfWJrEI6z9qZvVESfDeP7hQ379pmDUbfh3V-uTWNtPpVMk8TnQoChRG-wBRylnENYem37FYp3wcXAW1KueQ/w400-h300/IMG_8079%20(3).JPG" width="400" /></a></div><br /><div>Ik kom hier niet zo vaak slangen tegen. Een trapslang had ik al eens eerder gezien en ook de gladde slang (Coronella austriaca), maar meestal maken ze dat ze wegkomen voordat je in de buurt bent.</div><div>Als straks het lange gras weer gemaaid is, zie je ze helemaal niet meer. </div><div>Af en toe vind ik in een hoekje van een veld een afgestroopte huid van een trapslang of een hagedissenslang, als er weer eens een uit zijn vel gesprongen is. </div><div>Een gifslang heb ik hier nog nooit gezien. Die houden meer van hogere en drogere gebieden.</div><div><br /></div><div><br /></div><p><br /></p><p> </p>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-38132479321642077562022-06-01T01:19:00.002-07:002022-06-01T01:26:15.006-07:00Van de boerderette 64. Poltergeist<p> </p><h4 style="text-align: left;">Al meer dan zes weken worden we geplaagd door een klopgeest: Getik op de ruiten van de eerste verdieping van ons huis, afwisselend aan alle kanten, maar met een duidelijke voorkeur voor de slaapkamer van mijn zoon en de badkamer. De benedenverdieping is kennelijk geen doelwit van het spook. Deze tiksessies duren vaak langer dan een half uur en worden bij voorkeur ´s morgens bij het eerste daglicht tegen het raam van mijn zoon uitgevoerd - zodat die al om half zes naar het plafond ligt te staren, of na de lunch op dat van de echtelijke slaapkamer, in het halfuurtje waarin uw Portugeest zijn powernap pleegt te consumeren. Is het de geest van de vorige eigenaar van ons land die nog een appeltje met ons te schillen heeft over de afbraak van zijn oude huisje?</h4><h4 style="text-align: left;"><br /></h4><h4 style="text-align: left;"><span style="font-weight: normal;">Niks klopgeesten natuurlijk, maar een vogel. Een kwikstaart die we Poltergeist noemen, een gewone witte volgens mij, maar het kan ook een rouwkwikstaart zijn, ik ben niet zo´n vogelaar. Dat diertje is wel zo gek als een deur, want wat kan ik nu het doel zijn van om in een ritme van ongeveer twee tellen keer op keer van de vensterbank op te fladderen en dan met de snavel op het midden van een raam te slaan?</span></h4><div><span style="font-weight: normal;"><br /></span></div><h4 style="text-align: left;"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGOMlNNbDzA8M1AjUJGOvRDCkBBxH7jMUvJ7RIUzjyRXFQJd4owu7aK-ibgC4hnIPhUllV-0C3Bz3Yqsp0n_daW91UaKQEdU2SUy0-G9Y8Twq84DWxwViSqCkHJcq7tsQj-MhCg6HPQdwq2g__a9rXlvMMfp_LBP2tu4Zo2ZHuSMOxb5RUgpqXogmNww/s3679/IMG_8077%20(3).JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3679" data-original-width="3451" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGOMlNNbDzA8M1AjUJGOvRDCkBBxH7jMUvJ7RIUzjyRXFQJd4owu7aK-ibgC4hnIPhUllV-0C3Bz3Yqsp0n_daW91UaKQEdU2SUy0-G9Y8Twq84DWxwViSqCkHJcq7tsQj-MhCg6HPQdwq2g__a9rXlvMMfp_LBP2tu4Zo2ZHuSMOxb5RUgpqXogmNww/w375-h400/IMG_8077%20(3).JPG" width="375" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">De kamikazepiloot...</td></tr></tbody></table><br /></h4><h4 style="text-align: left;"><span style="font-weight: normal;">`Reflectie´, dachten we eerst: `Hij ziet zichzelf weerspiegeld in de ruit en denkt dat hij een concurrent uit zijn territorium moet verjagen.´ Dat zou nog kunnen opgaan voor de gewone ramen, maar waarom dan die voorkeur voor het badkamerraam. Dat is van matglas en reflecteert geen mallemoer. </span></h4><h4 style="text-align: left;"><span style="font-weight: 400;"><br /></span></h4><h4 style="text-align: left;"><span style="font-weight: 400;">`Zijn overgrootvader had ooit een nest op deze plek toen het oude huisje er nog stond. Hij heeft natuurlijk de coördinaten geërfd en wil precies op die plek zijn nestje bouwen.´ Dat was het volgende idee, dat ook al snel verworpen werd: De zwaluwen die elk jaar naar het nest onder het dak van de veranda terugkomen, komen altijd voor hun reis naar Afrika nog een paar keer met hun jongen langs om de plek in hun kopje te prenten. De kwikstaart hebben we nooit op een dergelijk gedrag kunnen betrappen en bovendien is het de eerste keer dat we dit poltergeistgedrag meemaken. </span></h4><h4 style="text-align: left;"><span style="font-weight: normal;"><br /></span></h4><h4 style="text-align: left;"><span style="font-weight: normal;">Spel dan misschien? Een jaar geleden hadden we een kwikstaart (wie weet dezelfde), die er de grootste lol in had om over de natte voorruit van onze Fiat naar beneden te schaatsen. Op de motorkap aangekomen fladderde hij weer omhoog naar het dak en dan begon het spel van voor af aan. Hij (of zij) kon dat wel een uur lang volhouden. Vogels kunnen erg speels zijn, maar dit is geen spelen meer. Het lijkt meer op een dwangneurose. Zelfs nu ik dit verhaaltje zit te schrijven, moet hij zo nodig weer voor mijn neus tegen het raam knallen - de kamikazepiloot - en ik hoorde hem vijf minuten geleden ook al tegen het badkamerraam.</span></h4><div><span style="font-weight: normal;"><br /></span></div><h4 style="text-align: left;"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgz4f39qAGjEfiIy7cOBJu1SCXqCT0zb-TGC7fX73nKNNwP12FQ18M4x4jDprF09BBcZ7BmSPel4tkggzQBwcUr1Mgj5KITyDK0fxrWgzDjUtRaBKZdGc4bOuc8qihTBuzfkmTr2hL1Xl8xSCmEPeLCFfvaFKAaF0UJEZlFsW3vLZ3vge2CgzdhDo8ZTg/s4065/IMG_8070%20(2).JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4065" data-original-width="3295" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgz4f39qAGjEfiIy7cOBJu1SCXqCT0zb-TGC7fX73nKNNwP12FQ18M4x4jDprF09BBcZ7BmSPel4tkggzQBwcUr1Mgj5KITyDK0fxrWgzDjUtRaBKZdGc4bOuc8qihTBuzfkmTr2hL1Xl8xSCmEPeLCFfvaFKAaF0UJEZlFsW3vLZ3vge2CgzdhDo8ZTg/w324-h400/IMG_8070%20(2).JPG" width="324" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Tegen het badkamerraam</td></tr></tbody></table><br /></h4><h4 style="text-align: left;"><span style="font-weight: normal;">"Misschien was die Hitchcock - of eigenlijk Daphne du Maurier, want die schreef `The Birds´ - toch niet zo´n fantast", opperde mijn vrouw, "Je zult het zien, dit is nog maar het begin..." `Zeg pa´, vroeg mijn zoon, die normaal gesproken nog geen vlieg verstoord, "Zei je laatst niet dat die buurman van ons een luchtbuks had?" Ikzelf zat intussen in het geniep snode plannetjes te smeden met een valletje en aas en hoe onze kater te laten opdraaien voor het resultaat.</span></h4><h4 style="text-align: left;"><span style="font-weight: normal;"><br /></span></h4><h4 style="text-align: left;"><span style="font-weight: normal;">Je hoort het: We zijn bijna ten einde raad. Is er iemand die een idee heeft wat deze vogel bezielt? Het is inmiddels bekend dat vogels bijzonder intelligent kunnen zijn, dat ze relatief grote hersens hebben, bijna in dezelfde verhouding tot de rest van hun lichaam als zoogdieren. Ze kunnen plannen, spelen en zelfs pesten. Maar kunnen ze ook last krijgen van psychische ziektes zoals dwangstoornissen, psychose of schizofrenie? Bestaat er ook zoiets als een vogelpsychiater? Of is er een eenvoudiger, meer voor de hand liggende verklaring voor dit klopgeestgedrag?</span></h4><div><span style="font-weight: normal;"><br /></span></div><h4 style="text-align: left;"> </h4><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><br /></div>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-36588802636576042782022-03-31T12:41:00.003-07:002022-04-18T12:50:07.152-07:00Portugal maakt het 15. Warm onthaal voor Oekraïense vluchtelingen.<h4 style="text-align: left;">In de afgelopen weken waren er op het Portugese televisiejournaal veel beelden te zien van op de luchthavens aankomende groepen Oekraïense vluchtelingen die werden verwelkomd door familie en vrienden. "Hee, hoe zit dat nou", dacht uw Portugeest, `zijn er dan zoveel Oekraïense immigranten in Portugal?" Dat bleek: Na de Brazilianen (210.000) en de Britten (42.000) vormden de Oekraïners met 27.000 inwoners de 3e grootste gemeenschap van immigranten. Volgens de laatst bekende officiële cijfers (22-3-`22) zijn er sinds het begin van de oorlog 18.400 vluchtelingen in Portugal binnengekomen (intussen meer dan 20.000) en staat de Oekraïense gemeenschap met ruim 45.000 leden inmiddels op de tweede plaats.</h4><div><br /></div><div>`De deuren van Portugal staan open voor Oekraïense vluchtelingen´ benadrukte de minister van buitenlandse zaken, Augusto Santos Silva tijdens een persconferentie met buitenlandse correspondenten: `We staan we nog veraf van de opname-capaciteit van onze samenleving.´ Hij herinnerde eraan dat er in de jaren `90 ruim 80.000 Oekraïners in het land verbleven. De minister stelt dat voor de ontheemden 10.000 banen beschikbaar zijn in alle sectoren van de arbeidsmarkt. Waar een klein land groot in kan zijn, vooral als je dat vergelijkt met de brute wijze waarop Groot-Brittannië de vluchtelingen behandelt en het armzalige aantal dat wordt toegelaten.</div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGQ5aTH0pWl-qUav_NREk3dpknIX4Mi2cxC93xt8B-ie9IUk-RdeiHKEv6BXafcHQAs3KlfE-ibmlWayPIxffdl652fGj-zTPET0wxZLkTer00ubMCvsEcCgk57MU-fsx6ngoMpN1JBCaWfhWId9M15lDeEGMzE1vNYDVi8VU_3A5sKxGMoxltGI5Xzw/s320/1674990.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="213" data-original-width="320" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGQ5aTH0pWl-qUav_NREk3dpknIX4Mi2cxC93xt8B-ie9IUk-RdeiHKEv6BXafcHQAs3KlfE-ibmlWayPIxffdl652fGj-zTPET0wxZLkTer00ubMCvsEcCgk57MU-fsx6ngoMpN1JBCaWfhWId9M15lDeEGMzE1vNYDVi8VU_3A5sKxGMoxltGI5Xzw/w400-h266/1674990.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><br /></td></tr></tbody></table><br /><div>De Vreemdelingendienst (S.E.F.) ontvangt dagelijks zo´n 1200 verzoeken om toelating van Oekraïense vluchtelingen, maar dat getal loopt ook wel eens op tot 2000. Het zijn voornamelijk vrouwen, kinderen en bejaarden. </div><div>Het land verleent de vluchtelingen bescherming voor een jaar, afhankelijk van de situatie in het thuisland te verlengen per 6 maanden, en garandeert verder registratie bij de belastingdienst, sociale zekerheid, school voor de kinderen en toegang tot de arbeidsmarkt. Eenmaal toegelaten ontvangt men een SNS (Ziekenfonds) nummer met recht op (basis)gezondheidszorg. Zo nodig wordt ook voor vaccinatie tegen Covid gezorgd. Inmiddels heeft de grootste keten van prive-ziekenhuizen en een groot aantal kleinere toegezegd gratis gezondheidszorg te verlenen aan de vluchtelingen.</div><div><br /></div><div>Huisvesting is een probleem. De eerste golf vluchtelingen kon, vooral omdat het heel vaak vrouwen en kinderen van familie of vrienden betrof, voor een groot deel door de eigen gemeenschap opgevangen worden en via de sociale media ontstond een netwerk van vrijwilligers die huizen of kamers - al dan niet tegen betaling van huur - ter beschikking stelden. Ook veel gemeenten zetten hun beste beentje voor en particulieren nemen vluchtelingen op in hun eigen huis. Een paar dagen geleden las ik dat een grote groep van woningbemiddelaars zich hebben georganiseerd tot een vrijwilligersnetwerk dat al ruim 3400 woonruimtes (gratis of tegen lage huur) voor Oekraïense vluchtelingen heeft verzorgd. </div><div><br /></div><div>Zelfs de ultrarechtse anti-immigratiepartij `Chega´ (Genoeg) heeft uit angst voor isolement na een week radiostilte officieel haar huik naar de wind gehangen en is nu pro Oekraïense vluchteling (Dat er geen of weinig donker gekleurde gezichten te zien zijn binnen deze groep heeft vast zwaar meegewogen bij de beslissing).</div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9KoYYYXei6VVIXJCBmsLu0XdVH-C7J2wq8daa2U1No9ur77P-ax8gTLqK-jvRM4H-AReYJiR7ui7bYsg5iU6HUbIZ4_rQSn0w6K--XJrH6i3E5QX9qJ2v4R-2mjho8fzpGaFCEyG97Ju3RpiG_5n0cBgmVGzCkbR9rX8LdPIVjbkRfN-sOWi2-HNjKw/s310/transferir.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="163" data-original-width="310" height="210" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9KoYYYXei6VVIXJCBmsLu0XdVH-C7J2wq8daa2U1No9ur77P-ax8gTLqK-jvRM4H-AReYJiR7ui7bYsg5iU6HUbIZ4_rQSn0w6K--XJrH6i3E5QX9qJ2v4R-2mjho8fzpGaFCEyG97Ju3RpiG_5n0cBgmVGzCkbR9rX8LdPIVjbkRfN-sOWi2-HNjKw/w400-h210/transferir.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Een derde van de vluchtelingen is minderjarig</td></tr></tbody></table><br /><div>Toch is er nog een groot tekort. De vluchtelingen kunnen na binnenkomst maar een paar dagen in een opvangcentrum blijven, omdat er steeds nieuwe arriveren. Een van de problemen is dat Portugese vrijwilligers vluchtelingen bij de grens met Polen ophalen en naar Portugal brengen, maar geen verdere hulp bieden. Een ander is dat van de minderjarige kinderen die steeds vaker zonder begeleiding de grens over komen, met alle gevaren van dien. </div><div><br /></div><div>Maar de balans opmakend kun je wel stellen dat Portugal ruimhartig haar deel van het enorme vluchtelingenprobleem voor haar rekening neemt en dat de Portugezen - met hun beperkte middelen - geweldig hun best doen om dat mogelijk te maken. Ook voor de `achterblijvers´ in de zwaar gebombardeerde steden zijn in korte tijd een groot aantal vrijwilligersorganisaties die kleding en voedsel inrzamelen uit de grond gestampt. Vaak worden gevluchte landgenoten ingeschakeld bij het verzamelen en sorteren. `Dan heb ik tenminste iets te doen en denk ik niet de hele tijd aan mijn familie in Kiev´, verzucht een wat oudere dame die kruidenierswaren staat te sorteren op het journaal.</div><div><br /></div><div>Zelfs de ultrarechtse anti-immigratiepartij `Chega´ (Genoeg) heeft uit angst voor isolement na een week radiostilte officieel haar huik naar de wind gehangen en is nu pro Oekraïense vluchteling (Dat er geen of weinig donker gekleurde gezichten te zien zijn binnen deze groep heeft vast zwaar meegewogen bij die beslissing).</div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOH97Cnr6vdV6FW2hj0PCW8OGRL34Y2S0ktC_VncIkpNxh1osdlIcUB7UDMpiSqC_QW98lPXq-uS9CldaeJFtnasWAsEL53j8yRzK7qaC7oJsGDtDq6QZU9lSJVq1ChhHe21cM0uwmdDHEtGronCXTS6kpyoU3hiBP5X6_h4BZtaNrOjOV6G-Gd-_KYw/s276/images.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="183" data-original-width="276" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOH97Cnr6vdV6FW2hj0PCW8OGRL34Y2S0ktC_VncIkpNxh1osdlIcUB7UDMpiSqC_QW98lPXq-uS9CldaeJFtnasWAsEL53j8yRzK7qaC7oJsGDtDq6QZU9lSJVq1ChhHe21cM0uwmdDHEtGronCXTS6kpyoU3hiBP5X6_h4BZtaNrOjOV6G-Gd-_KYw/w400-h265/images.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Protest in Lissabon</td></tr></tbody></table><br /><div>Hoe triest de gebeurtenissen in Oekraïne ook zijn, de toestroom van vluchtelingen houdt ook een kans in voor Portugal, een kans om de in razendsnel tempo vergrijzende bevolking (zie mijn vorige blogpost: `Portugees met uitsterven bedreigd!´). te versterken met jonge gezinnen met kinderen, als degenen die willen blijven na de oorlog hun mannen daartoe weten over te halen.</div><div>Maar dan moeten er wel condities geboden worden zoals huisvesting en voor gekwalificeerde werknemers een eerlijke kans om passend werk te verkrijgen. Dat vereist, zoals João Duque in zijn column in de krant Expresso zegt, `Een grote tolerantie op het gebied van taal en cultuur`</div><div>Het zou erg jammer zijn als de fouten uit de jaren ´90 werden herhaald, waarin Oekraïense medici in Portugal niet meer dan baantjes als schoonmaker in konden krijgen. </div><div>Maar dat is allemaal toekomstmuziek. Nu alsjeblieft eerst een eind aan de oorlog! </div><div><br /></div><div>Inmiddels, een paar weken later, hebben 359 Oekraïense vluchtelingen een - tijdelijk - arbeidscontract.</div><div>Vooral de grote hotelketens, zoals Altis, Fátima en Pestana, bieden werk en onderdak aan deze groep, waarvan velen geen enkele ervaring met toerisme hebben en vaak zelfs geen Engels spreken: "Gewoon met een beetje geduld", meldt de directeur van een van de ketens, "Men heeft een enorme behoefte om aan de slag te gaan." </div><br /><br /><div><br /></div><p> </p>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-15990353068282000802022-03-21T13:43:00.002-07:002022-03-21T13:43:44.673-07:00Portugallig 24. Portugees met uitsterven bedreigd!<h3 style="text-align: left;">A country for old men</h3><h4 style="text-align: left;">Volgens de - provisorische - cijfers van Censos 2021 (vgl. de Nederlandse Volkstelling) heeft Portugal in de afgelopen 10 jaar ruim 217.000 inwoners verloren. Het geboortecijfer, dat al tientallen jaren een dalende lijn laat zien, bereikte in 2021 een historisch dieptepunt: Slechts 79.217 nieuwe Portugeesjes (nee, geen koekjes) zagen het levenslicht, terwijl 125.032 Portugezen het tijdelijke met het eeuwige verwisselden. De verouderingsindex was 167. Als het zo doorgaat, komen de Portugezen nog op de lijst van bedreigde volkeren terecht, zoals de Masai, de Innu of de Bosjesmannen. Hoe komt dat toch? Maar allereerst kun je je afvragen wie of wat die Portugees nu is?</h4><h4 style="text-align: left;"><span style="font-weight: normal;"><br /></span></h4><h4 style="text-align: left;"><span style="font-weight: normal;">De band `Os </span><span style="font-weight: 400;">Heróis</span><span style="font-weight: normal;"> do Mar´ (De Zeehelden) 1981-1989, komen daar in 1987 in hun hilarisch lied `O Inventor niet helemaal uit, maar wijzen er wel op (bellen) dat het best eens zo zou kunnen zijn dat de meeste Portugezen buiten Portugal wonen: </span>https://www.youtube.com/watch?v=EHaGyi7o15c</h4><h4 style="text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><iframe allowfullscreen="" class="BLOG_video_class" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/EHaGyi7o15c" width="320" youtube-src-id="EHaGyi7o15c"></iframe></div></h4><div><br /></div><div><br /></div><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjvzlUH5Y4Y0vEztzeAcaMr48jGb0nrjqoAX2BlKfT0UHRUGp7RiwquFXB_iua_klsV68Rca4tn2xOwddQTxec-GjiRx5OWLSaGOIndxUOI2YiZFMjr_SUyNixp1qGxyVK07udMHg6i9zDGwMLJUQIsn_XyfLYGi5SJLvmNnryBDXARtfTIlqkKM_hXdw=s1992" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1992" data-original-width="1467" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjvzlUH5Y4Y0vEztzeAcaMr48jGb0nrjqoAX2BlKfT0UHRUGp7RiwquFXB_iua_klsV68Rca4tn2xOwddQTxec-GjiRx5OWLSaGOIndxUOI2YiZFMjr_SUyNixp1qGxyVK07udMHg6i9zDGwMLJUQIsn_XyfLYGi5SJLvmNnryBDXARtfTIlqkKM_hXdw=w472-h640" width="472" /></a></div><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p>Ten tijde van de `Estado Novo´, de dictatuur, had het gezag geen twijfels over de identiteit van de Portugees: De verplichte feestdag (10 juni) die tegenwoordig `Dia de Portugal´ (Dag van Portugal) wordt genoemd, een dag waarvan bijna geen mens weet waar die toe dient, behalve om je eens uitgebreid in de liezen te krabben, of eindelijk het plafond te gaan witten (zoiets als de Nederlandse Hemelvaartsdag dus), heette in die tijd `Dia da Raça´. Daarmee werd dan het zogenaamde `Portugese ras´ bedoeld. Een verzinsel van een dictator (Salazar) die de boel met nationalistische propaganda bij elkaar wil houden.</p><div>Als je, om maar een paar voorbeelden te noemen, mijn vrouw neemt, die aan moederszijde een nazaat is van een verdwaalde soldaat van Napoleon en de dochter van een Gallicische blikslager, de huidige minister-president António Costa, die - trots op zijn Indiase afkomst, tijdens een staatsbezoek aan India in 2019 op visite ging bij zijn voorouders in Goa, of eens goed kijkt naar de Portugezen uit de Alentejo - wiens donkere kleur een gevolg is van vermenging met negerslaven in de 18e eeuw - dan begrijp je wel hoe het zit met dat Portugese ras: Het bestaat niet.</div><div><br /></div><div>Maar er bestaat natuurlijk wel een Portugese natie waarin bijzonder weinig baby´s worden geboren. Hoe komt dat? Mijn eerste - erg Hollandse - reactie op de cijfers van `Censos´ was natuurlijk: Er moet meer gen.... worden. Stop met scrollen en klim eens gezellig samen in de koffer.</div><div>Zo simpel is het natuurlijk niet. </div><div>Heel veel Portugese stellen vinden dat er in hun land gewoon geen condities zijn om aan kinderen te beginnen, of hoogstens op het allerlaatste moment dat het voor de vrouw nog mogelijk is, als men wat meer financiële armslag heeft gekregen (huis deels afbetaald, inmiddels wat hoger salaris).</div><div>Als je de cijfers ziet, snap je waarom.</div><div><br /></div><div><b>Inkomen:</b></div><div>Minimum loon 2021 - € 665 (per 1-1-2022 €705 bruto -</div><div>Gemiddelde salaris 2021 - €1106 bruto</div><div>Bijstandsuitkering 2021 - € 189,66 aanvrager + €132,76 overige volwassene(n) in het huishouden + €94,85 per kind. Hierover wordt geen belasting betaald.</div><div><i><b><br /></b></i></div><div><i><b># deze bedragen zijn per maand en exclusief vakantiegeld en kertstgratificatie, die beiden ongeveer een maandsalaris bedragen.</b></i></div><div><br /></div><div>In 2021 ontvingen 880.000 Portugese werknemers het minimumloon. Dat komt neer op 26% van de werkende bevolking!</div><div>Bovendien werken in Portugal op dit moment 595.000 werknemers op basis van een tijdelijk contract (4e hoogste in Europa). Die kunnen dus elk moment op straat gezet worden.</div><div><br /></div><div>De kinderbijslag is gerelateerd aan inkomen. Alleen gezinnen met de allerlaagste inkomens ontvangen een substantieel bedrag: € 150 voor het eerste kind, daarna een kleiner bedrag.</div><div>Studiefinanciering of een wettelijk geregelde studielening, zoals in Nederland, kent Portugal niet. Bovendien: Hoe zou je zo´n studielening moeten terugbetalen als je als afgestudeerde de eerste jaren niet meer dan €1000 per maand gaat verdienen?</div><div><br /></div><div><b>Kosten van levensonderhoud: </b>Een gemiddelde van de berekeningen door een aantal (overheids) instanties, die overigens niet zo veel van elkaar verschillen.</div><div><br /></div><div>Huur van een driekamerappartement per maand: De gemiddelde huur ligt op dit moment al dik boven de €500 per maand, maar in de grote steden betaal je al snel meer dan €1000. Er is een enorme schaarste aan huurwoningen en de explosieve groei van het toerisme heeft de huurprijzen in ongelooflijk tempo doen stijgen. Onbetaalbaar dus voor een modaal gezin. Vandaar dat de meeste Portugezen voor kopen kiezen.</div><div><br /></div><div>Gemiddelde aflossing 2021 €253 (dank zij de - nog - lage rentestand). In de grote steden veel hoger i.v.m. de huizenprijzen</div><div>elektriciteit € 70 (zonder verwarming van het huis (of gas). De meeste Portugezen verwarmen hun huis niet of slecht omdat ze dat niet kunnen betalen.</div><div>water € 30</div><div>telefoon, tv, internet € 50 (gelimiteerde internetverbinding en tv kanalen</div><div><br /></div><div>gezondheid € 50 Eigen bijdragen afspraken arts/eerste hulp + apotheek</div><div><br /></div><div>kleding €100</div><div><br /></div><div>supermarkt €350</div><div> -------</div><div>Dan hebben we al €653 uitgegeven</div><div><br /></div><div>Buiten beschouwing gebleven: Kosten crêche, afhankelijk van inkomen en beschikbaarheid, maar over het algemeen duur (kind gaat zo mogelijk naar grootouders), kosten openbaar vervoer, of auto naar het werk. Die worden over het algemeen niet door de werkgever vergoed, studiekosten kinderen. De boeken voor de basisschool worden tegenwoordig wel vaak door de (lokale) overheid vergoed, maar collegegeld, `propinas´ niet: `Licenciatura´ (Bachelor) ca. €700 per jaar, `Mestrado´ (Master) €1500 per jaar, `Doutoral´ (Doctoraal) €3000 - €6000 per jaar, kosten van ontspanning (speelgoed, uitstapjes, horeca enz.)</div><div><br /></div><div>Best mogelijk dat ik nog het een en ander vergeten ben, maar je kunt zo wel zien waarom heel veel jonge mensen zich wel drie keer bedenken voordat ze aan kinderen beginnen..</div><div><br /></div><div>Sommige gemeenten proberen potentiële ouders over de streep te trekken met een ´geboortebonus´. In Santa Maria da Feira werd afgelopen december met algemene stemmen door de gemeenteraad een maatregel aangenomen om aan de ouders van nieuwkomertjes de eerste drie jaren een toeslag van €600 te verstrekken. In andere gemeentes wordt een cheque of een bonus in natura aangeboden: (Een pakket met o.a. luiers en babyvoeding), of een extra inspanning geleverd om aan werkende ouders betaalbare creche faciliteiten te verlenen.</div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiPIfHbkJvT2z_Kk1DeMYmelm-fbLlYqM2V2aqWvHBzaye6bkRyR6LfX1t7fsmlu0F8XLE9_wDidlDb_FTUw-pyQXzjIWROrmeGl2dQ0zNnczaZ2io3P5ZCB7eRoGOFVth2FxJTwZLcu88LyEqQCvNhVFRXtHTMg-SSfBQ15H11WSO8T8XCOJuoqwo7bw=s2560" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1920" data-original-width="2560" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiPIfHbkJvT2z_Kk1DeMYmelm-fbLlYqM2V2aqWvHBzaye6bkRyR6LfX1t7fsmlu0F8XLE9_wDidlDb_FTUw-pyQXzjIWROrmeGl2dQ0zNnczaZ2io3P5ZCB7eRoGOFVth2FxJTwZLcu88LyEqQCvNhVFRXtHTMg-SSfBQ15H11WSO8T8XCOJuoqwo7bw=w400-h300" width="400" /></a></div><br />Of dit soort maatregelen helpen is maar de vraag. In het binnenland is in sommige gebieden het ´point of no return´ bereikt: Tegengaan van de afname van de bevolking door natuurlijke aanwas is niet meer mogelijk, omdat er simpelweg niet genoeg vrouwen zin die (nog) zwanger kunnen worden.</div><div>Alleen immigratie of `terugkeer´ naar het binnenland, iets waar een toenemend aantal stadsbewoners - als gevolg van de pandemie (enorme toename van het aantal thuiswerkers), de hoge woonlasten in de grote steden en de betere kwaliteit van leven buiten de stad - wel voor blijkt te voelen, kan daar nog uitkomst bieden.</div><div>De regering van António Costa probeert door middel van belastingmaatregelen de terugkeer van - met name tijdens de crisisjaren 2011-2016 - geëmigreerde jongeren aantrekkelijk te maken. Tot nu toe met weinig succes. De salarissen in Portugal zijn simpelweg te laag. </div><div><br /></div><div>Voor zulke verregaande maatregelen om het aantal geboorten te stimuleren als het Hongarije van Viktor Orbán, zoals een premie van €30.000 voor het derde kind, een grotere auto en/of levenslange belastingvrijstelling is in Portugal geld noch draagvlak te vinden, maar misschien zou er toch eens over een meer substantiële kinderbijslag, betaalbare kinderopvang en een vorm van studiefinanciering gedacht moeten worden. Er zijn op dit moment wel een paar projecten om goedkopere huurwoningen te bouwen in gang gezet, maar dat zijn er nog veel te weinig. En m.i. nog steeds erg duur.</div><div><br /></div><div>Belangrijkste punt is natuurlijk een behoorlijk salaris om van te leven. Het is nog steeds zo dat veel Portugezen in gezamenlijke huishoudingen, waarin beide partners werken voor een minimumloon, beneden de armoedegrens leven</div><div>De salarissen zijn natuurlijk deels gerelateerd aan de arbeidsproductiviteit. Die is in Portugal bijzonder laag (ca. 65% van het Europese gemiddelde. En dat heeft weer voor een groot deel te maken met het - gemiddelde - lage opleidingsniveau van ondernemers en werknemers. Kortom nog veel werk aan de winkel.</div><div><br /></div><div>In de afgelopen 10 jaar is de immigratie met 40% toegenomen. Maar dat heeft de daling van het bevolkingsaantal niet gecompenseerd. Het land zou veel meer immigranten aankunnen. </div><div>Voor vluchtelingen - hoezeer men ook zijn best doen en hoe welkom ze ook zijn - zijn de condities in Portugal niet al te best. Daar heb ik het een volgende keer nog eens over.</div><div>Voor jonge, ondernemende mensen (en dan bedoel ik niet degenen die met een, vaak op bedenkelijke wijze verkregen, rijkdom met een `gouden visum´ binnenkomen). is hier echter nog veel te doen, bijvoorbeeld in de vorm van telewerken. In een recent krantenartikel las ik dat steeds meer digitale nomaden neerstrijken op het Portugese vasteland en de eilanden. Natuurlijk zijn vooral immigranten die blijven en iets wezenlijks toevoegen aan de Portugese economie erg welkom. </div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhadqJj-0KhIUeSiagG3izIQzoy3ytG3mUni8ypDho3FOP8eqFSxGk2VhTq-XaVgi51my-lLX1r133ulmluKVX334xCNZ07YEtYULKTZh-xEXGzndZkTI9Cge2TwwIbOf869a6noGwBZe3Kr-BvyUhG9usD2PiQ8fHALyEK9wPJMio1QoQCh9ZlVPHdBg=s1400" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="934" data-original-width="1400" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhadqJj-0KhIUeSiagG3izIQzoy3ytG3mUni8ypDho3FOP8eqFSxGk2VhTq-XaVgi51my-lLX1r133ulmluKVX334xCNZ07YEtYULKTZh-xEXGzndZkTI9Cge2TwwIbOf869a6noGwBZe3Kr-BvyUhG9usD2PiQ8fHALyEK9wPJMio1QoQCh9ZlVPHdBg=w400-h266" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Kunstmatig meer van de ecologische gemeenschap Tamera in Odemira</td></tr></tbody></table><br /><div>Maar ook escapisten, boculisten, zeespiegelbangbroeken, vintage- en retro-hippies of ecologisten die een commune willen beginnen in de Alentejo, gesjeesde, maar ook wereldberoemde kunstenaars (zoals Ai WeiWei), popartiesten die aan hun pensioen toe zijn (Madonna), of daar al heel lang van genieten (Cliff Richard) absorbeert Portugal zonder een kik te geven. Tenslotte moet toch iemand de pensioenen van al die grijze Portugezen betalen. </div><div><br /></div><div><br /></div><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><br /><p><br /></p><p><br /></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><br /><p class="MsoNormal"><br /></p><p></p><p>
</p><p class="MsoNormal"><b><span style="font-size: 8pt; line-height: 107%;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></b></p><br /><p></p>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-49522806054616309662022-02-11T10:58:00.003-08:002022-02-16T07:45:19.142-08:00Stad en land 29 Droog!<h4 style="text-align: left;"> "Ik heb een scheur in mijn kop van de droogte", zei mijn vader als hij erge dorst had (Hij had in zijn diensttijd een slapie uit Rotterdam of omgeving). Die uitdrukking geeft precies weer hoe het vasteland van Portugal zich moet voelen op dit moment, begin februari. In grote delen van het midden en zuiden van het land is geen water meer voor het vee, laat staan dat er nog wat over blijft om grasland of ander veevoer te beregenen. De stuwdammen mogen nog maar beperkt elektriciteit produceren en in een aantal gemeenten is het tijdelijk verboden om je grasveld te beregenen. Maar vooral de zelfvoorzieningslandbouw en de kleine toeristische projecten zijn de klos. De intensieve tuinbouw (avocado, amandel, citrusvruchten) ontvangt de volgens contract toegewezen water uit de stuwmeren. Maar ook het gras van de golfbanen - alleen al in de Algarve zijn er 70 - schijnt nog steeds groen te zijn.</h4><h4 style="text-align: left;"> </h4><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiXx7SV5cHQFnHYHIAuX0NJTZumu7bOcboBmXC4NPzHKg3G0I_PdebMo47D-Rj7Sp0e6JiW5YFnvpcet0c-tQLI5hyqNBPAAdv52HybkWqjEVNzVrJVC_i6LgNL8BjbRpLKL58jQWmuPYgqddFCCA0KIDwxeE_BeiZDiCzVim2uguocaI4XzofBH06xYw=s777" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="518" data-original-width="777" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiXx7SV5cHQFnHYHIAuX0NJTZumu7bOcboBmXC4NPzHKg3G0I_PdebMo47D-Rj7Sp0e6JiW5YFnvpcet0c-tQLI5hyqNBPAAdv52HybkWqjEVNzVrJVC_i6LgNL8BjbRpLKL58jQWmuPYgqddFCCA0KIDwxeE_BeiZDiCzVim2uguocaI4XzofBH06xYw=w400-h266" width="400" /></a></div><br /><div>Een kleine boer uit Beja (Baixo Alentejo) is desperaat en zegt: "In de 77 jaar dat ik leef, heb ik nog nooit zoiets gezien." Zijn vee heeft geen drinkwater meer en de granen en ander veevoer dat hij in de winter gezaaid heeft komt niet op door de droogte. Veevoer kopen is geen optie voor hem. Mede door de enorm gestegen brandstofkosten en de pandemie is dat niet te betalen. Hij zal waarschijnlijk moeten stoppen met boeren.</div><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgQF4YL68QkKqUxd0lJLM1h3VxeV9YXygR67i9Lx9PYaY4T-Z4chavH5rUyi6xsw4oj9nfMvr55btgUrm-c-3fkmV8DpAvX3jO12z_8hJ5Bjz7QqeJhIPIhA0jnb_0q8A-03wX5KdnLIisRavJHhpzQ4AXUcZcO-DGalWsd6zeZywAynUOe20hlm_oWsw=s1432" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1432" data-original-width="635" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgQF4YL68QkKqUxd0lJLM1h3VxeV9YXygR67i9Lx9PYaY4T-Z4chavH5rUyi6xsw4oj9nfMvr55btgUrm-c-3fkmV8DpAvX3jO12z_8hJ5Bjz7QqeJhIPIhA0jnb_0q8A-03wX5KdnLIisRavJHhpzQ4AXUcZcO-DGalWsd6zeZywAynUOe20hlm_oWsw=w178-h400" width="178" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Droogtekaart december 2021<br />Normal: Normaal<br />Fraca: Zwak<br />Moderada: Gematigd<br />Severa: Ernstig<br />Inmiddels geldt voor de helft van het land: Extreem</i></td></tr></tbody></table><br /><div>In Odemira (Alentejo Litoral, zie droogtekaart) vrezen een boerin en een eigenaar van een door zijn grootvader nagelaten, pas gerenoveerde boerderij met toeristische bestemming dat hun vergunning, om via een bijna 2 kilometer lange tyleenbuis water te onttrekken aan het Santa Clara stuwmeer, niet verlengd zal worden. Hun putten staan bijna droog. Dat betekent opgeven en vertrekken: Verdere ontvolking van het binnenland. Er volgen nog gesprekken met de gemeenteraad en misschien komt er voor hun een oplossing, maar de burgemeester van de gemeente geeft al aan dat het `Onmogelijk is om in Odemira, een gemeente die 1700 km vierkante kilometer beslaat, iedereen op het waternet aan te sluiten. Dat zou enorme kosten met zich meebrengen´. Bovendien kan hij op geen enkele manier voldoende water garanderen voor de beregening van de - voornamelijk intensieve - land- en tuinbouw in 2022. `Het heeft geen zin om aan verdere uitbreiding van de landbouw te denken. We moeten investeren in duurzaamheid en vermindering van verspilling van water´. </div><div><br /></div><div>Een scheepsingenieur die met zijn gezin vanuit Lissabon naar het binnenland is verhuisd om vlak bij de stuwdam van Santa Clara een voormalige baksteenfabriek om te toveren in ruimtes voor `co-living and working´ van kunstenaars en daarvoor geen watervoorziening geregeld krijgt, heeft een andere mening: `Er is sprake van een onrechtvaardige verdeling van het water. De multinationals met hun intensieve tuinbouwbedrijven hebben het voor het zeggen. De mensen die van de zelfvoorzieningslandbouw leven mogen vertrekken´.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiNnKn0gv0z4GfS0W1CGGrNBUjzTEGKMGqtNsLJjAVYBeEJhbzXJw289diadOQdVmijvyB4iLcLEP4JXBw-qI_r6lEQV4FcEV5ADP2RrXGOSuY3iiELJ_TjcU_x_zkzLN4NHXUob9_RCgLOf-pBtJfOAop7OVuzOu_HLc1TpycWO7UM7SfsNekSSKWXUQ=s1240" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="826" data-original-width="1240" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiNnKn0gv0z4GfS0W1CGGrNBUjzTEGKMGqtNsLJjAVYBeEJhbzXJw289diadOQdVmijvyB4iLcLEP4JXBw-qI_r6lEQV4FcEV5ADP2RrXGOSuY3iiELJ_TjcU_x_zkzLN4NHXUob9_RCgLOf-pBtJfOAop7OVuzOu_HLc1TpycWO7UM7SfsNekSSKWXUQ=w400-h266" width="400" /></a></div><p>Een woordvoerster van de beweging `Juntos pelo Sudoeste´, (Samen voor het Zuidwesten): "Het model van de intensieve landbouw is geen ontwikkeling maar onderontwikkeling´. Een idee waar columnist Miguel Sousa Tavares (Expresso) al jaren op hamert. Die windt zich gemiddeld een keer per kwartaal op in zijn column over de vervuilende (pesticiden en kunstmest), landschapvernietigende en waterverslindende intensieve culturen van met name olijven, amandelen en - in snelle opkomst - avocado´s in de Algarve en de Alentejo. Ondernemingen die voor het grootste deel door Spanjaarden of multinationals gerund worden, weinig of niets van waarde aan het land toevoegen en slechts dode grond achterlaten. Het lijkt niet veel te helpen. De minister van milieuzaken João Pedro Matos Fernandes lijkt voor deze problemen ogen en oren dichtgestopt te hebben: "Ik ben geen milieu-activist", zegt hij in een interview. De minister van landbouw heeft het alleen over het succes en de uitbreiding van de sector.</p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjO164YvVB-XA69W2gHVKwlK3qwXdBKFhxsnbuRlzCZ_ABcdO9l2g1hwpRBgdlSyz5-EA98Ii9R4J2MjDr1OFfhYUaewZ-miA415Z6IgV4McpY6qVX7lonFpsKh_Y2jka2HfTMJCLYGhf-cyOai8R8ulHzdZWaoxEEsM52AqDh-1vqNBBo9XDZhBf0Gmw=s300" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="168" data-original-width="300" height="224" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjO164YvVB-XA69W2gHVKwlK3qwXdBKFhxsnbuRlzCZ_ABcdO9l2g1hwpRBgdlSyz5-EA98Ii9R4J2MjDr1OFfhYUaewZ-miA415Z6IgV4McpY6qVX7lonFpsKh_Y2jka2HfTMJCLYGhf-cyOai8R8ulHzdZWaoxEEsM52AqDh-1vqNBBo9XDZhBf0Gmw=w400-h224" width="400" /></a></div><p></p><p>Maar doorgaan met het op deze manier en blijven uitbreiden van de superintensieve land- en tuinbouw is (ecologische) zelfmoord. Klimaatdeskundigen voorspellen dat Portugal met steeds frequenter en langduriger perioden van droogte te kampen gaat krijgen en dat - als er geen maatregelen worden genomen - grote delen van het zuiden en midden van het land zullen verwoestijnen. De signalen zijn duidelijk. Het regent al vijf achtereenvolgende jaren minder dan het normale gemiddelde. Natuurlijk is het belangrijk dat er studie wordt verricht naar een efficiënter en meer economische manier van bevloeiing en beregening, zoals "Regadio 20/30", maar er zal veel beter gekeken moeten worden hoeveel en wat voor soort landbouw het land aankan En vooral nooit vergeten dat Portugal voor het grootste deel van zijn watervoorziening afhankelijk is van wat Spanje door zijn stuwdammen in de grote rivieren - die Portugal doorsnijden, maar in Spanje hun oorsprong hebben - laat ontsnappen. </p><p>Het is oneerlijk verdeeld in de wereld: Terwijl in sommige stuwmeren, het water zo laag staat, dat de ruïnes van bijna vergeten dorpen op de bodem boven water komen en grote delen van het land ernstig tekort komen, komt in ons hoekje van Portugal zelfs bij langdurige droogte nog altijd water uit de grond. Het blijft maar doorlopen; Van de bron in het grote waterreservoir, dan via een slang naar de buren en van daar ... verdwijnt het weer in de grond. Verspilling! Zou je zeggen. Maar uiteindelijk komt al het water dat niet verdampt of wordt opgeslobberd door plant of dier in de Douro terecht.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiB9oc5jQzj3JQyiZpM4TWuZ9LHeh8sVmQl8tcBN5epQ57DxSUwtg4ZW5Vl9EUhsmeyEirtD-hOBAWY_qFE0a-SRo9yx8TsQwfO2OHVgFJEknc_AgZgF3-yDbobqMFtfpHM7-9Pv-uwP5TQcznKBNMcRel9TUlxayz0gVMz28Df7zm8HOgN2jmSRiy5LQ=s4608" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3456" data-original-width="4608" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiB9oc5jQzj3JQyiZpM4TWuZ9LHeh8sVmQl8tcBN5epQ57DxSUwtg4ZW5Vl9EUhsmeyEirtD-hOBAWY_qFE0a-SRo9yx8TsQwfO2OHVgFJEknc_AgZgF3-yDbobqMFtfpHM7-9Pv-uwP5TQcznKBNMcRel9TUlxayz0gVMz28Df7zm8HOgN2jmSRiy5LQ=w400-h300" width="400" /></a></div><p>Als je dat laatste niet gelooft, kun je het checken met `River Runner Global´, een nieuw speeltje van Google Maps: Laat waar ook ter wereld op de kaart een druppel water vallen en je krijgt precies te zien via welke weg (rivier) die druppel in zee terecht komt. </p><p>Hoewel: toen ik een druppel in de Woudpolder in Krommenie, die voor zover ik weet nog steeds onder de zeespiegel ligt, liet vallen, zwom die - volgens het programma - via een niet nader geïdentificeerde rivier naar het IJsselmeer en van daar naar de Waddenzee. Hmm..</p><p><br /></p><p> </p><p><br /></p><br />portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-34661261446084366682021-10-26T09:22:00.002-07:002021-10-31T03:11:32.580-07:00Van de boerderette 63. Buigen of barsten<h4 style="text-align: left;"> "Wat moet ik nu met deze steen", vroeg ik aan mijn buurman. "Gewoon er bovenop leggen", was zijn laconieke antwoord. "Maar er zit geen rechte kant aan, dat is toch geen gezicht!", protesteerde ik. "Nou, dan breekt u ´m toch in tweeën." `Geintje´, dacht ik en ik verder met de muur. Maar ´s middags kwam de buurman met een emmer vol wiggen en een paar puntbeitels, alles zelf gesmeed en geslepen uit stukken betonijzer, de `matéria prima´ bij uitstek in deze contreien*. Met een stukje dakpan trok hij een lijn over het midden van de steen en hakte met een spitsijzer aan het begin daarvan een een taps toelopend gat, "Zo diep mogelijk", en sloeg daarin een wig vast. Een stukje verder op de lijn deed hij er nog een voor, onderhand sterke verhalen vertellend over rotsblokken ter grote van de Amersfoortse Kei die hij op deze manier gespleten had, in de tijd dat hij bij een steenhouwer werkte.</h4><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEildQXKzm1lAQ8bzIGNbc8pkM_MiBpMzI_3K2xHPkh5A_6IskgNhD8zNYGtJOd5IMrEcvLheIttJaXAvW9Qpvufu4Ubk_hLL0MtDrqoxQEadSe4JcaUAXX0JtIu757cH7krxUzUXxN-N8Gv/s5152/IMG_3773.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="5152" data-original-width="3864" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEildQXKzm1lAQ8bzIGNbc8pkM_MiBpMzI_3K2xHPkh5A_6IskgNhD8zNYGtJOd5IMrEcvLheIttJaXAvW9Qpvufu4Ubk_hLL0MtDrqoxQEadSe4JcaUAXX0JtIu757cH7krxUzUXxN-N8Gv/w300-h400/IMG_3773.JPG" width="300" /></a></div><br /><div>Buurman moest nog ergens een boompje vellen, dus ik mocht het karwei zelf afmaken. Omdat de steen niet erg hard was, zaten, nadat ik er een paar flinke klappen op had gegeven, twee wiggen steeds weer los, maar uiteindelijk kreeg ik ze toch klem en kon ik er met de moker op los, steeds wisselend van wig. </div><div>Ik zag een miniem scheurtje tussen de wiggen ontstaan, maar die middag lukte het me nog niet om de steen te splijten. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5aJ3IaU3HGLQNk96-igeBxPKW8vG2WQMRzF2yrtS_1rFb4bFdg-jXCY1x4KvbPmK5jxsTpROUoFlUHaMaxwUWpngrT0D4JFuN2XPBOlIh4cD6jQHQL-NlngBG8Otsf_MvLwr3WLPge6x_/s5152/IMG_3776.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3864" data-original-width="5152" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5aJ3IaU3HGLQNk96-igeBxPKW8vG2WQMRzF2yrtS_1rFb4bFdg-jXCY1x4KvbPmK5jxsTpROUoFlUHaMaxwUWpngrT0D4JFuN2XPBOlIh4cD6jQHQL-NlngBG8Otsf_MvLwr3WLPge6x_/w400-h300/IMG_3776.JPG" width="400" /></a></div><br /><div>De volgende morgen leek het scheurtje wat groter en na een half uurtje zweten kon je zonder overdrijven wel spreken van een duidelijke scheur over de hele breedte van de steenklomp. Toch nog onverwachts viel hij in twee stukken uiteen. Met gepaste trots bekeek ik de rechte vlakken en nog diezelfde dag hees ik de brokken op de muur. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDg0Qy3tl4OPXR1srTVP5_WkBdLJCIPeDtpg6X2xRsiIDq39YML4wRVClgRzoLsKyiz_vQrwu1i48NE9TB-Is5791KLOXfIboCPd5PcOBKep1NGRs4K5togQPoyPGDDu8Q_lISrqE_ccTO/s5152/IMG_3780.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3864" data-original-width="5152" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDg0Qy3tl4OPXR1srTVP5_WkBdLJCIPeDtpg6X2xRsiIDq39YML4wRVClgRzoLsKyiz_vQrwu1i48NE9TB-Is5791KLOXfIboCPd5PcOBKep1NGRs4K5togQPoyPGDDu8Q_lISrqE_ccTO/w400-h300/IMG_3780.JPG" width="400" /></a></div><br /><div>Twee dagen later verscheen de buurman met een arm vol `santieiros´ (grote parasolzwam). "Alstublieft, voor een lekker omelet". Hij keek eens naar de muur: "Een beetje meer naar binnen werken, hoor. Ah, die steen ligt er al bovenop. Zie je wel!"</div><div>"En deze", vroeg ik, lichtelijk overmoedig geworden, wijzend op het grote rotsblok van bijna een halve ton dat al jaren in de weg ligt onder de appelboom. </div><div>"O, die gaat ook. Op dezelfde manier. Goed diep maken, die gaten."</div><div><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgM9bWDuG8_kyznAipdyJkwq9j0at8b9vPOFesrAEDc54NT1OPLJL9oDb8vsED6iu4tM5Gv9nF2fJUryUxIdPOWkt0w3ads7g1Mcgi_JOfvxN21kdGbTBhc1SxuY_oQ0408GxsuWAyAJZaL/s3753/IMG_3810+%25282%2529.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2815" data-original-width="3753" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgM9bWDuG8_kyznAipdyJkwq9j0at8b9vPOFesrAEDc54NT1OPLJL9oDb8vsED6iu4tM5Gv9nF2fJUryUxIdPOWkt0w3ads7g1Mcgi_JOfvxN21kdGbTBhc1SxuY_oQ0408GxsuWAyAJZaL/w400-h300/IMG_3810+%25282%2529.JPG" width="400" /></a></div></div><div><br /></div><div>Maar dat viel nog niet mee. De steen was erg zacht en de wiggen schoten telkens los. Ik kreeg het idee dat er horizontaal een plak aan het afbreken was. Ik liet het project maar even in de steek totdat buurman weer eens langs kwam. Dat werd donderdag, aan het eind van de middag: "Ik zie het al, `pedra mole´ (zachte steen). Geef me die moker eens." Met een paar slagen sloeg hij de horizontale plak eraf. (En de met veel moeite door mij ingeslagen wiggen) en begon vuistgrote gaten in de steen te hakken, onderin spits toelopend voor de wiggen, die hij steeds dicht stopte met een handvol gras, om niet vol te lopen met steenstof. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYzryrci4urPTJMdv_WdzJqluGE2gBlFy7izSJGJ_AJPTxCKOsSXBLP8tM-z6c8QNGYbXJi7BJmWu2slWLNyMgJXpuBd-Hjbc99A3keogdSjx0F8h699LPkzuz494FTcz6ljCHZXGyVdGA/s4559/IMG_3815+%25282%2529.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4559" data-original-width="3419" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYzryrci4urPTJMdv_WdzJqluGE2gBlFy7izSJGJ_AJPTxCKOsSXBLP8tM-z6c8QNGYbXJi7BJmWu2slWLNyMgJXpuBd-Hjbc99A3keogdSjx0F8h699LPkzuz494FTcz6ljCHZXGyVdGA/w300-h400/IMG_3815+%25282%2529.JPG" width="300" /></a></div><br /><div>"Als u nu eens een emmer water en een voorhamer ging halen", vroeg hij toen bijna klaar was met het laatste gat. "Water, wat moet hij daar nu weer mee?", vroeg ik me af.</div><div>Buurman sloeg de wiggen vast in de gaten en goot er daarna water in. "Als het steenstof nat wordt, zet het uit, dat helpt de steen te laten splijten", verklaarde hij.</div><div>Hij greep de voorhamer en begon daarmee hoog boven zijn hoofd zwaaiend, met boerengeweld en van jongs af aan getrainde precisie, op de wiggen te beuken. De grond trilde onder het geweld en ik moest denken aan de beroemde T(ijd)-slag van Jerommeke uit de strip `Suske en Wiske´ (Ja, de Portugeest kent zijn klassieken!):</div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuFwtc5O5KVk-kTh5kXC7JpZLZ10U1t7jHsBOT2GvD2gxtIAS4JuiKwpBw42tdDWxv9djgRmECJBPHExGUbucLzN5Noob5TiXHzeMorpi5zQSf9QH8WOvhZX8djZB51TvkOOEU6rWULLkp/s602/t+slag+4+%25283%2529.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="571" data-original-width="602" height="190" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuFwtc5O5KVk-kTh5kXC7JpZLZ10U1t7jHsBOT2GvD2gxtIAS4JuiKwpBw42tdDWxv9djgRmECJBPHExGUbucLzN5Noob5TiXHzeMorpi5zQSf9QH8WOvhZX8djZB51TvkOOEU6rWULLkp/w200-h190/t+slag+4+%25283%2529.jpg" width="200" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhO70wIJdcnc6o0_xYss706sm2muokhgKJ2H9W3smYGn0pJUbfNZMu7oo4XAMgTjqbY9vyriDGGMMa75I6hyheYumUNXBTUCsA4qjcsgIWF-RJtw6nJpleCIqRskMONH6gClJsA03A1rolz/s684/t+slag+4+%25284%2529.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="604" data-original-width="684" height="177" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhO70wIJdcnc6o0_xYss706sm2muokhgKJ2H9W3smYGn0pJUbfNZMu7oo4XAMgTjqbY9vyriDGGMMa75I6hyheYumUNXBTUCsA4qjcsgIWF-RJtw6nJpleCIqRskMONH6gClJsA03A1rolz/w200-h177/t+slag+4+%25284%2529.jpg" width="200" /></a></div><br /> "Dit mag ik eigenlijk niet doen", hijgde buurman tussen twee slagen door. Nogal wiedes, met zo´n rug! </div><div>Maar ik wist dat het geen enkele zin had om hem te verzoeken het wat kalmer aan te doen. Hij zou zich alleen nog maar harder gaan uitsloven.</div><div>En toen brak - Deus ex machina - de steel van de voorhamer. Gelukkig kreeg geen van ons de hamerkop op zijn kop - of tegen zijn edele delen. </div><div>"Hij splijt echt wel", zei hij nog toen hij wegliep in de schemering. </div><div>"Ja, m´n tante op een houtvlot", dacht ik.</div><div><br /></div><div>"Vooruit, niet eigenwijs zijn", begon ik de volgende dag onder de opkomende zon (We hebben een prachtige nazomer). Ik goot nog wat water in de gaten en begon met de moker afwisselend op de wiggen te slaan. Zag ik daar een scheurtje? Nou ja, misschien. Maar het was boodschappendag, dus ik had niet zoveel tijd.</div><div> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWRRaj2Ct_XqU58wQwVgLdwdxuPxM5E9lo-JibJskXFU-AUkNu76kbLKMwR6p-vl0v7XSJxiHc0troZ6ESYD3eDpJI4NHwRxcRs-VJjBEEzbG2pRy6L1PqZ7tcfHdORacl1PfqkaB9PEkC/s4541/IMG_3820+%25282%2529.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4541" data-original-width="3406" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWRRaj2Ct_XqU58wQwVgLdwdxuPxM5E9lo-JibJskXFU-AUkNu76kbLKMwR6p-vl0v7XSJxiHc0troZ6ESYD3eDpJI4NHwRxcRs-VJjBEEzbG2pRy6L1PqZ7tcfHdORacl1PfqkaB9PEkC/w300-h400/IMG_3820+%25282%2529.JPG" width="300" /></a></div><br /></div><div>Toen ik op zaterdagochtend opnieuw naar het rotsblok keek, zag ik toch duidelijke scheurtjes tussen de wiggen, dus ik begon er al we enthousiaster op los te slaan, telkens water bij gietend, dat steeds sneller verdween. De scheuren werden groter en gelukkig was ik op mijn hoede, want ik kon nog net achteruit springen voordat er een kwart ton graniet op mijn tenen rolde. </div><div>`Ha ha´, dacht ik: Een ouwe aap nog best een nieuw kunstje leren.´</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiakgaxfYyB5NONUAmZhXN6gy6sLmOgkUqQXKq5F5PqOcDOVj4m2SDqYMDi_q_nyZy7-SXCQ6pra0Vja53j24wH7LRqiVrzXJ-4F4ItDT7aDeo1lCq84sp-jjBGvpVekA-b1Cke5yxQfBQN/s4524/IMG_3822+%25282%2529.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4524" data-original-width="3393" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiakgaxfYyB5NONUAmZhXN6gy6sLmOgkUqQXKq5F5PqOcDOVj4m2SDqYMDi_q_nyZy7-SXCQ6pra0Vja53j24wH7LRqiVrzXJ-4F4ItDT7aDeo1lCq84sp-jjBGvpVekA-b1Cke5yxQfBQN/w300-h400/IMG_3822+%25282%2529.JPG" width="300" /></a></div><br /><div>*<i>Vanwege gebrek aan plaatselijke werkgelegenheid, werken veel mannen uit deze streken in de bouw, meestal ergens anders in het land of in Spanje of Frankrijk. Vaak nemen ze, al dan niet met toestemming van de baas, incourante stukken betonijzer - onder der bank van het busje - mee naar huis die voor allerlei doeleinden worden gebruikt.</i></div><div><br /></div><div><b>Lieve lezers om voor mij onbekende redenen heeft Google de gadget `follow by e-mail´ uitgeschakeld en daarvoor geen alternatief in de plaats gesteld. Als je op de hoogte wilt blijven van nieuwe publicaties van de Portugeest, stuur dan even een e-mailtje naar portugeest@gmail.com dan zend ik je na het publiceren van elke nieuwe blogpost een e-mail met een link.</b></div><div> </div><h4 style="text-align: left;"><br /></h4><h4 style="text-align: left;"> </h4>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-8975525137919585472021-06-01T00:56:00.001-07:002021-06-01T00:56:46.750-07:00Van de boerderette 62. Een duur gaatje II<h4 style="text-align: left;">Om Kniertje maar weer eens van stal te halen: De thee werd duur betaald: Inclusief pomp, schakelkastje, water- en elektriciteitsleidingen en ook nog een grotere hydrofoor, kostte de operatie 3500 Euro (1). Maar een theetje meneer! En zacht, dat water mevrouw.. Nog zachter dan het water dat we uit de bron hadden. Je krijgt de zeep bijna niet van je handen gespoeld. In de komende tien jaar bespaarden we ons minstens een hectoliter Calgon, rekende ik me snel even rijk. De eerste dagen raakten we er niet over uitgepraat. Jammer genoeg waait zo´n feeststemming snel weer over. Zo steekt de mens nu eenmaal in elkaar. Nooit tevreden met wat hij heeft. Steeds weer op zoek naar nieuwe uitdagingen en problemen om op te lossen. Maar laat ik nu eerst het verhaal afmaken, want er beginnen ongeduldige mailtjes binnen te druppelen. </h4><h4 style="text-align: left;"><br /></h4><div style="text-align: left;">De volgende morgen om acht uur reed de vrachtwagen alweer voor. Er zou die dag ook nog een gaatje in buurgemeente Baião geboord worden. Er moesten nog meer dan 15 boorpijpen uit het gat omhoog gehesen, losgekoppeld en op de vrachtwagen geladen worden. Dat werd zweten in het zonnetje. Omdat de laatste pijpen het langst gedraaid hadden, zaten die muurvast aan elkaar gekoppeld. Om de onderste tegen te houden tijdens het losdraaien werd een listig hydraulisch armpje net boven het blok gebruikt. </div><div style="text-align: left;"><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgViKm2RHM7UV0rfSjrqV3PqR63w75IT_NYIUNRI-Q4XEykZuy9phi0ZBDGJT4RMpA2W6RbKxCvUROn2bRtH1EGSMlcDhQ_bZzU024ENG93XUo4TPI4A_NIkwAX39lJv1yNq-xsQWeDVrO/s4244/IMG_2283.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3183" data-original-width="4244" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgViKm2RHM7UV0rfSjrqV3PqR63w75IT_NYIUNRI-Q4XEykZuy9phi0ZBDGJT4RMpA2W6RbKxCvUROn2bRtH1EGSMlcDhQ_bZzU024ENG93XUo4TPI4A_NIkwAX39lJv1yNq-xsQWeDVrO/w400-h300/IMG_2283.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">losdraaien van de boorpijpen</td></tr></tbody></table><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Het uur der waarheid was aangebroken: Hoe hoog stond het waterpeil in de boorschacht? Een meter of twee onder de bovenkant van de mantelbuis, schatte de baas na een steentje naar beneden te hebben gegooid: "Kijk maar, je ziet het weerspiegelen". Dat zag er goed uit. Meer dan voldoende water voor huiselijk gebruik. 800 liter per uur, berekende hij.</div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiL_qks6hzljQ2OKIIEERKlaIqa0XFeYQ19ucGHrxPgi4P0Hs_VQ7vioy3UCwFDRuUcx2iDbMymDH0-_xgnsYvrbwBOGFgxhSJGo9caLWtTcVBuPkjfN9M2IQFZbmiM8xxQGq_O8rYYZwIh/s4296/IMG_2292.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3222" data-original-width="4296" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiL_qks6hzljQ2OKIIEERKlaIqa0XFeYQ19ucGHrxPgi4P0Hs_VQ7vioy3UCwFDRuUcx2iDbMymDH0-_xgnsYvrbwBOGFgxhSJGo9caLWtTcVBuPkjfN9M2IQFZbmiM8xxQGq_O8rYYZwIh/w400-h300/IMG_2292.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">zweten in het zonnetje</td></tr></tbody></table><p></p><p>Nu moesten de 6 meter lange blauwe pvc buizen nog in de schacht. Die hebben, inwendig, een diameter van 14 cm. In meer dan de helft daarvan zijn verticale sleuven geslepen om het water door te laten. In de buis die als eerste het boorgat in ging, werd een half ovaal uit de onderkant geslepen. Die uitsparing dient om de buis niet te laten scheuren op een uitstekende steen in de put.</p><p></p><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjk_hC8ODayHLiweIeWDGZYqBeOUjZ4hcYvRl8MTzvQhw6yvBfpXQx6a0wIjRN-hRlmJSlwHEqMAvyDkZ670OG3HMpGyUVL-cNxQwUy5edu6E_uveSahPhsokPCBuzWn3lmIJufR8J2lPw_/s4164/IMG_2301.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4164" data-original-width="3123" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjk_hC8ODayHLiweIeWDGZYqBeOUjZ4hcYvRl8MTzvQhw6yvBfpXQx6a0wIjRN-hRlmJSlwHEqMAvyDkZ670OG3HMpGyUVL-cNxQwUy5edu6E_uveSahPhsokPCBuzWn3lmIJufR8J2lPw_/w300-h400/IMG_2301.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">onder de sok vastgezet</td></tr></tbody></table><p></p><p>Voorzichtig - de buis mag er niet ´vandoor gaan´- liet de baas de eerste buis door de speciale klem die hij op de mantelbuis had gelegd glijden en zette die klem daarna net onder de sok van de buis vast met een loodgieters tang. Een van de medewerkers plaatste de volgende buis in de sok, er werd aan drie kanten een gaatje door sok en buis geboord en de twee werden met popnagels aan elkaar vast geklonken. "Goh, wat hebt u een handige popnageltang", zei ik, "met twee armen! Krijg je niet zo´n knijphand." "Heb ik bij de Chinees gekocht", kreeg ik terug, "ik had eerst een heel dure, maar die gaf al snel de geest. Deze is prima."</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiC8RfG3nkZf6_0mVs3mcp8fnA7RukbWIi1UrA92YBWw91p96rm9l4gArvYtYy6E6Cf_q0ZgMu4hGKZN1aPoyrGmXOiqmezV9Wiz8hloAAGJ9cm8HsIuncif7R2LAA-TIJd_azA8zTUrQTy/s4539/IMG_2295.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4539" data-original-width="3405" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiC8RfG3nkZf6_0mVs3mcp8fnA7RukbWIi1UrA92YBWw91p96rm9l4gArvYtYy6E6Cf_q0ZgMu4hGKZN1aPoyrGmXOiqmezV9Wiz8hloAAGJ9cm8HsIuncif7R2LAA-TIJd_azA8zTUrQTy/w300-h400/IMG_2295.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">handige popnageltang</td></tr></tbody></table><p>Buis na buis gingen zo in de boorschacht. Op de laatste moest nog even de voet worden gezet om hem helemaal in de mantelbuis te laten verdwijnen. Nu nog het provisorische deksel er bovenop, dat door een van de medewerkers met behulp van de hitte van de compressoruitlaat gefabriceerd was en klaar was de klus.</p><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4FvO2OCbieiiamCpAlmz_8WmXBE7-1fnPnRW2Ww-O86ufX9SHwA7Y7S0M1e-pSLpVJmwa8s_vx0ii-jEHh8W1vsHyaXBUU2exT0G3qKpckUH6DkUsZTayi5-6naXJm8pvapMMsy0hsGzY/s4560/IMG_2279.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4560" data-original-width="3420" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4FvO2OCbieiiamCpAlmz_8WmXBE7-1fnPnRW2Ww-O86ufX9SHwA7Y7S0M1e-pSLpVJmwa8s_vx0ii-jEHh8W1vsHyaXBUU2exT0G3qKpckUH6DkUsZTayi5-6naXJm8pvapMMsy0hsGzY/w300-h400/IMG_2279.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">provisorisch deksel</td></tr></tbody></table><br /><div>Tijd om over de volgende stap te praten. Allereerst de pomp. Die moest een vermogen van 2 `cavalos´, oftewel paardenkracht (pk) hebben, omgerekend in begrippen van de 21e eeuw pakweg 1,5 kilowatt (kW) (2). Daarbij kwam dan een schakelkast om de pomp uit de schakelen als het waterpeil te laag was (en weer in te schakelen als dat steeg). In die smalle buis kan geen vlotter worden gebruikt om de pomp uit te schakelen bij droogstand. Waterleiding in elektriciteitskabel had ik al tot aan 6 meter vanaf het boorgat, maar daar moest natuurlijk nog ruim honderd meter aan vastgemaakt worden. De boorbaas zou een begroting maken. Het plaatsen van de nieuwe hydrofoor hadden we al met een loodgieter afgesproken, die we ook zouden uitnodigen om een begroting voor de andere werkzaamheden in te dienen. <p></p><p></p><p>Het werd de loodgieter, niet omdat zijn begroting veel lager was - het verschil was maar 20€ - maar omdat hij dichtbij woont. We hadden zo onderhand de buik vol van bedrijven uit Amarante of nog verder weg, die razend enthousiast nieuwe spullen kwamen installeren, maar nooit meer kwamen opdagen als daar iets aan stuk ging, of onderhoud gepleegd moest worden. Hoewel een beetje het type van een horizontale communist - zo onbuigzaam als zijn pijpentang - leek onze loodgieter in ieder geval betrouwbaarder in dat opzicht.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-eQpH0Erm7SJO_fII0eDBcJAOZRlXaXsIbKJkM2fzknDZBw1xnD1mPPI8yPx7H3TJfhAJUlDJ3LSsfY1ClVxP4mo-GCChAIjEMpkui8B9slcPBaKNK9_rINK8f4HPOlS8YvOzJevpE995/s2782/IMG_8009.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2782" data-original-width="2086" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-eQpH0Erm7SJO_fII0eDBcJAOZRlXaXsIbKJkM2fzknDZBw1xnD1mPPI8yPx7H3TJfhAJUlDJ3LSsfY1ClVxP4mo-GCChAIjEMpkui8B9slcPBaKNK9_rINK8f4HPOlS8YvOzJevpE995/w300-h400/IMG_8009.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">de kabel aan de waterleiding bevestigd</td></tr></tbody></table><p>Snel was hij ook. Zaterdagochtend hadden we hem groen licht gegeven en maandagochtend stond hij al met alle spullen voor de poort. Omdat hier per dag niet meer dan anderhalve tractor en een voorhistorische Zündapp passeren, konden we rustig de hogedrukslang over de weg uitrollen. Dan realiseer je je pas hoe verbazingwekkend diep 100 meter is. Terwijl de loodgieter zorgvuldig de elektriciteitskabel met tyraps aan de tyleenslang bevestigde en de torpedoachtige waterpopm in in elkaar schroefde en aansloot, groef ik een sleuf vanaf het boorgat om de bestaande waterleiding op te zoeken. Bah, niets dan stenen. Pas toen uit ons gesprek bleek dat ik nog ouder was dan hij - had ie niet gedacht! - greep de man ook een schop.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh9jHmoWWl_BOTXmKP22oHXXFUlggIwZioUqZbjhDdi4A53w95kGhtoYT7NfedRVf7QYnIlH0SV3DljV_y3kKudLBh2tVQmB42Uf8ZmystmE_cSlIf1ws1x6H-TmLMpyhp7-fS4VyFU7Wdr/s4168/IMG_8015.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4168" data-original-width="3125" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh9jHmoWWl_BOTXmKP22oHXXFUlggIwZioUqZbjhDdi4A53w95kGhtoYT7NfedRVf7QYnIlH0SV3DljV_y3kKudLBh2tVQmB42Uf8ZmystmE_cSlIf1ws1x6H-TmLMpyhp7-fS4VyFU7Wdr/w300-h400/IMG_8015.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">slang en kabel worden in de schacht gevoerd</td></tr></tbody></table><p>Nadat er een stevig nylon koord aan de pomp was geknoopt, werd die in de buis gelaten en samen lieten we voorzichtig waterleiding, kabel en koord meter voor meter naar beneden glijden. Er kwam geen einde aan. Op diepte aangeland, werden slang en kabel door een speciaal dekseltje geleid, waarna het koord door een oog aan dat deksel stevig werd vastgeknoopt. Deksel op de mantelbuis, en de pomp hing veilig op 97 meter diepte.</p><p>Samen plaatsten we nog een betonnen put zonder bodem (`opzetstuk´ heet zoiets in de vaktaal) om de mantelbuis.Die werd vast gekledderd met cement, er ging een gegalvaniseerd deksel bovenop en daarna kon de loodgieter, die ook elektricien was - "Anders verdien je niks in de bouw, meneer" - waterleiding, kabel en schakelkast aansluiten en de nieuwe hydrofoor installeren.<br />Toen de kraan dan eindelijk open mocht, kwam er melkachtig water uit en de kraanzeefjes zaten in een mum van tijd dicht met steengruis en kleine stukjes blauw plastic slijpsel uit de sleuven van de pijpen. "Morgen gaan we spoelen", sprak de loodgieter, "Ik zou het niet drinken, maar u kunt er rustig een douche mee nemen."</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEieJUdOB78PwHYwcLu_ivx0bNFsL0rysbFVHmQ6E4cPdfLHqpvJ1Cf7GEfQIxjnsJmvvIkY8QxiOrMnF3Ufq6felYS0KJ1m-i5g-FoTxnSMhPDIq8jsi7-6TpNkfGulyXbt8tq0h3S3vWWO/s4186/IMG_8026.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4186" data-original-width="3140" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEieJUdOB78PwHYwcLu_ivx0bNFsL0rysbFVHmQ6E4cPdfLHqpvJ1Cf7GEfQIxjnsJmvvIkY8QxiOrMnF3Ufq6felYS0KJ1m-i5g-FoTxnSMhPDIq8jsi7-6TpNkfGulyXbt8tq0h3S3vWWO/w300-h400/IMG_8026.JPG" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">de schakelkast</td></tr></tbody></table><p>´s Morgens werd het t-stuk in de waterleiding dat naar het oude waterreservoir leidt opengemaakt en een duimdikke waterstraal spoot omhoog. De loodgieter had nog een klusje in de buurt. Na ruim twee uur sloeg de pomp af. Dat betekende dat hij droog stond. Maar na vijf minuten werd hij via de schakelkast automatisch weer ingeschakeld, tot na een kwartier het water weer op was en dat ging zo door tot de loodgieter arriveerde: "Als u er ook de planten mee zou moeten beregenen, zou het een beetje krap worden, maar voor het huishouden hebt u meer dan genoeg water". </p><p>In het begin was het nog een beetje melkachtig, maar het water werd al snel volledig helder. Een beetje bekomen van de rekening, besloten we na een kopje moddervrije thee dat we er goed aan hadden gedaan om het project te laten uitvoeren, zodat we toch nog rustig konden slapen die nacht. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEinwaUDgN3s9zwwJsO4XVU_2x8rGxO-AWl-QhueC0fpjaQ2v5hOarBkteKk80AQv9VsKoidlNdfkcc0yat_iPNEqHOf9FT91gQVvRZwDqNmueEYryjY0H3YnpEKBNhcFbfSbAdKN3iaFwf9/s3606/IMG_8023.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2704" data-original-width="3606" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEinwaUDgN3s9zwwJsO4XVU_2x8rGxO-AWl-QhueC0fpjaQ2v5hOarBkteKk80AQv9VsKoidlNdfkcc0yat_iPNEqHOf9FT91gQVvRZwDqNmueEYryjY0H3YnpEKBNhcFbfSbAdKN3iaFwf9/w400-h300/IMG_8023.JPG" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">`waterdicht´ afgesloten</td></tr></tbody></table><p><br /></p><p>1. <i>Eerlijkheid gebiedt me te zeggen, dat ik die boorwerkzaamheden eigenlijk helemaal niet zo duur vind, gezien de hoge kosten van het boren (boorkoppen, diamantboren (zie deel I), de grote hoeveelheid gebruikte brandstof die er door gejaagd wordt en de personeelskosten). Daarbij komen de enorme investeringen die zo´n bedrijfje moet doen: Die Unimog met boorinstallatie bijvoorbeeld, kostte 75.000€ (en dan heeft men nog een tweede op rupsbanden voor moeilijk terrein), de compressor 80.000€ en daar moeten er voor de continuïteit ook twee van zijn (Ja, die Portugeest is een nieuwsgierig baasje). Dan hebben we nog de dieplader waarop compressor en boorinstallatie over de weg worden vervoerd en een vrachtwagen voor het materiaal, die toch ook minstens 50.000€ heeft gekost. Je snapt wel dat die machines (en dus ook de mensen) heel veel uren moeten maken om zo´n onderneming rendabel te houden. De rekening van de loodgieter bestond voor het overgrote deel uit materiaalkosten. Hij berekende (voor mijn begrippen) maar weinig arbeidsloon. </i></p><p>2.<i>Je ziet vaak in Portugal dat aannemers, of - zoals in dit geval - de eigenaar/directeur van een waterboorbedrijf, (en echt niet alleen oudere generaties), zich nog steeds niet aan het SI (metrieke) stelsel hebben hebben aangepast en ouderwetse eenheden zoals `cavalo´ (paardenkracht) of `polegado´ (duim) gebruiken. De naam van de laatste maat wordt hier steevast verkeerd uitgesproken en gespeld - zelfs in contracten - als `pulgado´, wat ik nogal lachwekkend vind, omdat `pulga´ vlo betekent. </i></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><br /><br /></div>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-88788644015242812412021-05-15T10:05:00.001-07:002021-05-15T10:05:44.273-07:00Van de boerderette 61. Een duur gaatje I <h4 style="text-align: left;">"Ruik je het dan niet?" "Wat moet ik ruiken, lief?" "De thee. Die ruikt raar." "Ik ruik niks." "Die neusoperatie van jou heeft ook niet veel geholpen, hè; die thee ruikt pruttig." "Pruttig? Volgens mij ruik je je bovenlip." "Nou dank je wel! Die thee ruikt naar modder en hij smaakt ook naar modder. Die ga ik echt niet opdrinken."</h4><p>Hoe vaak hadden we dit soort discussies al niet gehad. Drinkwater uit een zogenaamde `mina´, een horizontale gang naar een bron met een drempel ervoor (en afgesloten met een deur om dieren buiten te houden) is natuurlijk goedkoop en de kwaliteit is meestal wel goed. Maar na zware regen niet helemaal smaak vast. Bovendien hadden we ook al een paar keer meegemaakt dat er na een bosbrand as in het drinkwater terecht kwam. </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEie0owdodhSto2tB7T8E8xFMu9rhRBCpk_BvIhRdQmlQRKiWbz-bCikLS5GEczk71y8f3wALE68hyTR0B9-jrzqP292llLkgZJ9_HVRHpy-_yTRowPN4NOhJfjRPN4Of7VOPh72_nhADJp9/s3897/IMG_2245.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2924" data-original-width="3897" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEie0owdodhSto2tB7T8E8xFMu9rhRBCpk_BvIhRdQmlQRKiWbz-bCikLS5GEczk71y8f3wALE68hyTR0B9-jrzqP292llLkgZJ9_HVRHpy-_yTRowPN4NOhJfjRPN4Of7VOPh72_nhADJp9/w400-h300/IMG_2245.jpg" width="400" /></a></div><p>We besloten om nu eindelijk de knoop maar eens door te hakken en naar water te laten boren: Een zogenaamde `furo´. Ik had het kaartje nog van een boorbedrijf dat een jaar eerder voor een buurman een gaatje had geboord en die heel was tevreden met het resultaat. Dus werd het `Granitáguas´, een onderneming die in een gehucht ergens tussen Santo Tirso en Felgueiras is gevestigd.</p><p>Voordat zo´n gat geboord mag worden, moet eerst een voorlopige vergunning worden aangevraagd bij de de APA (Agéncia Portuguesa do Ambiente), dat onder het Ministerie van Milieuzaken valt. Die vergunning kost ca. 130 Euro. Meestal regelt het boorbedrijf de vergunningsaanvraag voor je. Bij de aanvraag moet een kaartje (Google-map) worden gevoegd waarop de boorlocatie staat aangegeven, zodat de vergunningverlener kan controleren of zich een andere geregistreerde put of bron binnen 100 meter van het te boren gat bevindt waarvan de watertoevoer verstoord kan worden. In het eindrapport, na het boren, kan die locatie nog wel beetje veranderd worden, bijvoorbeeld als bij de eerste boring geen water wordt gevonden. Daarna wordt de definitieve vergunning afgegeven. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjlMtxqTsX0RUCBQhYPmZtifKDty0xE1Wa72WkzplMXBqdFlNvgEPD3tRaJZjaz6uTqmREC9MGQ_faHQe1YpmAbpB-AxNLo_FzS6ivF_Mclq1ky-Img1K-7aKi8sbI99Bp6kyfE_9GBeZMy/s3136/IMG_2246.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2352" data-original-width="3136" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjlMtxqTsX0RUCBQhYPmZtifKDty0xE1Wa72WkzplMXBqdFlNvgEPD3tRaJZjaz6uTqmREC9MGQ_faHQe1YpmAbpB-AxNLo_FzS6ivF_Mclq1ky-Img1K-7aKi8sbI99Bp6kyfE_9GBeZMy/w400-h300/IMG_2246.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">De compressor verbruikt 60 liter diesel per uur</td></tr></tbody></table><p>Het boorbedrijf had het blijkbaar erg druk, want na het verlenen van de vergunning duurde het ruim vijf maanden en heel wat telefonisch `getrek´, voordat de baas eindelijk toezegde: "ja, nu zijn we in de buurt. We zitten in Cinfães. Morgenochtend komen we." </p><p>Tegen elf uur kwam de colonne aangedenderd: Een vrachtwagen met de boorpijpen en de plastic buizen die in het boorgat gaan en daarachter een oude Mercedes Unimog (een terreinvrachtwagen die veel door het leger is gebruikt), waarop de boorinstallatie was gemonteerd, met een enorme compressor aan de trekhaak. Het begon zachtjes te regenen.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9P_dleg5B52mSkPatJ1z9_Uw0wGn8IhBaVCbVQ1otpqVNcSbpcOhPGCLX-gqv2bferVXLDFZYWoDoIINYzq9ydknuY7ziIDBBp-us-MuRHhW1djAbJDWv_OFG6itvZ8TiQbnDlji47sAp/s3758/IMG_2248.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3758" data-original-width="2818" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9P_dleg5B52mSkPatJ1z9_Uw0wGn8IhBaVCbVQ1otpqVNcSbpcOhPGCLX-gqv2bferVXLDFZYWoDoIINYzq9ydknuY7ziIDBBp-us-MuRHhW1djAbJDWv_OFG6itvZ8TiQbnDlji47sAp/w300-h400/IMG_2248.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">De Unimog wordt op zijn plaats gereden</td></tr></tbody></table><p>De compressor werd aan de kant van de weg gezet en losgekoppeld, waarna de Unimog het terrein op reed. Een van de medewerkers brak een gevorkt eikentakje af en gebruikte dat tussen beide duimen en wijsvingers als wichelroede, Zo´n twee meter van de plek die ik op de kaart had aangeven bewoog het uiteinde van de kleine roede krachtig naar beneden: Daar moest water te vinden zijn. De kont van de Unimog werd boven die plek gemanoeuvreerd, de boorinstallatie in verticale stand gekanteld en daarna met behulp van de hydraulische uitschuifpoten van de wagen precies waterpas gezet. De hoge druk luchtslang tussen de compressor en de boorinstallatie werd aangesloten en de plastic buizen nog even uitgeladen en toen .. was het etenstijd. Men vertrok naar Marco.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgEAwCH0B6YwTQy6jd9ELq5U9pkt4fT3Q2eh1eSiZi9O37BzioQltNUXrvkR6KCMc2LpUUIHHUJqX2XZOrV9lC9zxx3AYI1Ptrj3-_KOsg0vHsr4p-XM2WgEY4vckdgOV0T8qivM3QYe4sS/s4378/IMG_2250.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4378" data-original-width="3284" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgEAwCH0B6YwTQy6jd9ELq5U9pkt4fT3Q2eh1eSiZi9O37BzioQltNUXrvkR6KCMc2LpUUIHHUJqX2XZOrV9lC9zxx3AYI1Ptrj3-_KOsg0vHsr4p-XM2WgEY4vckdgOV0T8qivM3QYe4sS/w300-h400/IMG_2250.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">De installatie wordt waterpas gezet</td></tr></tbody></table><p>Het driekoppig boorteam arriveerde even na twee uur. De motor van de compressor (een zes-cilinder Deutz) werd gestart en motor op de Unimog die de boor via een hydraulisch systeem doet draaien. De dikke boorkop werd omhoog gehesen, door het blok onderaan de installatie gevoerd en aan de bovenkant vastgedraaid aan de boorinstallatie. Het boren kon beginnen. Langzaam draaide de boorkop zich door de bovenlaag van aarde, losse stenen en door water geërodeerd graniet. Er steeg een enorme stofwolk op: De perslucht die via de boorpijp naar beneden wordt gevoerd, drijft de boorhamer in de boorkop aan en blaast het boorsel door het geboorde gat omhoog (1)</p><p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhP4QZGTu8xV2tEKBuf4ByOgqZP0e7uSUmR4SyV9f1Re8G6K3kJjcEypkTSL6NX2nyqE1BHnmlo1ZK0R_eCh7MQ1C5EFoSYC7r1SITOO09gvNmP-Lpm67cssnswt9fEOL4vYSwBFfJ7hyphenhyphenEP/s4080/IMG_2251.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3060" data-original-width="4080" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhP4QZGTu8xV2tEKBuf4ByOgqZP0e7uSUmR4SyV9f1Re8G6K3kJjcEypkTSL6NX2nyqE1BHnmlo1ZK0R_eCh7MQ1C5EFoSYC7r1SITOO09gvNmP-Lpm67cssnswt9fEOL4vYSwBFfJ7hyphenhyphenEP/w400-h300/IMG_2251.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Het bedieningspaneel voor perslucht en boor</td></tr></tbody></table><br />.Na twee meter stuitte de boorkop al op harder graniet. De dikke boorkop werd afgekoppeld en een witte PVC-buis van 20 mm. in het gat geplaatst en op maat gemaakt. Deze dient als mantelbuis. Die zorgt ervoor dat er later geen aarde, vuil of regenwater in het boorgat terecht komt. Een dunnere boorkop werd aan de installatie geschroefd en nu begon het boren pas echt (2). De druk en de boorsnelheid werden nog een beetje opgevoerd en de paraplu´s waren nu ook erg handig om het stof op te vangen. Uit het boorgat kwam geelwit poeder gemengd met piepkleine stukjes steen: Gemengd graniet.</p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFRbc1ehuOZH0zz5oWc0n3T2njRR7XoI2XDCkRqPguCy3UnRdFJD8-1EVnK-7i2ZmfSwJdpmkKsJYx3uZfI4cXwoXwTwKocQcOR4EGPJQvAqoeDtRuyMy0_LEoA7Kr4MAFLz8RdY6pzLO-/s4194/IMG_2268.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4194" data-original-width="3145" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFRbc1ehuOZH0zz5oWc0n3T2njRR7XoI2XDCkRqPguCy3UnRdFJD8-1EVnK-7i2ZmfSwJdpmkKsJYx3uZfI4cXwoXwTwKocQcOR4EGPJQvAqoeDtRuyMy0_LEoA7Kr4MAFLz8RdY6pzLO-/w300-h400/IMG_2268.jpg" width="300" /></a></div><br />Telkens als de boorpijp van 3 meter lengte bijna helemaal in het gat was verdwenen, werd de perslucht afgesloten, de aandrijving in zijn achteruit gezet, de pijp losgeschroefd. Daarna werd de boorinstallatie opgehesen om ruimte te maken voor de nieuwe pijp (60 kg.) die door een medewerker van de vrachtwagen werd getild. Deze werd op de vorige geplaatst, eerst aan de bovenkant vastgedraaid en daarna met een enorme sleutel op het blok gefixeerd, voordat hij ook aan de onderkant werd vastgeschroefd. Perslucht weer aangesloten en vooruitdraaien maar weer. Een nogal routineus karwei, maar je moet er wel bij blijven: De boorsnelheid en de druk moeten, afhankelijk van de hardheid van het graniet, bijgesteld worden en de boor kan ineens in een zachte laag terecht komen en dan is de boorpijp in een oogwenk verdwenen. <p></p><p>Toen de boorkop op 17 meter diepte was aangeland, kwam er voor het eerst een beetje water naar boven. Het boorsel `saibro´, oftewel granietzand, veranderde in modder. Op deze diepte begon ook de keiharde blauwe graniet: De kleur van de `saibro´ werd grijsachtig. Het boren ging ook wat langzamer, maar je krijgt in die harde steen wel een mooie, stabiele boorschacht.</p><p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgIT0Qd0qp2qUXmC1gHsJB5PA4aRhO2uEzqDpwGzZBnHJldF1KZ1ckrDEvE7Xq7C6sDHs9vFICpXNsMg3o-763OME4dKHbB6j_NGI1QFrqDlkaGwqvHD0RsHzFZZTtRXwfalPwX_a8IG1-F/s3788/IMG_2270.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3788" data-original-width="2841" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgIT0Qd0qp2qUXmC1gHsJB5PA4aRhO2uEzqDpwGzZBnHJldF1KZ1ckrDEvE7Xq7C6sDHs9vFICpXNsMg3o-763OME4dKHbB6j_NGI1QFrqDlkaGwqvHD0RsHzFZZTtRXwfalPwX_a8IG1-F/w300-h400/IMG_2270.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Water!..</td></tr></tbody></table><br />Pas op 40 meter werd de eerste echte ader geraakt. Het water kwam nu wat sneller naar boven, maar het resultaat was nog niet spectaculair. Wel begon er een - lelijke - modderstroom naar beneden te lopen. De wichelroedeloper (Die me later vertelde dat de baas van het bedrijf geen gat boort, zonder van diens `gave´ gebruik te maken), brak opnieuw een gevorkt eikentakje af en besloot dat er op 60 meter diepte nog meer water moest zitten. Boorpijp volgde op boorpijp en gespannen loerden ik naar het gat, bijgestaan door een paar geparaplude buurmannen die zo´n kans om raad te geven en sterke verhalen te vertellen over `boor gevalletjes´ die zíj hadden meegemaakt natuurlijk niet wilden missen. </p><p>Op 70 meter diepte raakte de boor opnieuw een ader, maar omdat omdat er niet echt een overvloed van water was aangeboord en om een groter waterreservoir te verkrijgen, adviseerde de baas tot 100 meter diepte te boren. Ik vroeg hem wat dat ging kosten Het kwam, zelfs met een beetje gegoochel, toch wel een eindje boven de 2000 Euro. Oei, dat was wel zo´n beetje het dubbele van wat we ons hadden voorgesteld (We hadden er min of meer op gerekend om niet dieper dan 40 meter te hoeven boren). En dan moesten er ook nog eens een pomp, een betonnen kast met deksel boven de boorput en de benodigde water- en elektriciteitsaansluitingen komen...</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAOQbt-oLfXy7qDgxYs-MDT0ubYmL45DKjOuGQ1tbP422VGDU8198KU5fft5vCU47ai1KCovw5zOCW1lZn0dwozWe_gp2GItpIlq83ZouS6WImiaesIYTZCbryDpzwG8F5eTCDKCrlZi3Z/s4516/IMG_2273.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="4516" data-original-width="3387" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAOQbt-oLfXy7qDgxYs-MDT0ubYmL45DKjOuGQ1tbP422VGDU8198KU5fft5vCU47ai1KCovw5zOCW1lZn0dwozWe_gp2GItpIlq83ZouS6WImiaesIYTZCbryDpzwG8F5eTCDKCrlZi3Z/w300-h400/IMG_2273.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">en nog een beetje</td></tr></tbody></table><p>Toch besloot ik het advies op te volgen. Als er nog een keer geboord zou moeten worden omdat het water niet toereikend was, zou het nog veel duurder uitpakken. Een beetje verveeld keken we in de stromende regen toe hoe pijp na pijp in het boorgat verdween. Tergend langzaam vanwege de hardheid van het graniet. Er werd geen nieuwe ader meer aangeboord. Het gat werd 103 meter diep. Snel werd nog de helft van de boorpijpen naar boven getrokken, afgekoppeld en in de vrachtwagen geladen. De motoren werden uitgezet en alles bleef liggen zoals het lag. Kletsnat en moe stapten de mannen in de vrachtwagen. Morgen zou de klus worden afgemaakt, hopelijk met beter weer.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4GOi_VUxM1OttoKzdwdjD7O0w4UxMGL7993BiKCn_QvaRIUdX8T_Q23uhX1vF6TrjeO1yYcuLmdDDF_xtYlf31ckHeTCTRXVQo2Dpe6hfXgdSdfAjjLtBeAFmxBJQbeFzPxEffzA3W3gK/s4129/IMG_2285.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3097" data-original-width="4129" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4GOi_VUxM1OttoKzdwdjD7O0w4UxMGL7993BiKCn_QvaRIUdX8T_Q23uhX1vF6TrjeO1yYcuLmdDDF_xtYlf31ckHeTCTRXVQo2Dpe6hfXgdSdfAjjLtBeAFmxBJQbeFzPxEffzA3W3gK/w400-h300/IMG_2285.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">de sleutel op het blok</td></tr></tbody></table><p><b> </b></p><p><span style="font-size: medium;"><b> Wordt vervolgd</b></span></p><p>1<i>.De maximale druk die de compressor aan de boorinstallatie kan leveren is 170 Bar, maar de normale werkdruk van de perslucht die in het boorgat wordt geblazen ligt rond 120 Bar. Dat is zestig keer de druk van het water dat uit je keukenkraan komt. Als je op die manier een gat zou proberen te boren op de plek in Noord-Holland waar uw Portugeest is groot gebracht, ben je voordat je je neus kunt dicht knijpen met boorinstallatie en al in de modder verdwenen. Men zou er nog een flinke klus aan hebben om iets van je terug te vinden.</i></p><p><i>2.Zo´n boorkop kost 8000 Euro en gaat ongeveer 10.000 meter mee. Daarna gaat hij op de schroothoop. De diamantboren die op de boorkop worden geplaatst, kosten zo´n 800 Euro, en doen, afhankelijk van de hardheid van het graniet dat ze tegenkomen 800 - 1000 meter dienst. Dan moeten ze vervangen worden. Voordat in 1987 het ingenieuze systeem dat de boorhamer onderin de boorkop met perslucht aandrijft gemeengoed werd, zat de boorhamer bovenin de boorinstallatie. Je kunt je wel voorstellen dat in die tijd de slijtage - ook van de boorpijpen en de installatie zelf - nog veel groter was.</i></p>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-12843485416830201642021-04-23T13:21:00.002-07:002021-04-28T12:20:14.537-07:00Van de boerderette 60. Varkensslacht<h3 style="text-align: left;"><u>Waarschuwing: </u>Het verhaal en de beelden in deze blogpost kunnen door de lezer als schokkend worden ervaren. </h3><h4 style="text-align: left;">Als je niet met dat onderwerp geconfronteerd wilt worden, laat je deze post maar ongelezen, maar het moest er een keer van komen. Het logische vervolg van de vorige, `Poep op het land´: De varkensslacht. En dan niet zoals dat buiten ieders zicht in het abattoir gebeurt, maar de rauwe werkelijkheid op het boerenerf. In Portugal worden voor de (noodzakelijke) ondersteuning van de gezinseconomie nog steeds thuis varkens vetgemest en geslacht. Dat is wettelijk toegestaan, tot een maximum van drie per jaar, zolang het om officieel geregistreerde varkens gaat (plastic identificatie in het oor), het vlees alleen bestemd is voor eigen consumptie, en aan de meest elementaire regels van hygiëne voldaan wordt (geen mens die dát controleert). Veel gezinnen in mijn omgeving mesten een of twee varkens per jaar. Een, die rond de kerstdagen wordt geslacht. Die is, behalve voor de karbonaadjes en het spek, bestemd voor de rokerij van salpicão en chouriço. De andere is voor de vleesvoorziening in de zomermaanden.</h4><div><br /></div><div>Of het nu gaat om bosbouw, tuinbouw, steenhouwerij of metaalbewerking, mijn buurvriend M. is in al die zaken handiger, sneller en effectiever dan ik. Hij is van nature een handige jongen en bovendien heeft hij in al die sectoren gewerkt. Hij helpt me vaak en graag. Als ik al hem echter vraag of ik nu eens iets voor hem kan doen, hoeft dat niet: "Nee, wij krijgen al water van jullie, en u hebt het druk genoeg." Hij vindt ongetwijfeld dat hij het in zijn eentje beter kan. </div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitx9N4pQJgMqdq-AgaiO4o-bvTx6pjUJCg1HBFHFuRyBLeXaFkpnSIQB7QLjao3BX64a6MetbYygVhW07znpFNpRtWpLtxBOyAiHlH96rI5F-TS-wLSwHzV5YHza9RJb_SGujh6PhHwXUO/s3675/IMG_1314+2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3675" data-original-width="2756" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitx9N4pQJgMqdq-AgaiO4o-bvTx6pjUJCg1HBFHFuRyBLeXaFkpnSIQB7QLjao3BX64a6MetbYygVhW07znpFNpRtWpLtxBOyAiHlH96rI5F-TS-wLSwHzV5YHza9RJb_SGujh6PhHwXUO/w300-h400/IMG_1314+2.jpg" width="300" /></a></div><div><br /></div>Maar er is een ding waarbij ik hem kan en mag helpen, hoewel dat beslist mijn hobby niet is: De varkensslacht.</div><div>Een paar jaar geleden mestte hij nog twee varkens per jaar, maar nu de kinderen de deur uit zijn, houdt hij het bij een, voornamelijk voor de rokerij, Die wordt door M. en zijn vrouw A. gevoed met een slobber van pompoenen, aardappels eikels en kastanjes, voedermeel en de kliekjes uit de keuken. Meestal moet het dier er vlak voor kerstmis aan geloven, maar als het te warm is - ja, dat kan gebeuren in Portugal - wordt dat ook wel eens januari.</div><div><br /></div><div>Als ik dan om half acht ´s morgens - in het donker nog - bij zijn huis aankom, wordt er eerst ontbeten in de zwarte keuken (heb ik het nog wel eens over). Brood, altijd witte bolletjes, met dikke plakken, op houtvuur gebakken salpicão van het varken van het vorig jaar ("Neem gerust, neem meer!) met een beker rode wijn of icetea. Intussen arriveert zijn zoon. Met slaapogen. En meestal ook nog de schoonzoon en een ander familielid of vriend. Het wordt tijd om onze laarzen aan te trekken.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_Owo2lA3lA1mm0cCRgb31GfcGQhzx8gEx6RkUzO6ID_CBwvTro6lNMInLiLHL26-QE9vOMSmyRO-QPi6Y5RqE1OCXZvIoxdW9tX2La5KqIHqtHio-ge4DjkZa9UAYjcOAkwJcPGlP_gJs/s2866/IMG_1317+2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2866" data-original-width="2149" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_Owo2lA3lA1mm0cCRgb31GfcGQhzx8gEx6RkUzO6ID_CBwvTro6lNMInLiLHL26-QE9vOMSmyRO-QPi6Y5RqE1OCXZvIoxdW9tX2La5KqIHqtHio-ge4DjkZa9UAYjcOAkwJcPGlP_gJs/w300-h400/IMG_1317+2.jpg" width="300" /></a></div><br /><div>Terwijl wij de slachttafel uit de `loja´ (schuur onder het huis) halen, gaat M. het varkenskot in met een touw met een lus die om de snuit moet, zodat het varken niet kan bijten en waaraan hij het uit het hok trekt. Het dier voelt nattigheid, want het mag nooit de deur uit. Het zet zich schrap en begint te krijsen, maar M. is onverbiddelijk en erg sterk. Hij sleurt het varken met een paar `filhos (of meestal) filhas da puta´ naar de zelf ontworpen slachttafel en wij trekken snel de banden onder zijn poten door om het - staande - op twee plaatsen vast te maken.</div><div>Als het dier stevig vastzit, wordt de tafel met een grote pijp als hefboom omgeklapt in horizontale stand en verzekerd. Het varken ligt nu op zijn zij. Door het gebruik van deze geniale klaptafel heb je niet zoveel mankracht nodig en hoeft het varken minder lang te lijden. </div><div><br /></div><div>Nu komt het ergste: Terwijl wij de poten van het varken vasthouden steekt M. een groot, scherp mes in zijn keel en snijdt de halsslagader door. Zijn vrouw staat al klaar met een plastic bak om het bloed op te vangen. Het varken gilt, rochelt en begint te rillen. Zoiets wil je eigenlijk niet meemaken. Maar het dier sterft snel - M is ook nog eens een zeer kundig slager - proest en rilt nog wat en dan beginnen de stuiptrekkingen. Nu is het zaak om de poten goed vast te houden, anders gaat de tafel alsnog om. </div><div>Na vijf minuten is het afgelopen en kunnen we even de benen strekken. Het is inmiddels volledig dag geworden.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXgRCxHPWEgSSSrHDtDTU-LafHCvxRDgDYvJbyw1USPnHHasENCY0MAjy3-UC6NKbL5fyDH5lCE9q7LxdJR7-B-YmakZt5IE_jmrGFJUV7_a1RM7JtQ4CRcfu9HzjmnsNNx9QanhnpUh5H/s3156/IMG_1324+2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3156" data-original-width="2366" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXgRCxHPWEgSSSrHDtDTU-LafHCvxRDgDYvJbyw1USPnHHasENCY0MAjy3-UC6NKbL5fyDH5lCE9q7LxdJR7-B-YmakZt5IE_jmrGFJUV7_a1RM7JtQ4CRcfu9HzjmnsNNx9QanhnpUh5H/w300-h400/IMG_1324+2.jpg" width="300" /></a></div><br /><div>M. snijdt de ogen uit en werpt die naar de kettinghond (!), die daar al op stond te wachten en ze met grote happen wegschrokt. Daarna snijdt hij de endeldarm los en trekt die naar buiten. De boel wordt netjes schoongespoten, dichtgebonden en weer naar binnen gewerkt. Nu is het onze beurt: Met een dakdekkersbrander worden de haren geschroeid. Op de rug en zijden worden die met een hak afgeschraapt, maar de haren op buik, kop en poten moeten zorgvuldig aangebrand en met lichtelijk botte messen (de huid mag niet beschadigen) worden afgeschrapt. De nagels worden gloeiend heet gestookt en door de zoon van M met handschoenen aan uitgetrokken. Gelukkig gebeurt dit allemaal in de open lucht, want de stank van verbrande haren en nagels is verschrikkelijk.</div><div><br /></div><br /><div>Met man en macht wordt het varken gekeerd en aan haar andere zijde van haren ontdaan. Daarna is het tijd voor het tweede ontbijt: Plakken gekookt varkensbloed met komijn en gelamineerde knoflook en - natuurlijk - nog meer gebakken salpicão, brood en wijn. Het is lekker warm in de keuken, maar we zijn nog lang niet klaar. Snel naar buiten maar weer.<br /><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgznr76fXnRatlaAyTgCuzbSmDge8XPSkCwNfTj_6ec9Mwpn5lJq0VFNmCdGaTQ4Fr8zmpMzQxQcTG4UvB3jfHmsoSpRFw0thfMtdVqRpcqxEzdejis32vZIS90uM3X9pBWwNJJtZL_N5Ou/s3472/IMG_1329+2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3472" data-original-width="2604" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgznr76fXnRatlaAyTgCuzbSmDge8XPSkCwNfTj_6ec9Mwpn5lJq0VFNmCdGaTQ4Fr8zmpMzQxQcTG4UvB3jfHmsoSpRFw0thfMtdVqRpcqxEzdejis32vZIS90uM3X9pBWwNJJtZL_N5Ou/w300-h400/IMG_1329+2.jpg" width="300" /></a></div></div><div><br /></div><div>Daar beginnen we aan een proces waar ik nooit eerder over gehoord had en dat alleen nog door traditionele varkensslachters in het binnenland wordt uitgevoerd: `Pintar o porco´, oftewel het varken verven. Er wordt een grote hoop droog riet tevoorschijn gehaald. M. pakt daarvan een vuistdikke bos, steekt die met de brander in brand en begint met de brandende kant op de huid van het varken te slaan en te strijken. De huid wordt pikzwart. En dat is de bedoeling. Bossen riet worden nu aan elkaar doorgegeven en in brand gestoken. We slaan en strijken tot het varken aan deze kant helemaal zwart is. Het is zwaar en heet werk. Het riet brand als de hel. Je moet oppassen dat kleren en haren niet in de fik vliegen. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4xz2clHsSB2v2SlCW1uwbcsNEDjQFCfMoeiPYegatLNPEoVDUu0wt-qVFjgRZT-fDbswRf3lzZBkrKerCbNzdVNvW2i88iQPyJB46_SrTK2nQnBi8PNvyDE6q8k8HGyrD1FYJZnjtW-lY/s2978/IMG_1330+2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2978" data-original-width="2233" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4xz2clHsSB2v2SlCW1uwbcsNEDjQFCfMoeiPYegatLNPEoVDUu0wt-qVFjgRZT-fDbswRf3lzZBkrKerCbNzdVNvW2i88iQPyJB46_SrTK2nQnBi8PNvyDE6q8k8HGyrD1FYJZnjtW-lY/w300-h400/IMG_1330+2.jpg" width="300" /></a></div><br /><div>Dan wordt de huid met water, harde zeep en stenen schoon geschuurd - ja ook netjes tussen de tenen en in de rimpels van de oren - tot ze een mooie lichtbruine kleur heeft gekregen. Een hele klus. Die huid wordt later in stukken gesneden en in zout ingelegd. Voor de soep. </div><div>Het varken wordt weer gekeerd en krijgt dezelfde behandeling aan de andere kant. Het dier is voor mijn gevoel inmiddels veranderd tot een object. </div><div>Het is nu klaar om opgehangen te worden. Daarvoor maakt M twee sneden in de achterpoten, zodat stokjes achter de pezen kunnen worden gestoken. Die pezen zijn sterk genoeg om het hele gewicht van het varken te dragen. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgKV1yfI23IFltBrJ_hyUqw5Ps46OqJrGVqrW19gizEsLJwtArxl-jPpVqr11aSJWcH5NoqjijNFe6SC6EdrJo6cQAx1UHO9rsID0wmc3vB71EQb5S3G3RvLiPga_WN0PSgvIe0QwUqclm/s4047/IMG_1332+2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4047" data-original-width="3036" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgKV1yfI23IFltBrJ_hyUqw5Ps46OqJrGVqrW19gizEsLJwtArxl-jPpVqr11aSJWcH5NoqjijNFe6SC6EdrJo6cQAx1UHO9rsID0wmc3vB71EQb5S3G3RvLiPga_WN0PSgvIe0QwUqclm/w300-h400/IMG_1332+2.jpg" width="300" /></a></div><br /><div>We rijden de slachttafel naar de ingang van de `loja´ en dan moeten die honderdvijftig kilo een drempel over, een trede af daarna een draai maken om bij de balk met de twee ketting takels, die hier ´garibaldi´ (merknaam) worden genoemd. De haken worden met een plastic zakje erom achter de pezen in de achterpoten gehaakt en dan word het varken omhoog gehesen, terwijl we de tafel zo manoeuvreren dat het met zijn kop de grond niet kan raken. Nog even alles buiten met tuinslang en bezem schoonmaken en dan zit ons werk erop. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjPmMDEdma8p_tnfDgFDIDDlC5ZGd8Ktsm3WRNOk8H608JmNsgW8-QQDhnBU8EO953uQRfeQb1s5j5CBylmIQbXRSSVRoJcMbezRa-nEijv5ETMssq7gGsy5EEG7N96V1OSQ7c8Ra7Vf88/s4190/IMG_1334+2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4190" data-original-width="3143" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjPmMDEdma8p_tnfDgFDIDDlC5ZGd8Ktsm3WRNOk8H608JmNsgW8-QQDhnBU8EO953uQRfeQb1s5j5CBylmIQbXRSSVRoJcMbezRa-nEijv5ETMssq7gGsy5EEG7N96V1OSQ7c8Ra7Vf88/w300-h400/IMG_1334+2.jpg" width="300" /></a></div><br /><div>M. heeft inmiddels de buik opengesneden. Longen, lever (daar krijg ik straks nog een stukje van), maag en darmen verwijderd en daarna wordt de buikwand met stokjes opengehouden. Ik kijk toe hoe hij op een grote doek de darmen aan het ontwarren en van elkaar los staat te trekken. Die worden straks gewassen om te dienen als omhulsel voor de salpicão en de chouriço. Alles van het varken wordt gebruikt: Het vet (reuzel) bijvoorbeeld wordt bewaard om te bakken, de oren ingezouten voor de bonenschotel die op Carnaval wordt geserveerd, enzovoort.</div><div><br /></div><div>Het wordt druk in de keuken, maar er zijn krukken genoeg. M heeft xanfana gemaakt (zie Bijzonder Portugees 11, Ouwe geit). Hij maakt de beste in de hele omgeving. Met de gebakken aardappelen, rijst uit de oven en een salade van A krijgen we een vorstelijke lunch voorgezet. </div><div>Om twee uur ´s middags neem ik afscheid. M snijdt nog even snel een stukje lever voor me af. Voor hem moet het echte slagerswerk nog beginnen en zijn vrouw is voorlopig ook nog wel bezig met de voorbereidingen van de rokerij.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHN0BGTuchKMmH7wpUpH3cpE0PRRQRN2gOaehSsxVCI1lLIN4uAd3fF02doLJ9Yk_1nGaPhs8jXn5gbiFnG9hpsp9-7tBWLOkCldkUUzieXcRGHHmxb36imevFoGk1vATEgZxiU9DJzpw-/s2344/IMG_1338+2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1758" data-original-width="2344" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHN0BGTuchKMmH7wpUpH3cpE0PRRQRN2gOaehSsxVCI1lLIN4uAd3fF02doLJ9Yk_1nGaPhs8jXn5gbiFnG9hpsp9-7tBWLOkCldkUUzieXcRGHHmxb36imevFoGk1vATEgZxiU9DJzpw-/w400-h300/IMG_1338+2.jpg" width="400" /></a></div><br /><div>Thuisgekomen, kleed ik me uit op de mat voor de buitendeur. Alles in de was! Dan een douche en een tukje om van de vermoeienissen te bekomen. Dat was me het dagje wel..</div><div>Als ik de volgende morgen aan mijn eerste kop koffie zit, hoor ik getoeter. De schoonzoon van M staat voor de poort met een grote zak vol dun gesneden `febras´ (varkenslapjes) en stoere speklappen. </div><div>Probeer M maar eens te helpen zonder daar meteen weer iets voor terug te krijgen! </div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhBVKfoVYV-PyhK7Y6tu1H3P3mH005pcAq7i5gZ2utJ3OdjI8RRh4D_VMhxxDQXd6JY9UTbjBFueJn5cOgDMTxJcHnCtpCoDp8q68-UqjlOs7YI8YcHB4saRIKkabe5n-vLplJxDClunUSU/s4608/IMG_1339.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4608" data-original-width="3456" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhBVKfoVYV-PyhK7Y6tu1H3P3mH005pcAq7i5gZ2utJ3OdjI8RRh4D_VMhxxDQXd6JY9UTbjBFueJn5cOgDMTxJcHnCtpCoDp8q68-UqjlOs7YI8YcHB4saRIKkabe5n-vLplJxDClunUSU/w300-h400/IMG_1339.JPG" width="300" /></a></div><br /> </div><div><br /></div><div> </div><div><br /></div><div><br /></div><div> </div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-53217604963460733402021-01-26T08:50:00.001-08:002021-05-13T01:31:46.928-07:00Van de boerderette 59 Poep op het land<h4 style="text-align: left;">Gisterenmorgen passeerde weer een hele familie ons huis, drie op de tractor, een minuutje later nog drie lopend. Allemaal met een mondkapje. Op de lange platte kar achter de tractor lagen motormaaiers en hooivorken, dus wist ik meteen die gingen doen: Mato maaien op de berg voor het varkenskot. Mato is een mengeling van hoge grassen, kruiden, en struiken - de laatsen voornamelijk van de vlinderbloemfamilie - zoals brem en gaspeldoorn. Behalve op de weinige stukken waar bomen staan, zijn de Montedeiras, de bergen om ons heen er helemaal mee bedekt. Op de `baldios´, de onverdeelde weiden voor gemeenschappelijk gebruik, mag iedereen de mato maaien die hij nodig heeft. Het wordt gebruikt als ligstro voor het varken en gaat daarna, vermengd met zijn of haar urine en poep op het land. Uitstekende mest voor de overwegend arme grond in deze contreien.</h4><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjC5FCbcm6lRm2kunOuZZeQO62T0txxVQhS4coLMM5MsM2FhQY_T7AtpyX1TNn8NtZ26h0chnQMniRV64g6djLlYm7fX92qSqOYqG3oi6_hbtSr2kM2YAu0XyzllUVTZEb7kC-yowvyeibx/s4608/IMG_7953.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3456" data-original-width="4608" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjC5FCbcm6lRm2kunOuZZeQO62T0txxVQhS4coLMM5MsM2FhQY_T7AtpyX1TNn8NtZ26h0chnQMniRV64g6djLlYm7fX92qSqOYqG3oi6_hbtSr2kM2YAu0XyzllUVTZEb7kC-yowvyeibx/w400-h300/IMG_7953.JPG" title="mato in de Montedeiras" width="400" /></a></div> mato in de Montedeiras<br /><div><br /></div><div style="text-align: justify;">Aan het eind van de dag zag, hoorde ik ze al van ver terugkomen. De tractormotor moest flink aan het werk om de hoog en breed opgeladen kar te trekken (en helling af tegen te houden). Iedereen groette vrolijk. Het werk zat erop. De volgende dag kon het `zomer´varken zijn of haar intrek nemen in het kot. Meestal een donker en niet al te groot hok, met een stevige deur en als het varken mazzel heeft behalve een lucht- ook nog een lichtgat. Het zit daar met geen ander doel dan zwaar en vet te worden. Behalve een onbeperkte toevoer van `slobber´ bestaan de vriendelijkheden van de eigenaar gewoonlijk uit niet meer dan een por met een stok om hem te laten opstaan - en aan de buurman te laten zien hoe zwaar hij al is - of een trap om hem tijdens de voedselverstrekking bij de deur weg te houden. Een varkensleven!</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhrcn9wvAAI38m3UDAJqwUKGgCpb1xik7vVkKLMf3L72nvu84a_4-JdB_XI2HvGWDLVOG7YNupbMhNG2gSthgIUcdYU2fsLj28gwj8iMFSIGwXzZHr2e4K7ZdyJaawoWi7XzwUR43N2Jc0-/s4608/IMG_7973.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3456" data-original-width="4608" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhrcn9wvAAI38m3UDAJqwUKGgCpb1xik7vVkKLMf3L72nvu84a_4-JdB_XI2HvGWDLVOG7YNupbMhNG2gSthgIUcdYU2fsLj28gwj8iMFSIGwXzZHr2e4K7ZdyJaawoWi7XzwUR43N2Jc0-/w400-h300/IMG_7973.JPG" width="400" /></a></div> een vracht ´mato´ <br /><div><br /></div><div>Lang niet iedereen mest een varken voor de zomer vet. Behalve de uitlopende aardappelen van het vorig jaar en misschien nog wat overgebleven pompoenen is er weinig voor het dier te eten in de winter en het vroege voorjaar, dus moet er voedermeel gekocht worden. En dat is duur. In tegenstelling tot het varken dat rond de kerstdagen wordt geslacht, worden er na het slachten van dit dit dier geen salpicão<b>*</b> en chouriço de sangue (bloed)* gemaakt. Daarvoor is het in de zomer te warm, het vlees zou bederven en bovendien wordt er dan geen houtvuur in huis gestookt om deze `enchidos´, (gerookte worst of vleeswaar) te roken. </div><div> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhereoM9wHQB7NJOGGPnvRDEMD-xr6gs9i-Cq5jxqKPK5xp0mYC8fMBxi3nz0ARVWS41vjKqOwFHFI0hUHOmTpQN3hicSF5sta820Uy3oHyJ1bI07YW-hyKSb5uumT6iLwchFSX8M1lEFsp/s1800/porco.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1219" data-original-width="1800" height="271" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhereoM9wHQB7NJOGGPnvRDEMD-xr6gs9i-Cq5jxqKPK5xp0mYC8fMBxi3nz0ARVWS41vjKqOwFHFI0hUHOmTpQN3hicSF5sta820Uy3oHyJ1bI07YW-hyKSb5uumT6iLwchFSX8M1lEFsp/w400-h271/porco.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="text-align: left;"> Het varken van de buurman</span></div></div><p>Als de slacht achter de rug is, wordt de met mest vermengde `mato´ naar het bouwland of de moestuin afgevoerd. Wie dat kan betalen, huurt daarvoor een tractor. Ik heb een buurvrouw die de mest met een kruiwagen van haar huis in het dorp naar haar landje brengt. Daarvoor moet ze elke keer meer dan een kilometer met een volle kar bergopwaarts. Maar het kan nog erger: Vroeger, met name op de smalle, steile sucalcos (terrassen), dichter bij de oevers in het smalle rivierdal van de Douro, moesten de landarbeiders de mest in houten tonnen (alles bij elkaar zo´n 60 kilo) op hun rug vervoeren, over smalle paadjes en ruwe stenen trappetjes met treden van ongelijke hoogte. Geen wonder dat veel mensen hier op hun vijftigste volledig versleten waren.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEKuKxM5gHXAIcEHP1NgYrjD4gASSTdYqsURvofmU3moWgsneny6_UAUyKpZ7AbakscbF7MBZx6DmUMKlIyzzC4psCFCNUgdzP7mUlzL6echZv1qLaGXVyhLyouNmVF1ObUfk0SW5QSVWs/s1202/bs.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="988" data-original-width="1202" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEKuKxM5gHXAIcEHP1NgYrjD4gASSTdYqsURvofmU3moWgsneny6_UAUyKpZ7AbakscbF7MBZx6DmUMKlIyzzC4psCFCNUgdzP7mUlzL6echZv1qLaGXVyhLyouNmVF1ObUfk0SW5QSVWs/s320/bs.jpg" width="320" /></a></div><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="text-align: left;">Toen we de boerderette kochten en het krakkemikkige stenen huisje er nog stond, viel het ons op dat de beerput onder het closet in het wc-hok niet veel meer dan een halve meter diep was. Kon die niet dieper omdat de rots zo hard was? "Welnee", zei de zoon van de vorige eigenaar: "Als dat gat vol was, maakten we het luikje aan de voorkant open en werd de hele zooi met een houten trekker (zoiets als een sneeuwschuiver) naar buiten gewerkt en over de moestuin verspreid."</span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="text-align: left;">Hoewel het ons bekend was dat ook in Japanse landbouwgebieden de eigen poep als mest werd gebruikt, besloten we om esthetische en hygiënische redenen dit inheemse gebruik niet na te volgen en de wc was het eerste bijgebouwtje dat ik afbrak. Totdat het nieuwe huis klaar was, gebruikten we een chemisch toilet, zoals vaak in caravans en campers wordt gebruikt. Ik moet erkennen dat het milieu niet echt opknapt van de chemicaliën die daarin worden gebruikt. </span></div><p>Ondanks veelvuldig aandringen van buren en kennissen hier in Fandinhães - `Wanneer neem je nu een varken? Dan heb je ook mest en groeit alles toch ook veel beter´ - heb ik me nooit laten verleiden om ook een zeug of beer in de schuur op te sluiten. We redden ons best met de composthoop en zo af en toe wat paardenmest. De paprika´s en uien zijn wat minder talrijk en groot dan die van de buurvrouw, maar ik plant ze niet voor de landbouwtentoonstelling en ze smaken even lekker.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghMjfEXvkt4DcrXSWX-TPPtNkj3WcSa6q5jan_Eez0cKkSWwgCShuiF6hVs5u0JueVMTR6CaMPflvH7B57xKN0dbKT_rAzuPbhGTTRl4WvzRtidzc8v3b9f_fSBo-wpReTiu5VbBM6vcEy/s550/salpicao1-600x512.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="470" data-original-width="550" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghMjfEXvkt4DcrXSWX-TPPtNkj3WcSa6q5jan_Eez0cKkSWwgCShuiF6hVs5u0JueVMTR6CaMPflvH7B57xKN0dbKT_rAzuPbhGTTRl4WvzRtidzc8v3b9f_fSBo-wpReTiu5VbBM6vcEy/s320/salpicao1-600x512.jpg" width="320" /></a></div> salpicão<br /><p>*Salpicão wordt gemaakt van min of meer cilindervormige stukken varkenslende. Die worden eerst gemarineerd in rode of witte wijn met zout, knoflook, laurier en zoete of picante paprikapoeder. Daarna worden ze in gewassen dikke darm van het varken geperst en ongeveer acht dagen in de schoorsteen boven het open keukenvuur gerookt. (Noord-Portugal Trás-os-Montes en Douro-gebied)</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgff6Ykune_cXFJDjqZZsQu4AYtc5XtiN9JxWo14EmCJfRVdQEMwvMJGGqg_gIq7CWzkPItlTdR-u7XmONw0ibFbpGmGtlQU51tqHNO2EFHNcAcG4v9YZKaeYSvmx_FpJXRV0N8hyphenhyphenkxIpJS/s300/Chorico-sangue-minhoto-6.00.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="200" data-original-width="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgff6Ykune_cXFJDjqZZsQu4AYtc5XtiN9JxWo14EmCJfRVdQEMwvMJGGqg_gIq7CWzkPItlTdR-u7XmONw0ibFbpGmGtlQU51tqHNO2EFHNcAcG4v9YZKaeYSvmx_FpJXRV0N8hyphenhyphenkxIpJS/s0/Chorico-sangue-minhoto-6.00.jpg" /></a></div> chourço de sangue<br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="text-align: left;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><span style="text-align: left;">*Chouriço de sangue bestaat uit een mengsel van bloed, spekjes en reuzel, gekruid met laurier, azijn en soms een beetje piripiri. Ook dit mengsel wordt in varkensdarm geperst en - in ieder geval hier in Marco de Canaveses - gerookt. (Noord-Portugal)</span></div>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-66047669084381898742020-12-07T10:52:00.001-08:002020-12-07T12:23:13.440-08:00Bijzonder Portugees 41. Eilandjes in de stad<p><br /></p><h4 style="text-align: left;">In Portugal is nooit sprake geweest van enige vorm van grootschalige, door de overheid gecoördineerde sociale woningbouw. Op Nederlandse manier georganiseerde woningbouwverenigingen of - corporaties waren en zijn hier onbekend. Terwijl in Amsterdam al in 1852 de eerste woningbouwvereniging werd opgericht en de arbeiders in diezelfde eeuw van de nauwelijks menswaardige onderkomens op Kattenburg en Wittenburg verhuisden naar huurwoningen in De Pijp en de Dapperbuurt, werd het huisvesten van de door de Industriële revolutie aangetrokken werkzoekenden in Porto en Lissabon volledig aan het particulier initiatief overgelaten. In Porto bedacht men een unieke en lucratieve manier om voor goedkope huisvesting te zorgen: De zogenaamde `Ilhas´, oftewel Eilandjes. Deze bestaan uit ongeveer een dozijn krakkemikkige, piepkleine woninkjes, meestal in de achtertuin van de huisbaas. Hoewel tegenwoordig minder in aantal - in 1899 waren er meer dan 1000 - zijn er nog heel wat van die eilandjes in Porto. Meestal goed verborgen en slechts bereikbaar via de tunnel onder een poortwoning.</h4><h4 style="text-align: left;"> </h4><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgzR-EAjlfIDystcPm603OiA9gFu2DtXQDnjUozsyiacYVD5N3Zr7gKf6OFPsFGmvycY-rGlxLt2mVZbIQQXA9R6sCd8qBl5JSOblhpvmMOOJOPNkrHusodi2tIOC0u83tuLn2Z8vHpTQa/s466/ilhas-porto-02.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="381" data-original-width="466" height="328" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgzR-EAjlfIDystcPm603OiA9gFu2DtXQDnjUozsyiacYVD5N3Zr7gKf6OFPsFGmvycY-rGlxLt2mVZbIQQXA9R6sCd8qBl5JSOblhpvmMOOJOPNkrHusodi2tIOC0u83tuLn2Z8vHpTQa/w400-h328/ilhas-porto-02.jpg" width="400" /></a></div><br /><div>Omdat de bouwpercelen in Porto erg diep waren, leenden ze zich uitstekend om achter de eigen woning tien tot twaalf gelijkvloerse huurwoningkjes neer te zetten. In twee rijen tegenover elkaar en gescheiden door een smalle corridor. Voor de bouwvergunning, hoefden halverwege de 19e eeuw alleen de gevels getekend te worden, de rest werd aan het goeddunken van de grondeigenaar overgelaten. De woninkjes werden gebouwd met bouwmaterialen van slechte kwaliteit en de eigenaar was niet verplicht om voor ventilatie, stromend water, elektriciteit of een afvoersysteem te zorgen.</div><div>De huisjes hadden doorgaans een gevel van 4 meter. Binnen waren drie micro-ruimtes: huiskamer, keuken en slaapkamer. Soms was er nog een piepklein, laag zoldertje boven de keuken en de slaapkamer. Daar konden de jongste kinderen dan slapen. De wc, als die er al was, vond je achter in de tuin, of in het midden van de gang. Hij moest door de huurders gezamenlijk schoongehouden worden. De huisjes hadden geen eigen sanitaire voorzieningen.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRcdScbV1j4REhppz-JDbmm_j3bnSBa51WOfK1LE1_-ZUpmOZpikakoxtjBiF7xEo4oWLVN6zCKc8muVBUgO08yvLMydaL-ZacBKc7JuAtnys1FUlUVakOLxNc9SEsCXe-I1M9K5gLwEfA/s260/6798302_TlqNJ.jpeg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="260" data-original-width="195" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRcdScbV1j4REhppz-JDbmm_j3bnSBa51WOfK1LE1_-ZUpmOZpikakoxtjBiF7xEo4oWLVN6zCKc8muVBUgO08yvLMydaL-ZacBKc7JuAtnys1FUlUVakOLxNc9SEsCXe-I1M9K5gLwEfA/w300-h400/6798302_TlqNJ.jpeg" width="300" /></a></div><br /><div>Om toch nog wat zuurstof in te ademen, er moest binnen ook nog - op een houtvuurtje - gekookt worden. stond de bovenste helft van de halve buitendeur altijd open, de onderste was gesloten om honden en ongedierte buiten te houden. Samen met de flinterdunne binnenmuren, zorgde dat ervoor dat de bewoners nauwelijks geheimen voor elkaar hadden. Je kon immers elk gesprek horen. Dit bevorderde - naast spanningen - sterke onderlinge banden en solidariteit. Zelfs clanvorming. Vaak huurden volwassen geworden kinderen, neven en nichten bij voorkeur een woning op het zelfde eilandje als hun oudere familieleden, zodat sommige eilandjes bijna geheel door één familie bewoond werden. </div><div><br /></div><div>Hoewel de huren laag waren, vormden de eilandjes voor de kleine burgerij van Porto een veilige - en zelfs belastingvrije - investering, die zich snel terugbetaalde. De woningnood was groot, dus de huisjes waren vrijwel altijd bezet. </div><div>De salarissen die in de 19e eeuw in de fabrieken en werkplaatsen in Porto werden verdiend waren zo laag, dat 80% daarvan direct aan voedsel besteed moest worden. Slechts zo´n 10% bleef over om onderdak te betalen. Daarom vormden de lage huren op de eilandjes een aantrekkelijke oplossing voor de arbeiders in die tijd. Bovendien kon men op de eilandjes vaak huisvesting vinden op niet al te lange loopafstand van het werk. Na een 13urige werkdag had men tijd noch energie om een lange weg naar huis af te leggen. Openbaar vervoer, voor zover aanwezig, was veel te duur.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1XcI-xoaycRuAYnYbIuzuvpJj8-aGqfedSCZ26H8NQkXpQepmhVfHFLBuGG711CBphDuwHBSqULMJNZTm5t7RKjlJPCXXiq_E_RhVz5CfCSLz2LPZRO6afsfIWbTuKN8VKhxH2OGR0ZRu/s512/ilha3.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="512" data-original-width="384" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1XcI-xoaycRuAYnYbIuzuvpJj8-aGqfedSCZ26H8NQkXpQepmhVfHFLBuGG711CBphDuwHBSqULMJNZTm5t7RKjlJPCXXiq_E_RhVz5CfCSLz2LPZRO6afsfIWbTuKN8VKhxH2OGR0ZRu/w300-h400/ilha3.jpg" width="300" /></a></div><br /><div>Aan het einde van de 19e eeuw woonden er 50.000 mensen - zo´n beetje de helft van de bevolking van Porto - op bijna 1050 eilandjes in de stad. Voor `law and order´ vaak ontoegankelijke, vijandige gebiedjes en vanwege de ongezonde wooncondities, de slechte sanitaire omstandigheden en het illegaal houden van varkens, kippen en honden, bronnen van ziekte en epidemieën van griep, tbc, cholera en vlektyfus. Porto was de laatste Europese stad waar (in 1899) de builenpest werd uitgebannen.</div><div style="text-align: left;">(Als de pest) gemeden door de hogere standen en buiten het nieuws gehouden door de pers, werden de eilandjes door de opeenvolgende B&W´s van Porto vooral gezien als een probleem, dat het liefst genegeerd werd. Maar soms ook, zoals in de jaren vijftig van de 20e eeuw, sloeg een stadsbestuur rigoureus aan het slopen en `deporteerden´ de bewoners tot hun verdriet naar nieuw opgetrokken wijken in de suburbs.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-8IbWij7DUZTEEQIfBnI8cTbSQdwUsgAinKx4PnhKV6djiebFcQDx6dKFG_e9gbh77GdeOdc5ZxLHVEd1zAxYRIEayn_3Nq-Wd6zgqHu1e9Cmx8LpHTPEbd3CY-HZAh39wCZOhypbHRs0/s275/boek.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="183" data-original-width="275" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-8IbWij7DUZTEEQIfBnI8cTbSQdwUsgAinKx4PnhKV6djiebFcQDx6dKFG_e9gbh77GdeOdc5ZxLHVEd1zAxYRIEayn_3Nq-Wd6zgqHu1e9Cmx8LpHTPEbd3CY-HZAh39wCZOhypbHRs0/w400-h266/boek.jpg" width="400" /></a></div><br /><div style="text-align: left;">In hun gezamenlijk voorwoord bij bij de studie `Ilhas do Porto´ (2018) van Isabel Breda Vazquez en Paulo Conceição, die een historisch overzicht, karakterisering en inventarisering van de `eilandjes´ van Porto geeft, zeggen de burgemeester Rui Moreira en wethouder Manuel Pizarro: "Gedurende 150 jaar, leefde de stad in een slechte verstandhouding met de eilandjes. De eilandjes werden en worden met recht gezien als een probleem. Omdat de meeste van hen op ondeugdelijke manier geconstrueerd zijn, zonder adequate infrastructuur, zijn de eilandjes vaak bronnen van ongezondheid en ziekte. In de19e eeuw stelde Ricardo Jorge (1) deze situatie al aan de kaak, refererend aan die "smerige vogelkooien van een eilandjes, vochtig en zonder licht" als een van de bepalende oorzaken van de slechte gezondheid van de inwoners van Porto en het verschrikkelijke percentage van kindersterfte (...) Een soort van `niet stad´ die Porto meestal negeerde, beschaamd met haar onvermogen om fatsoenlijke woonruimte te verschaffen aan haar inwoners."</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Moreira en Pizarro noemen daarna een aantal private en publieke initiatieven in de 20e eeuw ter bestrijding van de enorme (huur)woningnood. Er werden, met meer of minder succes, arbeiderswijken en zogenaamde `bairros sociais", sociale wijken waarin gemeentes de meest schrijnende gevallen pleegt te huisvesten, gebouwd.</div><div style="text-align: left;">Maar moeten concluderen dat de studie duidelijk maakt dat: (...)" Er in de stad bijna duizend eilandjes, collectieve volkshuisvesting, standhouden. Waarin meer dan tienduizend inwoners van Porto wonen, heel vaak in omstandigheden (...) die als ondeugdelijk geclassificeerd moeten worden." </div><div style="text-align: left;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjR9_pLXZmeokefNC7Iop-rf7-V7tT4LapZMMxZXNBn8ZOaf2wqxZKWfgdJg6LoOiLeVyXdzP60_KjIvEJRkz0GAestpcYpx8sfpPFclfTcptQyz2k9jQOphYhtkdok1zWLyuDLzT4ZZkvE/s743/ilhas4.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="495" data-original-width="743" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjR9_pLXZmeokefNC7Iop-rf7-V7tT4LapZMMxZXNBn8ZOaf2wqxZKWfgdJg6LoOiLeVyXdzP60_KjIvEJRkz0GAestpcYpx8sfpPFclfTcptQyz2k9jQOphYhtkdok1zWLyuDLzT4ZZkvE/w400-h266/ilhas4.jpg" width="400" /></a></div><br /><div style="text-align: left;">Zijn de eilandjes daarom een kwaad dat uitgeroeid moet worden? Morreira en Pizarro menen van niet. Natuurlijk moet de stadsvernieuwing ook de eilandjes bereiken, maar men mag nooit vergeten dat ze in veel gevallen worden bewoond door personen die er al heel lang wonen met een diep in de buurt geworteld sociaal leven.</div><div style="text-align: left;">Voor veel eilandjes is renovatie vanuit stedenbouwkundige overwegingen niet mogelijk, of veel te duur, maar op een groot aantal kunnen met bouwkundige interventies structurele problemen zodanig opgelost worden dat de bewoners er met hedendaags comfort en veiligheid kunnen wonen.</div><div style="text-align: left;">Burgemeester en wethouder dagen aan het eind van hun voorwoord de stad Porto uit om een renovatieprogramma voor de eilandjes te starten. Een programma waarin het stadsbestuur en de eigenaren van de eilandjes, voor het overgrote deel particulieren, zouden moeten participeren.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">In juli 2018 volgt dan een tweedaags debat in de gemeenteraad over de eilandjes en andere huisvestingsproblemen, met name over de geringe beschikbaarheid van betaalbare huurwoningen in Porto. Tijdens het debat wordt duidelijk dat het probleem complex is en voor ieder eilandje weer anders, Verschillende partijen wijzen erop dat het niet aangaat dat de stad Porto geheel of voor het grootste deel opdraait voor de kosten van renovatie van particulier eigendom. Er wordt onderzoek van deskundigen voorgesteld en een lobby om geld van de centrale overheid los te krijgen.</div><div style="text-align: left;">Daarna lijkt de zaak in `águas de bacalhau´ te verzinken, oftewel op niets uit te lopen, want na de zomer van 2018 vind ik geen artikelen meer over plannen voor de eilandjes waarin het stadsbestuur van Porto een rol speelt.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilb3mQUMAq-CUcxXSXymYUHc-5VZW3qOdM5F37-130SREt92wl23T2SCI7CI57gHUPY2u0cq4YW7Jkburk3AjtJ7AMmQkWQhOu3H_hD3CjGOYhr4_7m3TIHTh807OyMwYlwWn27XWk-s5I/s495/renovatie+voor+toeristen.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="330" data-original-width="495" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilb3mQUMAq-CUcxXSXymYUHc-5VZW3qOdM5F37-130SREt92wl23T2SCI7CI57gHUPY2u0cq4YW7Jkburk3AjtJ7AMmQkWQhOu3H_hD3CjGOYhr4_7m3TIHTh807OyMwYlwWn27XWk-s5I/w400-h266/renovatie+voor+toeristen.jpg" width="400" /></a> </div> Toeristenhuisvesting op de eilandjes <br /><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Wel vond ik een artikel in het `Jornal de Notícias´ van 7 maart 2020, waarin wordt vermeld dat steeds meer eilandjes door de eigenaren worden gerenoveerd om er toeristen op te huisvesten. Vaak worden de oorspronkelijke, vaak oudere of werkloze, bewoners, door middel van huurverhogingen, gedwongen om hun woninkje te verlaten. Die huur kan oplopen tot 300 Euro per maand, terwijl een bijstandsuitkering, of een minimumpensioen in Portugal voor een alleenstaande nog geen 200 Euro bedraagt. </div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><i><br /></i></div><div style="text-align: left;"><i>(1) Ricardo Jorge (1858-1939) was een arts, onderzoeker, hygiënist en professor in de geneeskunde. Hij introduceerde in Portugal de moderne opvattingen en technieken van de volksgezondheid. Hij bekleedde verschillende functies in de gezondheidszorg, speelde een belangrijke rol in de bestrijding pandamieën etc en verkreeg een grote politieke invloed. </i></div>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-46398644011942891292020-10-31T13:46:00.002-07:002020-11-02T07:58:16.810-08:00Van de boerderette 58. `Hoe word ik een handige jongen´<h4 style="text-align: left;">Ken je vast wel, dat boek. Mijn vader zei misschien wat te vaak dat ik dat maar eens moest lezen. Nooit begrepen waarom. Hoewel het in de twintigste eeuw, na de bijbel, het bekendste jongensboek van Nederland was, keek men je slechts grijnzend of meewarig aan als je het wilde kopen of lenen in de bibliobus: Net uitverkocht of al uitgeleend. In de loop van mijn leven heb ik mijn vader wel bewezen dat ik ook zonder dat boek te lezen een redelijk handige jongen kon worden. Nu, op mijn beurt, adviseer ik - tegen alle moderne pedagogische principes in - mijn zoon zo af en toe om ergens een Portugese versie te gaan lenen . "Oké pai", meesmuilt hij dan. Het zal wel goed komen. Vandaag dacht ik weer even met weemoed aan mijn veel te vroeg overleden vader. Ik had zo´n verdomd handig karretje bedacht en gemaakt! Wat zou hij daarvan gezegd hebben...?</h4><div><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcfCYFD_QXDWipXwYqPH4HiEaaKNpgmJrLbmpBhujwuLp5tx7AAnp7-g5uT-nA0wX7fntPDVIMsFe3w5ViCSxmQhS-zD8QZAyzMs7K4qleFAxhDIS9BKXRpf0PfRwoZMbnP0UQqr0HJbHX/s5152/IMG_1824.JPG" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="3864" data-original-width="5152" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcfCYFD_QXDWipXwYqPH4HiEaaKNpgmJrLbmpBhujwuLp5tx7AAnp7-g5uT-nA0wX7fntPDVIMsFe3w5ViCSxmQhS-zD8QZAyzMs7K4qleFAxhDIS9BKXRpf0PfRwoZMbnP0UQqr0HJbHX/s320/IMG_1824.JPG" width="320" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">De wilde zwijnen kwamen vannacht weer eens op bezoek<br /></td></tr></tbody></table><br /><div style="text-align: left;">Over die betonnen palen heb ik jullie al eens verteld (Van de boerderette 29. Palen te koop). Ik kocht ze om een omheining te maken, maar door allerlei gezeur over het project, de weg moest aan beide kanten twee meter breder worden dan op de originele tekening, ten koste van vele bomen en grondwerk dat wij dan zouden moeten betalen, hebben we de aannemer afgezegd en het plan voorlopig in de la gegooid. </div><div style="text-align: left;">Maar intussen zijn zo´n beetje alle houten palen van de provisorische omheining doorgerot, hangt het gaas op half elf en vieren de wilde zwijnen feest op ons land. Ze ploegen alles om en laten zelfs hier en daar de muren van de terrassen instorten.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg7b0D2AZ-mJK0aB1kPEoYoVc62-IFmu0RU-q_NNMpDrE3RdbiNiS_sr2EEfUN6hR03zIEKARjT3gNIO4rRlS75tnzDJ1sO_q3RCYNpCKxO3wIqASEe556etEJ0qBEQSKXvhR46zVOATTgX/s5152/IMG_1826.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3864" data-original-width="5152" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg7b0D2AZ-mJK0aB1kPEoYoVc62-IFmu0RU-q_NNMpDrE3RdbiNiS_sr2EEfUN6hR03zIEKARjT3gNIO4rRlS75tnzDJ1sO_q3RCYNpCKxO3wIqASEe556etEJ0qBEQSKXvhR46zVOATTgX/s320/IMG_1826.JPG" width="320" /></a></div><br /><div style="text-align: left;">Dus heb ik besloten om toch maar zelf te beginnen om langs de weg hier en daar - op een plek die mij goeddunkt - een paal in de grond te zetten, om het draadwerk te stutten en al te wilde natuurverschijnselen van het erf te houden.</div><div style="text-align: left;">Hoe krijg ik die zware palen op hun plek, vroeg ik me af. Sommige moeten wel 150 meter of meer versleept worden en het zijn er meer dan honderd.</div><div style="text-align: left;">"Een beetje kerel legt zo´n ding gewoon op zijn schouder, pá (man)", sprak buurman Z stoer. Maar Z is nog geen vijfenvijftig en al ruim zes jaar geleden afgekeurd: Versleten rug en schouder en lopen doet hij ook niet echt lekker meer. Kennelijk een paar palen teveel op zijn schouders genomen.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhhS2IeanL5YOF1x7FJspVYdGxvF_2h8S7zDHFP30vWWWwedrY18dR8taUqFtBh_DO-_9fk-S6TO0nkdPYm8B94atPQ7mkSCsCkjoL9u9izau312vekdENYIlsEfeMeTzY8zD4Gdgxmk8a/s5152/IMG_1829.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3864" data-original-width="5152" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhhS2IeanL5YOF1x7FJspVYdGxvF_2h8S7zDHFP30vWWWwedrY18dR8taUqFtBh_DO-_9fk-S6TO0nkdPYm8B94atPQ7mkSCsCkjoL9u9izau312vekdENYIlsEfeMeTzY8zD4Gdgxmk8a/s320/IMG_1829.JPG" width="320" /></a></div><br />Aan een kant kan ik zo´n paal zonder al teveel moeite aan optillen en onder mijn arm nemen, bedacht ik. Als ik nu eens een wendbaar karretje maakte om ´m aan de andere kant te laten rijden... </div><div style="text-align: left;">Bij de bouwmarkt kocht ik twee kruiwagenwielen met een vaste as. Die zijn lekker groot, zodat ze niet wegzakken in natte grond en kun je altijd weer voor wat anders gebruiken. Voor een kruiwagen bijvoorbeeld. In de schuur had ik nog een stuk pijp liggen, waar de wielassen precies in pasten. Gaatje door pijp en as, spijker erin en ik had alvast twee wielen met een as. Buurvriend M had nog een stuk pijp dat daar weer - wel een beetje krap - omheen paste en op die pijp laste ik een stuk t-ijzer dat ik nog over had van de rolpoort.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmoX1Rc1W6wDdD_RxniB0_D3GBiNiIkplqG_kTuWJ2tVfzQOaAQ4e3ZkMK3QN_VgSkW7GPCrnwka66W1zH9R9X9CshzIlUASO4_CvmD3FTrPhTM_xsYG-gkQXDESF49kyuif6Njr9wOE-v/s5152/IMG_1830.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3864" data-original-width="5152" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmoX1Rc1W6wDdD_RxniB0_D3GBiNiIkplqG_kTuWJ2tVfzQOaAQ4e3ZkMK3QN_VgSkW7GPCrnwka66W1zH9R9X9CshzIlUASO4_CvmD3FTrPhTM_xsYG-gkQXDESF49kyuif6Njr9wOE-v/s320/IMG_1830.JPG" width="320" /></a></div><br />Om de binnenas soepel te laten lopen, sleep ik daarna een groot stuk in het midden van de pijp er tussenuit (Het verhaal wordt een beetje abstract, maar op de foto zie je wel hoe het werkt). Nu nog twee afhoudertjes met een schroefje erin om het het bovenstel van de kar niet tegen de wielen aan te laten lopen, twee houten blokjes om de paal straks op het t-ijzer te fixeren en tot slot een staaf betonijzer om de paal aan vast te binden. Die laatste wilde ik niet vastlassen. Als ik nog meer hitte in het werkstuk zou brengen, zou de as krom kunnen trekken en gaan aanlopen. Gelukkig had ik nog een tapsetje M6, dus een gaatje in de staaf geboord en daarin een mooi schroefdraadje gedraaid. Boutje met twee veerringen en de staaf zat keurig vast.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcBCu-0mjvcz1jiQTSJKM0glHdBVpf014kQZKKvOjKst8RRNjhoFWYdXd3pz5vbrViFy1xWspEroohS-T_QKQmmeWgPvup1dd-yYaO6TiU2M78mCrNUeNsukkYfjaHGMs-YTaduExVkhPP/s5152/IMG_1839.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="5152" data-original-width="3864" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcBCu-0mjvcz1jiQTSJKM0glHdBVpf014kQZKKvOjKst8RRNjhoFWYdXd3pz5vbrViFy1xWspEroohS-T_QKQmmeWgPvup1dd-yYaO6TiU2M78mCrNUeNsukkYfjaHGMs-YTaduExVkhPP/s320/IMG_1839.JPG" /></a></div><br />Natuurlijk heb ik het karretje even getest voordat ik dit stukje schreef. Het werkt perfect. </div><div style="text-align: left;">Is die Portugeest nou een handige jongen of niet? </div><div style="text-align: left;"> </div>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-33583206840656832022020-10-04T03:23:00.001-07:002020-10-05T11:40:58.642-07:00Van funk tot fado 22. Lina_Raül Refree: Amália<h4 style="text-align: left;"><br /></h4><h4 style="text-align: left;"><span style="font-weight: normal;"><i>Met dank aan de trouwe lezers publiceert de Portugeest vandaag zijn tweehonderdste editie. En om het te vieren natuurlijk een muzikale:</i></span></h4><div><span style="font-weight: normal;"><br /></span></div><h4 style="text-align: left;">Op 23 juli j.l. was het 100 jaar geleden dat Amália Rodrigues werd geboren. En dat wordt tot aan het einde van het jaar gevierd met concerten, films, documentaires en andere culturele evenementen. Op de dag zelf was er in het museu do fado een concert van thema´s die Amália heeft gezongen met o.a. Camané en Ana Moura en de première van een nieuwe, onthullende documentaire over de grootste fado-zangeres die Portugal ooit heeft gekend. Er zullen dit jaar ongetwijfeld veel nieuwe cd´s met vertolkingen van fado´s van Amália door goede en minder begaafde `fadistas´ op de markt verschijnen. Nogal voorspelbaar allemaal en wat mij betreft weinig interessant. Maar er is één huiveringwekkende uitzondering: Het album dat al in januari van dit jaar door Lina en Raül Refree werd uitgebracht. </h4><h4 style="text-align: left;"><br /></h4><h4 style="text-align: left;"><span style="font-weight: normal;">De meeste thema´s van de (bijna) gelijknamige cd `Lina_Raül Refree´ (Glitterbeat Records), had ik eind vorig jaar al beluisterd. Ik was er erg van onder de indruk, maar de release van de cd was uitgesteld tot 2020 en toen in maart de pandemie uitbrak, dacht ik dat het er voorlopig niet van zou komen. Pas toen op het televisiejournaal het `Amália-jaar´ werd aangekondigd, keek ik weer eens op Youtube. Was de cd stiekem toch in januari verschenen en inmiddels genomineerd voor de Franse prijs `Victoires du Jazz´. In Portugal hoor je er weinig over: Veel te onorthodox voor de fado-puristen en waarschijnlijk te ontoegankelijk voor het grote publiek. </span></h4><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Het was in de gerenommeerde `Clube de Fado´ in Lissabon, dat de Spaanse muzikant en producer Raül Refree Lina Rodrigues hoorde zingen en verliefd werd op haar stem: Hij moést iets met haar samen doen.</div><div style="text-align: left;">Lina was wel in voor een nieuwe uitdaging en korte tijd later ontmoetten zij elkaar in een oefenruimte, waar geen Portugese of Spaanse gitaar te vinden was, maar die volstond met vintage Arp en Moog synthesizers, Roland´s en Oberheim´s en zelfs een `gewone´ piano. Daar bracht Refree de muziek van de fado terug tot een analoge essentie, die slechts bedoeld was om de oprechte emotie van de zang van Lina te ondersteunen of te benadrukken.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">De ervaren fadista Lina Rodrigues (nee, geen familie) `studeerde´ en zong meer dan tien jaar de fado´s van Amália Rodrigues, maar ook het lyrische lied. Ze weet heel goed wat ze met haar stem kan uitdrukken. Ze koos twaalf fado´s uit het enorme repertoire van Amália, vooral de meest donkere (Do you want it darker? en melancholische, zoals Cuidei que tinha morrida, Barco negro, Destino, Gaivota en Medo.</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">De arrangementen van Raül Refree, die een indrukwekkende carrière als muzikant, arrangeur en producent in de experimentele pop, jazz en wereldmuziek op zijn naam heeft staan, geven een heel andere dimensie aan de fado: Zonder het getingel van al die snaren van de Portugese gitaar geven die - als je dat zo zou kunnen zeggen - een geloofwaardiger uitdrukking van de menselijke emotie in de 21e eeuw. </div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;">Ter vergelijking twee versies van `Cuidei que tinha morrida´, een gedicht van Pedro Homem De Mello op muziek van Alain Oulman, dat gaat over een vrouw aan wie haar bestaansreden, haar liefde is ontnomen. Zij buigt zich voorover aan een beek en ziet in het maanlicht de weerspiegeling van een lichaam met dezelfde `wortels´ als het hare en een gezicht, bleek en met dode pupillen en raakt ervan overtuigd dat ze is gestorven.</div><div><br /></div><div>Waar voor Jorge Calado, die haar talloze keren fotografeerde en haar carrière op de voet volgde, het geluid Amalia´s stem zich transformeerde in beelden die de kracht haddene van `De Schreeuw´ van Edvard Munch, doen sommige interpretaties van Lina en Raül Refree denken aan de claustrofobische, beklemmende schilderijen van Francis Bacon. </div><h4 style="text-align: left;"><br /></h4><div> <b> Lina_Raül Refree</b></div><div><b><br /></b></div><h4 style="text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><iframe allowfullscreen="" class="BLOG_video_class" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/-6wgBr7FUus" width="320" youtube-src-id="-6wgBr7FUus"></iframe></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=-6wgBr7FUus" style="text-align: left;">https://www.youtube.com/watch?v=-6wgBr7FUus</a><span style="text-align: left;"> </span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="text-align: left;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="text-align: left;">Amália Rodrigues</span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="text-align: left;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><iframe allowfullscreen="" class="BLOG_video_class" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/ZOq5O-nIDUE" width="320" youtube-src-id="ZOq5O-nIDUE"></iframe></div> </span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="text-align: left;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ZOq5O-nIDUE">https://www.youtube.com/watch?v=ZOq5O-nIDUE</a><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-weight: normal;">Van de cd koos ik voorts `Gaivota´ (Meeuw), een gedicht van de surrealistische Portugese dichter Alexandre O´Neill, op muziek van Alain Oulman, die een tijdlang de hofcomponist van Amália was, </span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-weight: normal;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><iframe allowfullscreen="" class="BLOG_video_class" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/GUTMUGZd96Y" width="320" youtube-src-id="GUTMUGZd96Y"></iframe></div><br /><span style="font-weight: normal;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=GUTMUGZd96Y" target="_blank">https://www.youtube.com/watch?v=GUTMUGZd96Y</a><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="text-align: left;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><span style="font-weight: normal;">`Quando eu era pequenina´ (Toen ik een klein meisje was), een traditionele fado, waarvan de auteur van tekst noch muziek bekend is </span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><span style="font-weight: normal;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><span style="font-weight: normal;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><iframe allowfullscreen="" class="BLOG_video_class" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/JWOwcUSj-cg" width="320" youtube-src-id="JWOwcUSj-cg"></iframe></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=JWOwcUSj-cg" target="_blank">https://www.youtube.com/watch?v=JWOwcUSj-cg</a><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-weight: normal;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-weight: normal;">en tot slot een opname van een podium-repetitie van `O Medo´ (De Angst): Ik slaap met de angst, de angst woont bij mij... </span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-weight: normal;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><iframe allowfullscreen="" class="BLOG_video_class" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/WL9Q92GPtP8" width="320" youtube-src-id="WL9Q92GPtP8"></iframe></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=WL9Q92GPtP8" target="_blank">https://www.youtube.com/watch?v=WL9Q92GPtP8</a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-weight: normal;"><br /></span></div><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-weight: normal;"><br /></span></div><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-weight: normal;"><br /></span></div><br /> </span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><br /><span style="font-weight: normal;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="text-align: left;"><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div></h4><div><h4><br /></h4><h4><br /></h4><h4><br /></h4></div>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-50180520283067592622020-07-22T12:44:00.002-07:002020-07-23T11:54:25.979-07:00Van de boerderette 57. Home is where the heart is<h4 style="text-align: left;">Het wordt niets met `onze´ zwaluwen (zie `Van de boerderette 39 en 40) dit jaar, dachten we begin juli. Juni was vooral koud en nat en er viel geen vlieg te vangen. Het oude nest, dat in de zomer van 2017 zo kunstig in een hoek, hoog onder het dak van de veranda, was geconstrueerd, hing wat verloederd tussen de spinnenwebben. "Zullen we het maar eens weghalen? Volgend jaar bouwen ze wel weer een nieuw nest." "Nog even wachten maar. Misschien komen ze nog even langs om gedag te zeggen", ging het tussen M. en mij: "Volgens het IPMA (De Bilt) krijgen we ander weer."</h4><div><br /></div><div>En op de tweede dag van juli sloeg het weer om: Meteen maar 36 graden ´s middags in de schaduw!</div><div>De volgende dag al kwamen ze langs. Een heel gezin met jongen cirkelde druk tjilpend boven onze hoofden op de veranda. Om te buurten dachten we, maar toen we na een paar uur weer aan elkaar gewend waren, werden de jongen met fluitsignalen naar de ingang van het nest geloodst. Binnenvliegen door die nauwe ingang is niet gemakkelijk. Er werden nog heel wat onderbroken landingspogingen ondernomen voordat ze allemaal binnen waren, waarbij de kleintjes zich - als het net niet lukte - met hun klauwtjes aan de muur vastklampten om op adem te komen.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgC9rQgXLYd2tIfhvKqNubFOODmwsaLHao2wij8f55cDS2RxFjsvlVjOz9-Bvor3AYLFNl3vuisTRGXliHG2vhEzPcCUPLzuOIM8-mF9LVC2qVEP0KOrrlpmwfGCxLwvLs_m1vGLFjwhyphenhyphenq/s4608/IMG_7418.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="4608" data-original-width="3456" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgC9rQgXLYd2tIfhvKqNubFOODmwsaLHao2wij8f55cDS2RxFjsvlVjOz9-Bvor3AYLFNl3vuisTRGXliHG2vhEzPcCUPLzuOIM8-mF9LVC2qVEP0KOrrlpmwfGCxLwvLs_m1vGLFjwhyphenhyphenq/w300-h400/IMG_7418.JPG" width="300" /></a></div><div><br /></div><div>Al snel begonnen pa en ma - tussen het voederen door - de gaten te repareren. Die hadden ze zelf (of hun ouders), vorig jaar augustus, aan het eind van het tweede broed, voor de ventilatie in het nest gemaakt. Af en toe klinken er elektronisch aandoende geluiden uit het hol: Honger! Dan kijkt de poes verstoord omhoog. Maar binnenkort zijn de jongen groot genoeg om zelf hun kostje uit de lucht te happen. Wie weet, volgt er nog een tweede broedsel.</div><div><br /></div><div>Maar we vragen ons nog steeds af, wat er nu gebeurd is. Die vogels gaan toch niet zomaar op reis met jongen die nog gevoerd moeten worden. Zijn ze verjaagd door een propere huisvrouw/man die met een ragebol hun geboortehuis te lijf ging, was er niet voldoende voedsel in de omgeving, of hadden ze gewoon ... heimwee?</div><div><br /></div><div>Een vergeten liedje van een vergeten (Ik kan werkelijk niets over haar te vinden op het internet), stateloze dame - Lena Lovitz: `Home is where the heart is´</div><div><br /></div><div><a href="https://www.youtube.com/watch?v=IEY0oYCeEiQ"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><iframe allowfullscreen="" class="BLOG_video_class" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/IEY0oYCeEiQ" width="320" youtube-src-id="IEY0oYCeEiQ"></iframe></div> </a> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=IEY0oYCeEiQ">https://www.youtube.com/watch?v=IEY0oYCeEiQ</a></div><div><a href="https://www.youtube.com/watch?v=IEY0oYCeEiQ"><br /></a></div><div>Over heimwee gesproken. zo onderhand krijgt je Portugeest ook wel een beetje last van heimwee naar de geestgronden waar hij het levenslicht aanschouwde. Niet dat hij van plan was om op korte termijn Nederland te bezoeken. Maar nu het niet mag, begint er toch wat te knagen. En Nederland komt ook niet hier, want Portugal heeft rood gekregen van de van de Coronameesters. Ik mis familie en vrienden. Het lijkt een bijzonder saai jaar te worden.</div><div><br /></div><div>Maar ik ben niet de enige. Ook Dona Rolha, van `as Rolhas´(de Kurkjes), Nederlanders die bezig zijn met een geweldig restauratieproject aan de overkant van de rivier (de Douro dus), heeft er last van. Het is echt de moeite waard om eens een kijkje op hun blog: www.asrolhas.com (a blog about living in Portugal) te nemen: </div><div>Van bouwen en slopen tot bijen houden en van wilde elektrische fietstochten tot het verkrijgen van een Portugees rijbewijs. Intussen leer je tussen neus en lippen Portugees via de woordenlijsten aan het eind van de blogposts. Erg handig als je weer eens een keer hier heen mag komen.</div><div>Mis vooral de laatste post: Een prachtige video over een plaatselijke jongleur met een glazen bol.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXmFweZsm2N7ajLJZwUEAwLsl7BnMSV9UR5b923uHfKDWP4C-dXqiwoL3sKA7wH7VNDoX2zIZIiMztHEz-BUDQQ-MT_NKf6Wqskza4jaXAyNqQWsspJRCHbkQO8dDU0KkFBgUhzrbL2jQE/s778/rutte.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="534" data-original-width="778" height="275" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXmFweZsm2N7ajLJZwUEAwLsl7BnMSV9UR5b923uHfKDWP4C-dXqiwoL3sKA7wH7VNDoX2zIZIiMztHEz-BUDQQ-MT_NKf6Wqskza4jaXAyNqQWsspJRCHbkQO8dDU0KkFBgUhzrbL2jQE/w400-h275/rutte.jpg" width="400" /></a></div><div><br /></div><div>Ik was nog van plan om iets onaardigs te zeggen over de halsstarrige en - als vertegenwoordiger van een van de drie rijkste landen van Europa - wantrouwende en weinig solidaire houding van Mark Rutte ten aanzien van de landen die het zwaarst getroffen zijn door de Corona crisis, maar nu er dan toch een akkoord op tafel ligt, bewaar ik dat maar voor de volgende keer. Die ongetwijfeld komt als jullie in maart weer voor die Calvinistisch-Neoliberalistische kliek kiezen die al bijna vanaf het begin van de 21e eeuw de dienst uitmaakt in Nederland.</div><div>Het akkoord is wat mager (Geen cent teveel hoor!), maar lijkt voldoende lijm te bevatten om Europa bij elkaar te houden. En het is hoe dan ook een historisch akkoord: Europa voor Europa. Hoera! Misschien wordt het toch nog eens een volwassen politieke unie.</div><div> </div><div>De Portugeest wenst je een zorgeloze vankantie in de Jisperduinen</div><div><br /></div><div> </div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-69827591800330747962020-07-05T12:24:00.003-07:002022-03-31T06:50:11.027-07:00Portugal maakt het 14. Ieder zijn deel<div class="separator"><div style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><br /></div></div><h4 style="text-align: left;">Heb je je wel eens afgevraagd waarom er zoveel versies van `Friday on my mind´ van de Easybeats zijn? Veel mensen zijn ontevreden met hun werk. Het is niet zinvol, voegt niets toe aan de maatschappij, men wordt niet gewaardeerd, heeft geen enkele invloed op het werkproces, wordt onderbetaald (terwijl top en aandeelhouders de winst opstrijken), uitgebuit, gepest, of alles wat er goed en leuk aan was is wegbezuinigd door het management. Twee recent verschenen boeken, die ik nog niet heb gelezen, maar waarover ik wel een interview met de schrijvers heb beluisterd: `Voorbij de managementmaatschappij´ van Marjolein Quené en `Fantoomgroei´, geschreven door Sander Heijne en Hendrik Noten zijn kenmerkend voor de huidige onvrede in de maatschappij en de wens tot verandering. Anderen gaan nog verder en zetten de vanzelfsprekendheid van werk als bron van inkomen op de helling, zoals Rutger Bregman in zijn `Utopia voor realisten´ over een basisinkomen voor iedereen. </h4><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><iframe allowfullscreen="" class="BLOG_video_class" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/IYNWYpwHS80" width="320" youtube-src-id="IYNWYpwHS80"></iframe></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=IYNWYpwHS80">https://www.youtube.com/watch?v=IYNWYpwHS80</a></div><div> Mijn favoriete, hyperbolische versie van `Friday on my Mind´: The Golant Pistons</div><p>Net voor de Corona crisis toesloeg, las ik in de zaterdagbijlage `Revista´ van de Portugese krant `Expresso´ een artikel over het landgoed `do Freixo do Meio´ in de Alentejo, dat me bijzonder aansprak: Zinvol werk waarvan ieder zijn deel doet, zonder te overdrijven, en zijn eerlijk deel aan salaris ontvangt. Een plek waar niemand alleen voor het geld werkt en waar de bedrijfsvoering, waarin iedereen volgens het sociocratische principe een stem heeft, voor alle werknemers volledig transparant is. <b> </b></p><div>In 1990 verzocht de Portugese staat (of wie toen over dat soort zaken ging) de familie Cunhal Sendim om het beheer van de 600, kort na de Anjerrevolutie onteigende* (zie noot), hectaren van `o Herdade do Freixo do Meio´, het Landgoed van de Es van het Midden, opnieuw op zich te nemen. </div><div>De `socialistische heilstaat´ en daarmee het idee van de kolchozen had niet gebracht wat men er van verwachtte: Het land was veranderd in een woestijn en de opbrengst van het werk van het dozijn overgebleven werknemers leverde te weinig graan, kurk en lammeren voor de verkoop op om als collectief te kunnen overleven. Intussen heerste in het aanpalend dorp een schrikbarende werkeloosheid. Met name onder de vrouwen.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8yE5eV9W3ByTqifOl_EuAkmTSe5czvQStK3YQjQ7No7Ga9zM23K1Yo83vKq8RK_WaPQfs0vErP4cAP8ppoGDLNegTE7keReKMMY6hq-5ZyJZXNos4tM8K3Z2B8COUqGr1tM4vnvj2lGnx/s785/aula-aberta-com-alfredo-sendim-montado-do-freixo-do-meio.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="Op de voorgrond Alfredo Sendim" border="0" data-original-height="475" data-original-width="785" height="243" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8yE5eV9W3ByTqifOl_EuAkmTSe5czvQStK3YQjQ7No7Ga9zM23K1Yo83vKq8RK_WaPQfs0vErP4cAP8ppoGDLNegTE7keReKMMY6hq-5ZyJZXNos4tM8K3Z2B8COUqGr1tM4vnvj2lGnx/w400-h243/aula-aberta-com-alfredo-sendim-montado-do-freixo-do-meio.jpg" width="400" /></a></div><div> Op de voorgrond Alfredo Sendim</div><div><br /></div><div>.Zoon Alfredo, die in die tijd dierwetenschappen aan de universiteit van Évora studeerde, werd door zijn moeder naar huis geroepen om het beheer over te nemen. Zij had geprobeerd om het land op de gangbare, op productie gerichte manier te runnen, maar dat leidde tot steeds grotere verwoestijning. "Ik dacht erover om meer schapen te kopen, ik wilde van 1000 naar 5000 stuks. We waren heel erg afhankelijk van de buitenwereld, we kochten bijna alles en waren enorm kwetsbaar.", zegt Alfredo nu. Er moest echt iets veranderen, misschien wel alles. </div><div><br /></div><div>Het toeval en een paar open oren hielpen een handje: Een collega van Alfredo, die ook op het landgoed werkte en in die tijd een scriptie over de Middeleeuwen in de Alentejo schreef, sprak met hem over het systeem van de `montado´, een voor de Alentejo karakteristieke combinatie van bosschages van kurk- en steeneiken (soms ook tamme kastanjebomen) en vee dat daaronder zijn kostje vindt, zoals schapen, `porco preto´, `zwart´ varkens, runderen en kippen. Zij legde uit hoe je die `montado´ kunt zien als het resultaat van langdurige menselijke ervaring met hoe je kunt integreren in een ecosysteem en daarin overleven, zonder ooit de grenzen van het mogelijke binnen dat ecosysteem uit het oog te verliezen.</div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOFPPloZ7H6z0OPi4Ew-hIShDkkyPBSdAhgcBtdzooCcc5JkAqInCpqlZXl-4XiorzyJWhEG7317CQ-7wV9E1Nh4a8NKseXhj7me1OFp3B783G3me5z6deI81yAdO-usshWHfR5pL8X8xW/s275/transferir.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="183" data-original-width="275" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOFPPloZ7H6z0OPi4Ew-hIShDkkyPBSdAhgcBtdzooCcc5JkAqInCpqlZXl-4XiorzyJWhEG7317CQ-7wV9E1Nh4a8NKseXhj7me1OFp3B783G3me5z6deI81yAdO-usshWHfR5pL8X8xW/w400-h266/transferir.jpg" width="400" /></a></div> </div><div>Dat verhaal leek een regelrechte aanklacht tegen de armzalige situatie van het landgoed te bevatten en omdat hij zo onderhand geen andere mogelijkheden meer zag, stelde Alfredo zijn moeder en broers voor om het landgoed - met 20e eeuwse kennis en technologie - op de manier van de `montado´ te gaan runnen.</div><div><br /></div><div>Als eerste moest de hele structuur van het landgoed veranderd worden. Een soort van omgekeerde vooruitgang: Had de overgrootvader van Alfredo telkens iets uit het ecosysteem verwijderd: De bomen gerooid (er groeiden al 50 jaar geen bomen meer op het landgoed, de lince verjaagd, de roofvogels, de wilde planten en de bacteriën in de grond en daarna zelfs de koeien, varkens en kippen, zodat alleen het graan en de schapen overbleven, nu moesten er bomen geplant worden, of spontaan opkomen om water vast te houden. Er werden weer kippen geïntroduceerd, varkens, kalkoenen en ezels, maar ook wilde konijnen, wilde zwijnen, genetkatten, Egyptische mangoesten en bunzings kregen opnieuw toegang tot het landgoed, omdat deze dieren - met nog vele andere - essentieel zijn voor een gezond, zelfregulerend ecosysteem.</div><div><br /></div><div>`In zo´n systeem hangt alles met elkaar samen. Dus ook de moestuinen en de wijn- en olijfgaarden. Zelfs de grond moest op een andere, meer op regeneratie gerichte, manier bewerkt worden. We keerden terug naar het installeren een structuur met al deze elementen en daarna moesten we leren hoe daarmee te werken.´ </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUAIju31bhApQYCrHAz5x96HwwVL2KraUIimPGnIMx0N4D_UAjYsWrFHP1LXuYUCTGa4p6yA7fm_qufoNNxNaP0QA8_-HveV2ZPZkSaE4HFZuySOhwP6AS8PMKWG2-ZCq1Im7Lq_-5tVhH/s1920/destaque-todos-somos-montado.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="900" data-original-width="1920" height="188" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUAIju31bhApQYCrHAz5x96HwwVL2KraUIimPGnIMx0N4D_UAjYsWrFHP1LXuYUCTGa4p6yA7fm_qufoNNxNaP0QA8_-HveV2ZPZkSaE4HFZuySOhwP6AS8PMKWG2-ZCq1Im7Lq_-5tVhH/w400-h188/destaque-todos-somos-montado.jpg" width="400" /></a></div><div><br /></div><div>Al doende leerde men hoe je biologische landbouw moest bedrijven. Sommige projecten startten zonder, andere met EU-subsidie, zoals, in 1997, de biologische olijfgaard en na verloop van tijd bleek de biologische landbouw een manier om zich te onderscheiden en toegang te krijgen tot een andere markt. Al snel begon het landgoed haar producten te certificeren. </div><div><br /></div><div>Het begin was erg moeilijk, omdat de markt voor biologische producten in Portugal nog in de in de kinderschoenen stond. Met drie bestelwagens maakte men eindeloze dagen om een brood aan de ene kant van het land te verkopen en een paar karbonaadjes aan de andere. Alfredo reed zelfs naar Nederland om biologisch vlees te verkopen. Hij begreep dat hij het bedrijf op die manier niet rendabel kon maken en besloot om zich direct op de detailhandel te richten. Hij begon een slagerij en een winkel in biologische producten in Montemor-o-Novo en toen die failliet gingen in Évora. Maar ook die ging gallemiezen. Er was bijna geen mens geïnteresseerd in natuurvoeding. Ten einde raad begon hij een `talho annex charcutaria´ (slagerij die ook worst en vleeswaren verkoopt) op de markt ´de Ribeira´, in Lissabon. Daar begon men eindelijk op grotere schaal de producten van het landgoed te verkopen.</div><div><br /></div><div>Een van de consequenties van de terugkeer naar de landbouw van de `montado´ was dat het landgoed een veel grotere variëteit aan producten moest produceren. Aan de ene kant om `de batterijen´ van het ecosysteem niet leeg te trekken, aan de andere omdat de - meest vaste - cliënten geen grote hoeveelheden per keer afnemen. Zo nam het aantal van 3 producten die `o Freixo do Meio´ de laatste jaren had geleverd naar tot nu toe een maximum van 600 per maand, afhankelijk van het seizoen. </div><div>En dat zijn niet alleen basisproducten, maar ook getransformeerde (agroalimentaire) producten. Men begon met de varkens. Twee dames uit het dorp namen het op zich om daar `linguiças´, een soort worstjes, van te maken.</div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiw8a6jN0MibgH9rlA1aqiKyk-4hX0LcSGo7-OnCEx1YGgjdif1e3VMM8jvaSv5hlPgEziaKq2IMzVgdYd2v0wmpVp0-y-NEQRkrQ0Y0Adr5WVfgcBu3YuXo9SU_1imIJq_uN9QsOMgqcaS/s275/transferir+%25281%2529.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="183" data-original-width="275" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiw8a6jN0MibgH9rlA1aqiKyk-4hX0LcSGo7-OnCEx1YGgjdif1e3VMM8jvaSv5hlPgEziaKq2IMzVgdYd2v0wmpVp0-y-NEQRkrQ0Y0Adr5WVfgcBu3YuXo9SU_1imIJq_uN9QsOMgqcaS/w400-h266/transferir+%25281%2529.jpg" width="400" /></a></div> </div><div>Inmiddels zijn er zeven microfabriekjes op de `herdade´:</div><div>Een bakkerij die brood, toast en taarten maakt, een pluimveeslachterij, een vleeswarenfabriekje, een verwerkingsbedrijfje voor koeien, varkens en lammeren en bedrijfje dat groente en fruit verwerkt van vers tot conserven, soepen, quiches, wijn, azijn en olijfolie.</div><div>Het landgoed is bijna helemaal zelfvoorzienend, er wordt bijna niets meer in de buiten de poort gekocht, behalve zaken als zout en sommige granen. Alle functies van het landbouwproces blijven in eigen hand: productie, transformatie, groot- en detailhandel. </div><div>Om mensen van buiten kennis te laten maken met het landgoed, haar producten en werkwijzen, werden routes en wandelpaden op het terrein aangelegd. In het begin kwam er niemand, tot men begreep dat je Portugezen moet lokken door middel van hun maag. Er werd een kantine gebouwd en op de feesten en open dagen begonnen flink wat mensen te komen.</div><div><br /></div><div>Tot dusver al een prachtig verhaal over doorzettingsvermogen en duurzaamheid, maar wat me het meest innam voor het landgoed van `De Es van het Midden (Doet aan het Rijk van het Midden denken) is de manier van werken en de wijze waarop dat werk beloond wordt.</div><div>Volgens Alfredo is werkt niemand op het landgoed alleen voor het geld. Het is een grote gemeenschap en de werkwijze lijkt nog het meest op hoe het er vroeger op een grote abdij toeging: Ieder is, met een zo groot mogelijk respect voor zijn persoonlijkheid, wensen en kunnen, verantwoordelijk voor zijn deel van de productie van het landgoed. De te produceren hoeveelheden eieren, kolen, taarten, lammeren etc. zijn in onderling overleg vastgesteld, met inachtneming van welke belasting die voor het ecosysteem betekenen en hoeveel er door vaste cliënten afgenomen kan worden.</div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1oGNT_VGBlSVw8pA6OLxZpupZqH_IwQQpVO0_8EXdm93wVqfjLAJQphBgCPRE0gnxPwvxhpqZVh6lVsAaPj9M-2DhivyncDUtwhT8cY83UACc_TAOFIt1eddN3k1TNjFhMYnnQmAkyHUG/s770/store-mr-1.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="578" data-original-width="770" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1oGNT_VGBlSVw8pA6OLxZpupZqH_IwQQpVO0_8EXdm93wVqfjLAJQphBgCPRE0gnxPwvxhpqZVh6lVsAaPj9M-2DhivyncDUtwhT8cY83UACc_TAOFIt1eddN3k1TNjFhMYnnQmAkyHUG/w400-h300/store-mr-1.jpg" width="400" /></a></div> De winkel</div><div><br /></div><div>In principe wordt er nooit meer geproduceerd. Als er wat mis gaat - bijvoorbeeld een vos weet het kippenhok binnen te dringen - wordt dat gezien als een probleem dat de hele gemeenschap aangaat en ook gemeenschappelijk gedragen wordt. </div><div>De besluitvorming gaat volgens het consentbeginsel van de autocratie (Kees Boeke, weet je nog..) en de financiële huishouding van het bedrijf is volledig transparant. Via een computerprogramma wat een tomaat kost, hoeveel iedereen verdient en wat iedereen op een bepaald uur aan het doen is.</div><div><br /></div><div>Een werkdag is van acht tot vijf, 40 uur per week. Alfredo staat niet toe dat er meer gewerkt wordt: "Werk bestaat om er rijker van te worden, niet om martelaren te creëren", zegt hij. Het maximum salaris op het landgoed is niet meer dan drie keer hoger dan het minimum. Ik probeer ervoor te zorgen dat de vrouwen met 1000 € per maand naar huis gaan. Voor Nederlanders lijkt dat bedrag niet erg hoog, maar in 2020 bedraagt het minimumloon in Portugal 635 €. en de praktijk in de land- en tuinbouw is dat er nog veel minder wordt verdiend (vooral door vrouwen). Ook worden extra uren vaak niet uitbetaald. </div><div> </div><div> Op het landgoed werken nu 35 vaste werknemers, daarnaast zijn er vrijwilligers, stagiaires en seizoenwerknemers. Ik zou daar best eens op bezoek willen.</div><div><br /></div><div><b>Mis de video niet. Engels gesproken en met muziek van Carlos Paredes:</b></div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><iframe allowfullscreen="" class="BLOG_video_class" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/C_eY5l9mt7Y" width="320" youtube-src-id="C_eY5l9mt7Y"></iframe></div> </div><div> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=C_eY5l9mt7Y">https://www.youtube.com/watch?v=C_eY5l9mt7Y</a><br /></div><div><br /></div><div>* <i>Na de Anjerrevolutie werden met name in de Alentejo grote boerderijen en landgoederen (Herdades) onteigend en door communistische collectieven in bezit genomen. Ook banken en andere bedrijven werden genationaliseerd. In de loop van de jaren `80 en begin ´90 van de vorige eeuw werden die onteigeningen bijna allemaal teruggedraaid.</i></div><div> </div><div><br /></div><div><br /></div>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-8240701312036633272020-05-31T13:20:00.004-07:002020-06-18T13:16:52.615-07:00Van de boerderette 56. Ramada!<div class="separator"><h4 style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: left;"><font size="4"><b>Waarin de Portugeest, evenals zijn kornuiten, een afkeer van gootsteenontstopper blijkt te hebben en met zijn wijnstokken de kachel aanmaakt, waarna een pandemie voor vertraging zorgt, een kei zich gewichtiger voordoet dan hij is en met vervaarlijke werktuigen muziek aan staaldraad wordt ontlokt.</b></font><b style="font-size: large;"> </b></h4></div><div class="separator"><div style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><br /></div></div><div>Toen we in 2006 het land kochten, waren alle velden/terrassen omringd door wijnstokken, geleid door op regelmatige hoogte-afstand bevestigde staaldraden. Een zogenaamde `ramada´. De - roestige, vaak gebroken en weer provisorisch in elkaar gedraaide staaldraden waren vastgemaakt aan - meest gebroken - granieten palen, palen van gewapend beton, maar ook vaak aan bomen (fruitbomen en `lodão bastardo´, Europese netelboom). Kortom: Een rommelzooitje, waarvan de constructie het op het eind van de zomer, als de druivenstokken op zijn zwaarst waren, vaak op verschillende plaatsten begaf, waardoor er noodreparaties uitgevoerd moesten worden.</div><div><br /></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRKJB6U0Kr1ciPoXVsSPg4FzXfzEM5VulrgAUOnzEOHgjgwdW4KrAEMZqGqNM07nyHTsE8fsdSAYjtCgWD9l388QkSC7qA4tpt1Uh7mM3M7Iike1OpNOH2yulkDfNkNsbtuozhv1tJ7g0e/" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1242" data-original-width="1808" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRKJB6U0Kr1ciPoXVsSPg4FzXfzEM5VulrgAUOnzEOHgjgwdW4KrAEMZqGqNM07nyHTsE8fsdSAYjtCgWD9l388QkSC7qA4tpt1Uh7mM3M7Iike1OpNOH2yulkDfNkNsbtuozhv1tJ7g0e/s320/vindima.jpg" width="320" /></a></div> </div><div>De eerste jaren deed ik de `vindima´, de traditionele druivenpluk, met familie en vrienden van de zoon van de vorige eigenaar waarmee ik ook op het land samenwerkte. Hij maakte daar dan samen met de oogst van zijn eigen wijngaard wijn van. Een soort van `vinho verde tinto´, rode vinho verde, een stoer en rauw brouwsel dat huig en verhemelte deed opzwellen en je na een paar glazen de sensatie gaf alsof je je aan de gootsteenontstopper had vergrepen. Ik kreeg daarvan dan zo´n 60 flessen voor eigen gebruik, waarvan ik er 58 na een paar maanden stiekem - om de brouwer niet te beledigen - in het bos leeggoot, want zelfs de dorstigste onder de vrienden en familieleden op bezoek, hielen het na een half glas al voor gezien. </div><div><br /></div><div>De vindima was altijd erg gezellig en, toen ik die eenmaal onder de knie had, vond ik de jaarlijkse `poda´, de druivensnoei, een prettige en rustgevende bezigheid, maar toen het nieuwe huis werd gebouwd, moest een groot deel van de `ramada´ gesloopt worden en een ander deel maakte plaats voor fruitbomen.</div><div>De druiven liet ik nog steeds door dezelfde familie plukken, in ruil voor een mandfles ´vinho doce´, de eerste zoete wijn die nog gist in de fles, maar omdat ik stopte met de 12-daagse sulfaatbehandeling tegen de meeldauw, viel er alleen in droge, hete zomers nog wat te oogsten.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhanInp5B2o4wsZKOr-H3CiainXBb2eXpzJd4Qq6DJGr7_FFzkpkdGmRFWjpF6w481g2gtfc3oDMde1y5N8U1N_qr3aZtb8lKj5iVodBY1egyakk3LZHkYtNPZ13RcqqCKy_UljiYFbTSZH/" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3864" data-original-width="5152" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhanInp5B2o4wsZKOr-H3CiainXBb2eXpzJd4Qq6DJGr7_FFzkpkdGmRFWjpF6w481g2gtfc3oDMde1y5N8U1N_qr3aZtb8lKj5iVodBY1egyakk3LZHkYtNPZ13RcqqCKy_UljiYFbTSZH/s320/IMG_1587.JPG" width="320" /></a></div><div><br /></div><div>Het was natuurlijk wel te gek voor woorden dat we hier in Portugal nog steeds geen flinke aanplant van goede tafeldruiven hadden. </div><div>Daarmee ging ik vorig jaar aan de slag. Eerst de oude wijnstokken, die vaak tot meer dan een meter diep onder de grond voort kronkelden helemaal uitgraven. Anders blijven ze terugkomen. Prima brandhout overigen. Om onnaspeurlijke redenen zat de grond op de strook naast de muur ook nog eens vol met stenen. Die er ook uit. De muur van de ´sucalco´, het terras moest, omdat er grote bomen te dicht bij hadden gestaan, die naar buiten hadden gedrukt, deels gesloopt en hersteld worden en er kwam over de hele lengte een steen op om de grond binnen te houden. De palen van gewapend beton lagen over het hele terrein verspreid (of stonden zelfs nog in de grond). Die zijn loodzwaar. Dat werd een gesleep in etappes: Ene eind voor, andere eind voor.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisq4WPS7oJBwEwDQbHZdMRLl1VL_Srf7CbxnIHgBN8EGpS0dUaueipQlL80YLLrr68SpVXSvMHsglTk0MGhL-vc2RyW6uFeVtuGBRd-QbQk6053c_Phu_POct0WvWfny1ufbShAAWjRSi7/" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3456" data-original-width="4608" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisq4WPS7oJBwEwDQbHZdMRLl1VL_Srf7CbxnIHgBN8EGpS0dUaueipQlL80YLLrr68SpVXSvMHsglTk0MGhL-vc2RyW6uFeVtuGBRd-QbQk6053c_Phu_POct0WvWfny1ufbShAAWjRSi7/s320/IMG_7769.JPG" width="320" /></a></div><div><br /></div><div>Tegen het voorjaar had ik de eerste drie palen erin, keurig met de bocht van het terras mee en waterpas in de grond. Toen kwam buurman M. langs: "Dat kan niet zo. Die trek je om met de staaldraden" Natuurlijk had hij gelijk. Je moet steeds een paar palen op één lijn zetten en dan de bocht om. De paal in de bocht krijgt een tui om niet omgetrokken te worden. Enfim, twee palen er weer uit en blijven zingen. Ik kwam nog zo ver om frambozen te planten, maar daarna moest ik het project een tijdje laten liggen i.v.m. andere werkzaamheden.</div><div><br /></div><div>In februari van dit jaar pakte ik de boel weer op. Vanwege de aanhoudende regen werd het een natte, modderige klus waar geen einde aan leek te komen - de muur is meer dan 30 meter lang - maar er viel buiten ook niet veel anders te doen. Begin maart stonden alle palen in de grond en in de carnavalsvakantie kochten we de druivenplanten. Van alles wat: Moscatel, Italia, Cardinal, rood en wit. Ook had ik inmiddels opgekweekte passievruchtplantjes voor het laatste stuk. Nu moesten alleen de waterleiding en de elektriciteitskabel nog worden ingegraven en de grote blokken graniet bij de bochten en aan de voor en achterkant om de tuien aan vast te maken.</div><div>Ik was nu klaar om met M. de staaldraden en tuien te monteren (Ik had geen flauw idee waar en hoe je daaraan zou moeten beginnen). Dat werk moest door de Covid-quarantaine twee maanden uitgesteld worden. </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="text-align: left;"> </span><span style="text-align: left;"> </span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQx6nROp5rcSKT34uR1sMB-f08Z04IckT9lDn5D02T1bcVBlSA4K3B3-YYwY18C_yvyt1dAFNalG0R4bRR0BCesh_UC8rh7zid_DAhqP8CxYS_VBjSZgNDam0sm6L1gcbWCeUO_0-ctMc5/" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3864" data-original-width="5152" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQx6nROp5rcSKT34uR1sMB-f08Z04IckT9lDn5D02T1bcVBlSA4K3B3-YYwY18C_yvyt1dAFNalG0R4bRR0BCesh_UC8rh7zid_DAhqP8CxYS_VBjSZgNDam0sm6L1gcbWCeUO_0-ctMc5/s320/IMG_1586.JPG" width="320" /></a></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYGaG-_jvJu7meIqQ4RzaynL1nCbncocLelY_7vQn7hyphenhyphen1abbW2xPqLZtq7zbVVnSfqacr5dm62vCOKs4d21Ok3u0CRVDOCsBiEGTN1mudDb6llFlQMJzmwkGruPOEOxFHQLsBmwkMpZsow/" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3864" data-original-width="5152" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYGaG-_jvJu7meIqQ4RzaynL1nCbncocLelY_7vQn7hyphenhyphen1abbW2xPqLZtq7zbVVnSfqacr5dm62vCOKs4d21Ok3u0CRVDOCsBiEGTN1mudDb6llFlQMJzmwkGruPOEOxFHQLsBmwkMpZsow/s320/IMG_1580.JPG" width="320" /></a></div><div><br /></div><div>Afgelopen donderdag gingen we dan eindelijk aan de slag. Het begon al goed: De rots aan de voorkant</div><div>was te zacht. "Podre", verrot, zei M. Er moest een gat worden gebikt en gegraven en daar wisten we met grote stalen staven een enorme steen in te manoeuvreren. De steen aan de achterkant bleek te klein. Daar mocht ik zelf een gat gaan graven, terwijl M. met de klopboor een gaatje boorde in de eerste. In een zesdubbel gewonden draad maakte hij een oog. Het andere eind ging in het gat, nadat hij met een inderhaast gemaakt lepeltje het boorsel had verwijderd. "Ik ben heel benieuwd hoe je die draad nu in dat gat vastmaakt." "Zoek even wat kleine stukjes `granito azul´, blauwe graniet (grijs dus)", zei hij. Met een stompe stalen pen sloeg hij die vast om de staalkabel tot het gat helemaal vol was: "Die krijg je met geen mogelijkheid meer los. Als je daar een tractor aan laat trekken, breekt de kabel, of de steen komt uit de grond." Hij begon de tui, `estica´, oftewel spanner, te maken. Die werd op drie punten aan de betonnen paal bevestigd.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgndmrGt2X04GEDqMUfEdiXkFiB5onRkisAy4bJ9rNBM4ufz2AJTL5YokCnzJHIMGeNSe5OieeL2gK-kwVkx3h4FtQsh7a_kk2I8-2L9ez9guwT28x25HIZ4tCpWnOR5X-IZQpQZeTcf5CM/" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3864" data-original-width="5152" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgndmrGt2X04GEDqMUfEdiXkFiB5onRkisAy4bJ9rNBM4ufz2AJTL5YokCnzJHIMGeNSe5OieeL2gK-kwVkx3h4FtQsh7a_kk2I8-2L9ez9guwT28x25HIZ4tCpWnOR5X-IZQpQZeTcf5CM/s320/IMG_1581.JPG" width="320" /></a></div><div><br /></div><div>Zo kregen ook de andere stenen een gat en een tui (die in de bochten waren gelukkig wel groot genoeg),</div><div>Nadat ik de hoogte van elke draad met een bloempotscherf op de palen had afgetekend, hingen we nog twee staaldraden over de hele lengt op, die M. spande met een zelfgefabriceerd spanwerktuig en die daarna werden vastgemaakt aan permanente spanners, die je met een moersleutel aan kunt draaien. De rest voor morgen, want het was inmiddels 12 uur en erg warm geworden.</div><div><br /></div><div>Vrijdagochtend begonnen we erg vroeg. Het IPMA (zeg maar De Bilt) voorspelde een middagtemperatuur van 35 graden. </div><div>We bevestigde de resterende vier staaldraden en daarna begon M. de boel op verschillende plaatsen aan te spannen. "Pling, plong", net de waslijnen van mijn moeder, vroeger.</div><div>Nu moest nog elke draad aan iedere paal vastgemaakt worden. Daarvoor had M. een handig werktuigje met een sleufje, waarmee je in een wip het eindje van het bevestigingsdraadje om de doorlopende staaldraad windt.</div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjU-PeB3iNFXWZBJEcW4LQ7detiCIB766wnJniiavnOcHtjDkzwmotUpPIyhADvB5H2lBbEevIUrTQa7W2JeW5AAmw4FNHJQXCpQxMqtKxtMbbCXpBPwbGZzckbZpSWXYlhDXM3BTNocCpL/" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="5152" data-original-width="3864" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjU-PeB3iNFXWZBJEcW4LQ7detiCIB766wnJniiavnOcHtjDkzwmotUpPIyhADvB5H2lBbEevIUrTQa7W2JeW5AAmw4FNHJQXCpQxMqtKxtMbbCXpBPwbGZzckbZpSWXYlhDXM3BTNocCpL/s320/IMG_1595.JPG" /></a></div><div><br /></div><div>Na nog wat aanspannen, stond daar een perfecte `ramada´. Pas bij het opruimen van het gereedschap zagen we dat de voorste paal een beetje naar binnen helde: Was die enorme steen die we hadden ingegraven toch een beetje omhoog gekomen. </div><div>Niets aan te doen op dit moment. Pas als de draden wat los gaan zitten, kan ik de voorste tui een beetje aanspannen. Intussen ben ik heel tevreden met mijn `ramada´. Ik kan nu alles keurig opbinden. </div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYJy3gBo6IHFDXBZG3o6WWuIiONpJFOdxunm_unQo9yTDZSJp_MDJSDhgTWZG5ACS65GYLVo1_8wfPq_qBrBZrQ1TVJDXMWUpYLMk5-B6rDXCt6pDoJaIx_RnJHi39ZzpG7TEixVe_FGpJ/" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="5152" data-original-width="3864" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYJy3gBo6IHFDXBZG3o6WWuIiONpJFOdxunm_unQo9yTDZSJp_MDJSDhgTWZG5ACS65GYLVo1_8wfPq_qBrBZrQ1TVJDXMWUpYLMk5-B6rDXCt6pDoJaIx_RnJHi39ZzpG7TEixVe_FGpJ/s320/IMG_1597.JPG" /></a></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div> </div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div>portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-78435142959575700912020-04-28T12:38:00.001-07:002020-04-28T12:38:33.069-07:00Bijzondere Portugezen 2. Een Portugese oorlogsheld<h4>
Over een week viert Nederland dat het vijfenzeventig jaar geleden bevrijd werd van de Duitse bezetting. Jammer dat door de Corona pandemie veel van de voor dit feest georganiseerde aktiviteiten niet, of slechts zonder publiek, kunnen doorgaan. Naast een feest is het vooral ook een moment om weer even stil te staan bij de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog waarin bijna 90.000 Nederlandse burgers werden gedood, honderdduizenden mannen en jongens als dwangarbeiders werden tewerkgesteld in Duitsland en 102.000 Nederlandse Joden op de meest gruwelijke wijze in vernietigingskampen door de Nazi´s werden vermoord. Een moment ook om stil te staan bij haar helden, de ondergrondse verzetsstrijders en de mensen die hun leven en alles wat ze hadden in de waagschaal stelden om Joodse medeburgers onder hun dak te verbergen of te helpen bij hun vlucht. Hoewel Portugal niet deelnam aan de Tweede wereldoorlog, kent het ook zo´n held: Aristides de Sousa Mendes, die als Portugees Consul in Bordeaux, in 1940 honderden Joodse vluchtelingen het leven redde door ze - tegen alle bevelen in - visa te verstrekken voor een verblijf in Portugal. Binnenkort wordt er een plein in Jeruzalem naar hem vernoemd.</h4>
<h4>
</h4>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgMD8mb5qKAWMuos5LZodsgWjuK5BzTc0c2YsI30ri7vgUWkb0lJeO3q4RKj9GRuBZk0QFB_P9K1auGFgMOtITTY401odeutfdCy6bMlDd5qKaXzlyX0AKk_GfIAG1G3D2M-p4ekvW9htxI/s1600/Aristides_de_Sousa_Mendes%252C_1940.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1054" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgMD8mb5qKAWMuos5LZodsgWjuK5BzTc0c2YsI30ri7vgUWkb0lJeO3q4RKj9GRuBZk0QFB_P9K1auGFgMOtITTY401odeutfdCy6bMlDd5qKaXzlyX0AKk_GfIAG1G3D2M-p4ekvW9htxI/s400/Aristides_de_Sousa_Mendes%252C_1940.jpg" width="262" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Aristides de Sousa Mendes</td></tr>
</tbody></table>
<h4>
<i><br />
</i></h4>
<h4>
<i style="font-weight: normal;">Portugal was een neutraal land tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het regime van Salazar deed er alles aan om niet in conflict met Hitler te komen. Zo liet het de eigen bevolking praktisch verhongeren door enorme bijdragen aan landbouwprodukten van haar te vorderen en dit samen met wagonladingen kleding en schoeisel naar Duitsland te sturen voor de soldaten aan het Oostfront. Niet dat Hitler ook maar een moment geaarzeld zou hebben om Portugal te bezetten als hem dat beter was uitgekomen, of dat over te laten aan het Spanje van Franco, die - zo bleek een aantal jaren geleden na de vrijgeving van geclassificeerde Spaanse overheidsarchieven - volledige strategische plannen had klaarliggen om Portugal te annexeren, maar wellicht was dat kleine landje in de periferie van meer nut als spionnennest en als bron van het voor de oorlogsindustrie zo belangrijke wolfraam voor pantserstaal en munitie.</i></h4>
<i><br /></i>
De Portugese consul Aristides de Sousa Mendes maakt een wat rommelige diplomatieke carriëre op Zanzibar, in Brazilië, Spanje, de Verenigde Staten en de laatste tien jaar in België, waarin hij niet altijd bevelen opvolgt, soms ongeoorloofd afwezig is, in aanvaring komt met de geloofsgemeenschap van de Azoren in San Francisco en zich - in België - zelfs zo af en toe laat vertegenwoordigen door een van zijn 14(!) kinderen. Hij ontvangt een paar officiële berispingen en loopt zelfs een schorsing op.<br />
In 1938 wordt hij door Salazar als consul in Bordeaux benoemd. Hij is dan 53 jaar.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhd7mdg_ZyDYjjgHs9hL4ihGrBNLVWHj-20nx-wXRGDXHiU5KJ9rJvrAra-lgu9eEFdDQS_HPvLrQ1Y0UkomeHJixRamjflJyD50-rfJuAoMM2eolecqCL3OPj16nRwJ9_JEZ0opwRTo885/s1600/naom_5602c10f5e0c7.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><i><b><img border="0" data-original-height="900" data-original-width="1600" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhd7mdg_ZyDYjjgHs9hL4ihGrBNLVWHj-20nx-wXRGDXHiU5KJ9rJvrAra-lgu9eEFdDQS_HPvLrQ1Y0UkomeHJixRamjflJyD50-rfJuAoMM2eolecqCL3OPj16nRwJ9_JEZ0opwRTo885/s400/naom_5602c10f5e0c7.jpg" width="400" /></b></i></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i><b>met vrouw en (een deel van zijn) kinderschare</b></i></td></tr>
</tbody></table>
<br />
<i><b><br /></b></i>
<i>Na de Duitse inval in Polen (1 september 1939) verklaren Frankrijk en Groot Brittanië, gevolgd door o.a Canada en Australië, Duitsland de oorlog. In die tijd is er nog geen sprake van fisieke oorlogshandelingen, maar de grenzen sluiten zich en alle Europese landen verscherpen de controle op toelating van vreemdelingen, om infiltratie door spionnen en andere kwaadwilligen te voorkomen. Zo ook Portugal</i><br />
<br />
Op 11 november 1939 ontvangen alle Portugese ambassades en consulaten de zogenoemde circulaire nr 14, waarin luid en duidelijk wordt bevolen dat de consulaire diensten geen visa meer mogen afgeven zonder de aanvraag te hebben voorgelegd aan de PVDE (Politieke politie, voorloper van de PIDE) en het Ministerie van Buitenlandse Zaken aan:<br />
Buitenlanders met een onduidelijke, betwiste of illegale nationaliteit, geëxptrieerden, houders van een vluchtelingenpaspoort (Nansen), Russen en aan alle andere verzoekers die - volgens de consul - geen genoegzame reden voor hun verblijf in Portugal kunnen opgeven, of waarvan uit hun paspoort blijkt dat ze niet in vrijheid naar hun eigen land kunnen terugkeren, alsmede uit het land van hun nationaliteit uitgezette Joden,<br />
<br />
<i>In tegenstelling tot de toegangsregels van bijna alle andere Europese landen, heeft een ieder die naast geldige reisdocumenten een passagebiljet via Portugal naar een derde land kan overleggen, vrij toegang tot dat land. En dat geldt ook voor Joden. Het Portugese fascisme is nooi gebaseerd geweest op racisme of antisemitisme en Salazar maakte 1935 zelfs krachtig zijn afkeuring kenbaar over de Neurenbergse rassenwetten.</i><br />
<i><b><br />
</b></i><br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFWil__szwtF_LnNwoQrtcN5C8XPau450nFFjN5ManNs8stx01VlrVIEzzNYTHegBuHe9jEGpQyaCwx-kTVJyoZ36HlP-xd6xTNzouSsQNceu46sQVvdY22oZLZthM_FcvCmKRzqp4gqqN/s1600/images.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="266" data-original-width="189" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFWil__szwtF_LnNwoQrtcN5C8XPau450nFFjN5ManNs8stx01VlrVIEzzNYTHegBuHe9jEGpQyaCwx-kTVJyoZ36HlP-xd6xTNzouSsQNceu46sQVvdY22oZLZthM_FcvCmKRzqp4gqqN/s400/images.jpg" width="284" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">door de Sousa Mendes afgegeve visum</td></tr>
</tbody></table>
<i><br />
</i> Een paar dagen na het verschijnen van de circulaire geeft Aristides de Sousa Mendes, zonder eerst toestemming aan het Ministerie te hebben gevraagd, een visum af aan de uit Oostenrijk gevluchte Joodse professor Arnold Wizniter. `Een daad van de meest elementaire menselijkheid´, verklaart hij later. De man zou anders immers in een concentratiekamp terecht zijn gekomen. In maart 1940 geeft hij een visum af aan een Spaanse, communistische, politieke vluchteling. Dit keer wacht hij het antwoord van het Mininsterie niet af, of legt het naast zich neer. Hij wordt hiervoor ernstig berispt.<br />
In mei van dat jaar, als Luxemburg al bezet is door de Nazi´s, waagt hij nog meer voor een Luxemburgse van Portugese afkomst die hij kent: Hij falsificeert het paspoort van haar Luxemburgse man, en laat hem voor een Portugees doorgaan.<br />
<br />
Wanneer de Duitsers Frankrijk binnenvallen en Parijs naderen, slaan zo´n negen miljoen mensen op de vlucht, de meeste in zuidelijke richting. Onder deze vluchtelingen zijn ook vele Joden, die - al eerder gevlucht uit andere landen - in Frankrijk veilig dachten te zijn. Op 10 juni beginnen de straten van Bordeaux zich te vullen met vluchtelingen en vormen zich rijen aanvragers van een visum voor Portugal voor het consulaat. Er worden nu per dag meer visa afgegeven per dag dan daarvoor in een week. Op 10 juni verklaart Italië de oorlog aan Frankrijk en Engeland en twee dagen daarna verandert Spanje haar status van neutraal naar niet oorlogsvoerend, wat Portugal in een bijzonder moeilijke positie plaatst.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEid9_Rqobxr6AO8r2Rzgrm8AJ1jrSYn48ZnnPSWKB19Tq_oTL9qO3T1fkfpdt2XrpsXMjJn630FeFaRcD3diqbrEsy_4LbtZ6tlvrF6N3-eGDp7BnUEUaZcqbAoqr3IrhRWrNr-dei7sXmy/s1600/2655_foto_2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="323" data-original-width="576" height="223" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEid9_Rqobxr6AO8r2Rzgrm8AJ1jrSYn48ZnnPSWKB19Tq_oTL9qO3T1fkfpdt2XrpsXMjJn630FeFaRcD3diqbrEsy_4LbtZ6tlvrF6N3-eGDp7BnUEUaZcqbAoqr3IrhRWrNr-dei7sXmy/s400/2655_foto_2.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">uit de film: de colonne auto´s op weg naar de Spaanse grens</td></tr>
</tbody></table>
<br />
En hier begint het heldenverhaal van Aristides: Tussen 14 en 17 juni geeft het consulaat zo´n 220 visa af. Aristides is uitgeput en gedeeltelijk bedlegerig in die dagen, maar geeft ook op zondag nog 40 visa af en rommelt de aanvraag van bankier Rothschild er tegen een wat extra kosten en voor zijn beurt (niemand is perfect) nog even tussendoor.<br />
Maar op 17 juni besluit hij `Geïnspireerd door een goddelijke macht´ visa af te geven aan een ieder die daarom verzoekt: `Vanaf nu bestaat er geen nationanliteit, ras, of religie meer.´<br />
In de volgende drie dagen stempelt hij, met behulp van zijn kinderen, neven en de Antwerpse Rabbijn Kruger - die hem ervan weet te overtuigen om toch vooral Joden te redden - honderden paspoorten af en gebruikt hij alle beschikbare officiële vellen papier om 624 visa af te geven.<br />
<br />
Pas op 20 juni krijgt het Ministerie in Lissabon via een klacht van de Britse Ambassade dat de Portugese consul buiten de openingstijden van het consulaat visa afgeeft, te horen wat er gaande is.<br />
De ambassade in Parijs krijgt opdracht om het probleem op te lossen, maar diezelfde dag is Aristides vertrokken naar het consulaat in Bayonne, waar hij onder de verbijsterde ogen van de vice-consul aldaar, doorgaat met het afgeven van grote hoeveelheden visa. De precieze aantallen zijn onbekend. Als het officiële papier op is, improviseert hij op `gewone´ vellen, ervan uitgaande dat het officiële stempel en zijn handtekening voldoende zijn, maar veel van deze visa worden niet geaccepteerd aan de Spaanse grens. De Portugese ambassadeur in Madrid ontvangt hierover een klacht.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDkSZ6L9pGrZ0Nayuwd8eDIwJOL1q0bTHQyeC3PPMeQ5SziwFA70ENhLQSeEYH2b8wTQnfMusnGB8mM5Myv7MDLP6LGFQYur0FNFXMDD1hP8BZd-KczOlQZHAxWGHrunJBGKBIZ9rqKsoI/s1600/ARISTIDES+ESTATUA_1.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="272" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDkSZ6L9pGrZ0Nayuwd8eDIwJOL1q0bTHQyeC3PPMeQ5SziwFA70ENhLQSeEYH2b8wTQnfMusnGB8mM5Myv7MDLP6LGFQYur0FNFXMDD1hP8BZd-KczOlQZHAxWGHrunJBGKBIZ9rqKsoI/s400/ARISTIDES+ESTATUA_1.JPG" width="271" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">borstbeeld met plaquette in Bordeaux</td></tr>
</tbody></table>
<br />
Lissabon neemt nu maatregelen en stuurt ambtenaren naar de Bayonne om Aristides te beletten door te gaan met het afgeven van ongeautoriseerde visa, maar de vogel is gevlogen. In de wetenschap dat de Spaanse grenzen zich definitief gaan sluiten, leidt hij met zijn dienstwagen een colonne auto´s vol vluchtelingen naar de Spaanse grens. Gebruik makend van het feit dat er aan die kant van de grens geen telefoons zijn en de Spaanse grenswachters dus nog niet voor hem zijn gewaarschuwd, weet hij die met zijn officiële status te overdonderen en de groep vluchtelingen met visa door te laten om naar Portugal te reizen,<br />
<br />
Aristides de Sousa Mendes zette zijn carriëre en de toekomst van zijn gezin op het spel om honderden vluchtelingen, onder wie veel Joden, het leven te redden.<br />
Uiteraard werd hij door Salazar ter verantwoording geroepen: In diens ogen had hij het Portugese corps diplomatique beschaamd en de neutraliteit van het land in gevaar gebracht.<br />
In juli 1940 al werd een disciplinaire procedure tegen de consul gestart. Ondanks zijn verdediging, die er voornamelijk op was gebaseerd dat hij had gehandeld uit humanitaire overwegingen, werd hij schuldig bevonden aan: Ongehoorzaamheid, onrechtmatig afwezig zijn, vervalsing van documenten en zelfs afpersing. Hij werd met onmiddelijke ingang op non-actief gesteld, een jaar lang werd de helft van zijn salaris ingehouden en aan het eind van dat jaar moest hij zijn pensioen aanvragen.<br />
Het lukte hem niet of nauwelijks om zijn huishouden met 14 kinderen (waarvan er 12 overleefden) te onderhouden. Zijn brieven aan Salazar, met het verzoek om weer in dienst gesteld te worden, werden nooit beantwoord.<br />
Op 3 april 1954 stierf hij. Berooid, vergeten.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgFrzDO6FooOMpaYE8-cI1qHNMTUfFwydypuT-jtOmsoCqhy5J-0mDP4eCfHFM-XkOicYn9a0F2teuEvAQMXbwxjZRHWwkuEtcsOHmpiTrHrMKT0IT9uRskQHby89NEI51fhf4Y4rAA_MkD/s1600/250px-AristidesPromenade.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="188" data-original-width="250" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgFrzDO6FooOMpaYE8-cI1qHNMTUfFwydypuT-jtOmsoCqhy5J-0mDP4eCfHFM-XkOicYn9a0F2teuEvAQMXbwxjZRHWwkuEtcsOHmpiTrHrMKT0IT9uRskQHby89NEI51fhf4Y4rAA_MkD/s400/250px-AristidesPromenade.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Wenen</td></tr>
</tbody></table>
<br />
Hoewel hij in 1966 al op Yad Yashim, het herdenkingscentrum van de Holocaust in Jeruzalem geëerd wordt met de titel `Rechtvaardige onde de Volkeren´, duurde het nog tot 1986 voordat hij in Portugal, door president Màrio Soares, wordt gerehabiliteerd en de familie publieke excuses worden aangeboden.<br />
In 1987 - na nogal wat internationale druk - wordt tijdens een officiële eerbetoon aan Aristides de Sousa Mendes aan de familie de postume medaille in de Orde van de Vrijheid (a Ordem da Liberdade) uitgereikt en wordt de consul officieel weer in de gelederen van de Portugese diplomatieke dienst opgenomen.<br />
De familie ontvangt ook een schadevergoeding in de vorm van gederfde inkomsten. Na daar een inflatieberekening op los gelaten te hebben, bedraagt die 750.000 Escudo (3750 €).<br />
<br />
In 1994 onthult Màrio Soares in Bordeaux, vlak bij de plaats waar in 1940 het Portugese consulaat gevestigd was, een borstbeeld van Aristides met een herdenkingsplaquette.<br />
Door de jaren heen wordt hij op verschillende manieren geëerd en herdacht. De TAP geeft zelfs een van zijn vliegtuigen zijn naam.<br />
In november 2012 komt de film `O Consul de Bordeus´, van Francisco Manso en João Corrêa uit. Het geromantiseerde verhaal over de gebeurtenissen op die hete dagen in 1940.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_HDD80ufj0c2twg5wL7U3-pTo8L0rc6247fXNTMlIi9uHPJrbw9seTk6poJgpN4d9KCQD-04N2V6TLhyphenhyphenjY2p7Kj69SFHQY3SBhQ9YwFm-EPRHCSeR9L16lRSn1IZy06x_qYhX11yeAHqA/s1600/501299.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="348" data-original-width="620" height="223" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_HDD80ufj0c2twg5wL7U3-pTo8L0rc6247fXNTMlIi9uHPJrbw9seTk6poJgpN4d9KCQD-04N2V6TLhyphenhyphenjY2p7Kj69SFHQY3SBhQ9YwFm-EPRHCSeR9L16lRSn1IZy06x_qYhX11yeAHqA/s400/501299.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
In januari van dit jaar was de Portugese president Marcelo Rebelo de Sousa - met veertig andere staatshoofden - op bezoek in Israël om, tijdens het vijfde wereldforum over de Holocaust, de 75- jarige bevrijding van de vernietigingskampen Auswitsch-Birkenau te herdenken. Hij ontving daar een uitnodiging om een paar maanden later nog eens terug te komen voor de inhuldigingsceremonie van het `Aristides de Sousa Mendesplein´. Vanwege de Corona pandemie, zal dit tweede staatsbezoek nog wel even niet doorgaan, maar zeker is dat `de consul van Bordeaux´ met de naam van een plein, vlak bij het herdenkingscentrum van de Holocaust geëerd zal worden.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-56776240139032429822020-03-21T08:32:00.000-07:002020-03-21T08:32:02.935-07:00Portugal maakt het 13. Het oudste reisbureau ter wereld<h4>
Tenzij zonder ons medeweten het concept reisorganisatie al eerder in Senegal of Wladiwostok was bedacht, is het Portugese `agéncia de viagens´ Abreu het oudste reisbureau ter wereld. Een jaar ouder zelfs dan het onlangs failliet gegane Thomas Cook (1841-2019) en in tegenstelling tot laatstgenoemde nog steeds springlevend. Het is vnog steeds in handen van de - inmiddels vijfde generatie - familie. Nu maar hopen dat het niet alsnog ten onder gaat aan de gevolgen voor de reiswereld van het nieuwe coronavirus.</h4>
<div>
<br /></div>
<div>
Het waren woelige tijden in Portugal toen reisorganisatie Abreu in 1840 haar deur opende. De extreem liberale regering van Costa Cabral tijdens het bewind van koningin Maria II voerde, naast andere hoge belastingen, de onroerende zaakbelasting in, verzwaarde de dienstplicht en decreteerde - tot verbijstering en woede van het volk - dat men niet meer in de kerk begraven mocht worden, ´zodat de doden in een onbeschermd graf in de grond gestopt moesten worden´, en dat iedereen - dus ook de allerarmsten - zelf de begrafeniskosten van hun dierbaren moesten betalen, Dit samen met de extreme armoede van de bevolking en de en de honger als gevolg van een desastreuze aardappelziekte leidde tot de `Opstand van Maria de Fontes´ (1846) in de Minho en later zelfs bijna tot een burgeroolog in het hele land, de `Guerra de Patuleia´<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi70lCtDq45CM04iNn8nScBHwyRcCZ9Jf_pj0zCGcrYyYQF3deAEUzLPtXhgL-95s7Y0wazJOAZp9-51A7niRpBQWJ7i50TlG2GzNaUrpbfRDzmshU4mtDHcol0NBLVtwOgU4ecVwy0Cnbg/s1600/revolta_maria_fonte_4_d.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="441" data-original-width="600" height="292" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi70lCtDq45CM04iNn8nScBHwyRcCZ9Jf_pj0zCGcrYyYQF3deAEUzLPtXhgL-95s7Y0wazJOAZp9-51A7niRpBQWJ7i50TlG2GzNaUrpbfRDzmshU4mtDHcol0NBLVtwOgU4ecVwy0Cnbg/s400/revolta_maria_fonte_4_d.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
Veel arme mensen uit de Minho besloten in die tijd om hun geluk te gaan zoeken in de voormalige kolonie Brazilië (onafhankelijk geworden in 1825), of Venezuela, waar nu vele Luso-descendenten zuchten onder het bewind van Nicolas Maduro.<br />
Omdat de meeste van hen lezen noch schrijven konden, was het een bijna onoverkomelijk probleem om zelfstandig aan reisdocumenten, zoals een paspoort en een passagebiljet op een passagiersschip te komen.<br />
<br />
Dat was het gat in de markt dat Bernardo Luis Vieira de Abreu aanboorde. Hij vestigde zijn kantoor in Porto, op de Rua de Loureiro. Strategisch dichtbij de `Governo Civiel´, het administratieve orgaan dat de paspoorten afgaf. Volgens Jos´Quintas do Couto, beheerder van het archief van Abreu, stond er in die tijd elke dag, nog voor het bureau haar deuren opende, een enorme rij emigranten in spé voor de deur van het bureau om hun aanvragen voor paspoorten en transatlantische reisbiljetten te laten behandelen. Daniel, de jongste zoon van de eigenaar, stond al vanaf zijn 14e `borg´ voor paspoortaanvragen.<br />
<br />
Als gevolg van de revolutie in 1910, die een einde maakte aan de monarchie en de invoering van de republiek in Portugal, verdubbelde het aantal emigranten nog eens. Intussen werd het bureau door de weduwe van Daniel Vieira de Abreu, de jongste zoon van de oprichter, geleid.<br />
Vlak voor en tijdens het begin van de Tweede Wereldoorlog stonden er opnieuw rijen wachtenden voor de deur van voornamelijk Joodse burgers die, op de vlucht voor het fascisme, een enkele reis naar de Verenigde Staten, of een ander veilig land wilden boeken.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhS8oRsftWbMFqSe5YCDa7At4c0sXfp3t4naIPBUihdVHWwBuhdLUnUyFonCHYeqcjuBmQaYjDkCNGPrXmdDo0Knn8ZHkDFOMt9TNolx8FNiRIObX9bdJWJjkimctrvDt-PDgUHcxGrL9mo/s1600/520009.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1144" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhS8oRsftWbMFqSe5YCDa7At4c0sXfp3t4naIPBUihdVHWwBuhdLUnUyFonCHYeqcjuBmQaYjDkCNGPrXmdDo0Knn8ZHkDFOMt9TNolx8FNiRIObX9bdJWJjkimctrvDt-PDgUHcxGrL9mo/s400/520009.jpg" width="285" /></a></div>
<br />
1945 werd met de oprichting van de Portugese luchtvaartmaatschappij TAP een nieuwe markt voor het reiswezen opengelegd. Toen de Staat in 1948 een officiële status voor reisagentschappen mogelijk maakte, was Abreu er als de kippen bij om haar papieren te overleggen en die binnen te halen.<br />
In de jaren 50 van de vorige eeuw werden tourisme en reizen steeds meer toegankelijk voor Jan met de pet, nou ja, natuurlijk eerst allen nog voor de witte boordjes. Abreu kreeg grote bekendheid door haar excursies naar het `geciviliseerde Europa´. Meestal nog per touringcar. Om lange wachttijden en uitvoerige controles bij de Portugese grensovergangen te omzeilen, kochten de gidsen vaak grensbewakers om met sigaretten of pornoblaadjes.<br />
Door de explosieve groei van de excursies werkten er in 1955 al 14 fulltime medewerkers in dienst.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRdBCb6o0bSYgQuVX1Oujix9EidNcMCVKyJQMwQwDd1KU0TYutsQhJoOROqL69FqMY2eZJjaiPgVEcuZiaFKtsaQGWlfP2sEr2EkQuSSqpbrZeTm-mSHy7aq6hTmeE4BVhZIJkpdviKNW2/s1600/images.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="267" data-original-width="189" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRdBCb6o0bSYgQuVX1Oujix9EidNcMCVKyJQMwQwDd1KU0TYutsQhJoOROqL69FqMY2eZJjaiPgVEcuZiaFKtsaQGWlfP2sEr2EkQuSSqpbrZeTm-mSHy7aq6hTmeE4BVhZIJkpdviKNW2/s400/images.jpg" width="283" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
Rond 1960 begonnen de commerciële luchtvaart en zelfs cruises een grote rol te spelen in het pakket van georganiseerde reizen. De hoofdvestiging van Abreu werd verplaatst naar de chique avenue Aliados (Praça da Liberdade) in Porto en er werden steeds meer nevenvestigingen geopend. Niet alleen in Portugal, maar ook in o.a. Rio de Janeiro, New York, Londen en Madrid.<br />
De reisgidsen uit die tijd, geïllustreerd door bekende Portugese beeldend kunstenaars zoals Júlio Resende, zijn inmiddels collecters items geworden.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKZiwdoV_iQPczbIu_Vlgey3qkCJTCUjzAHr6mcChv_JCKrbhpIYRj2zBsusjY_9O6zjnkVJDf708T0H2gaPmF0Qt4GHlIl2tGxCzGoXWzlEcuK9w2Ht2bLEasX-IemrFOQRwNNuPgm4h4/s1600/abreu.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="664" data-original-width="664" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKZiwdoV_iQPczbIu_Vlgey3qkCJTCUjzAHr6mcChv_JCKrbhpIYRj2zBsusjY_9O6zjnkVJDf708T0H2gaPmF0Qt4GHlIl2tGxCzGoXWzlEcuK9w2Ht2bLEasX-IemrFOQRwNNuPgm4h4/s400/abreu.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
Na de Anjerrevulutie in 1974 democratiseerde de vakantiereis in Portugal zich pas echt. Abreu telde in 1980 al ruim 1000 medewerkers in binnen- en buitenland. Het bedrijf heeft overnames steeds kunnen afweren en is altijd in handen van de familie gebleven. Door nauwlettend de ontwikkelingen op de reismarkt in de gaten te houden en zonder aarzeling in het digitale tijdperk te zijn gestapt, is Abreu nog steeds de grootste reisorganisatie van Portugal, met een aandeel van 25% in de markt.<br />
</div>
<div>
<br /></div>
portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-31955659572579705662020-02-29T10:46:00.000-08:002020-02-29T13:13:10.961-08:00Stad en land 27. Geschiedenis van het Portugese bos, deel II<h4>
Het is 29 februari. Een dag die eigenlijk niet bestaat. Door het raam zie ik dat de takken van de eiken in ons bos met de dag roder worden. Ze zitten vol met knoppen die op het punt staan open te barsten. Dit artikel is alweer langer geworden dan mijn bedoeling was, maar vertelt natuurlijk nog steeds het volledige verhaal niet. Daarvoor zou je een boek moeten schrijven. Ik hoop dat je het geduld kunt opbrengen om het te lezen. Wat mij bij het overlezen vooral opviel is hoe de staat van het Portugese bos en het beheer daarvan door de eeuwen heen, een afspiegeling van de Portugese samenleving lijken te zijn.</h4>
<br />
Als antwoord op de schrikbarende onbossing van Portual in de 16e eeuw werd in 1565 de `Lei das Árvores´, de Bomenwet, ingevoerd, die lagere overheden en particuliere landeigenaren verplichtte om braakliggende grond te (her)beplanten met inheemse boomsoorten. Hoewel die wet wel een beetje hielp, werd ze, vanwege ontbrekende controle, slecht nageleefd.<br />
Door gebiedsuitbreiding (Madeira en later de Azoren) en de kolonialisering van grote delen van Afrika, Azië en Zuid-Amerika (Brazilië) kreeg Portugal de beschikking over een haast onuitputtelijke bron van hout en dat reduceerde de zorg van vorst en hoge adel voor de binnenlandse bossen tot het onderhouden van hun eigen jachtgebieden.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8Pxsob5AMcZjOps1xoAop6tUbSn-NscSId-6TQSjjLU-eVJhfan7eNjv-zjCOvgVqmfzhgbUMxDT-SGG4y93XNdtrrLQgtsTIEbN1EEgWmnbWP7RTxCOaY0Yt_2Mi4_SZ5IF-LCEFxgNl/s1600/Arboriza%25C3%25A7%25C3%25A3o_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="270" data-original-width="392" height="275" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8Pxsob5AMcZjOps1xoAop6tUbSn-NscSId-6TQSjjLU-eVJhfan7eNjv-zjCOvgVqmfzhgbUMxDT-SGG4y93XNdtrrLQgtsTIEbN1EEgWmnbWP7RTxCOaY0Yt_2Mi4_SZ5IF-LCEFxgNl/s400/Arboriza%25C3%25A7%25C3%25A3o_1.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">bebossing van de duinen</td></tr>
</tbody></table>
<br />
In het begin van de 19e eeuw was nog maar 10% van Portugal met bos bedekt. Wel plantte men dennen aan de kust om de opmars van het zand naar de landbouwgronden te stuiten.<br />
In deze eeuw ging het grootste deel van het Portugese bos over in privé-handen en dat zou later een van de grootste struikelblokken voor duurzaam bosbeheer worden. Vergeleken met andere Europese landen bleef maar een heel klein gedeelte van de bosgrond (2-3%) in handen van de Staat.<br />
Dit werd beheerd door de inmiddels opgerichte `Administração das Matas´ (vgl. Staatsbosbeheer).<br />
Met name in bergachtige gebieden bleven onbebouwde stukken grond zonder officiele eigenaar - de zogenaamde `baldios´ - over voor gemeenschappelijk gebruik.<br />
<br />
Zoals dat in 19e eeuw op elk gebied gebeurde, sloeg ook in de Portugese bosbouw de wetenschap toe: Het moest allemaal anders. De landbouwingenieurs - er was inmiddels een universitaire cursus Bosbouw gecreëerd - oordeelden dat de traditionele bosbouwactiveiten verantwoordelijk waren voor het verdwijnen van het oorspronkelijke bos en voerden het `floresta cientifica´, het `wetenschappelijke bos´ in, een concept dat in het begin van de 19e eeuw uit Duitsland was overgewaaid. De ´baldios´ moesten bebost worden en er werd hoge prioriteit aan de waterbeherende rol van bossen als hulp voor het vastleggen van de duinen gegeven.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhqvStvhAQPYbZ1gQZSuO7iXDVSijmtxyj2g63we-gWNbqv3Rd9M5f0bce2cMEaFayNjA23wbQdRJoR_llpewEtE8QqQg29nV3Kt3n4bKLUCiveXr2qEJorrHfYCh2a7deqYf2qkEaes4fS/s1600/Guarda+Florestal.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="551" data-original-width="576" height="305" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhqvStvhAQPYbZ1gQZSuO7iXDVSijmtxyj2g63we-gWNbqv3Rd9M5f0bce2cMEaFayNjA23wbQdRJoR_llpewEtE8QqQg29nV3Kt3n4bKLUCiveXr2qEJorrHfYCh2a7deqYf2qkEaes4fS/s320/Guarda+Florestal.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Guarda Florestal</td></tr>
</tbody></table>
<br />
In de eerste helft van de 20e eeuw nam de `Estado Novo´, de tijd van de dictatuur in Portugal, dit concept over. De duinen waren inmiddels bebost, maar tegen bebossing van de `baldios´, de terreinen voor gemeenschappelijk gebruik (beweiding van schapen en geiten, bebouwing met culturen zoals rogge en aardappelen, brandhout enz.) werd openlijk of ondergronds verzet gepleegd. Het waren de laatste `eilandjes´ van vrijheid, die buiten de contrôle van economie (belasting) en politiek vielen.<br />
Maar tegen de agronomen van de totalitaire staat met hun landkaarten viel niet op te boksen. Veel `baldios´ werden bebost en de gebruikers zagen zich gedwongen te verhuizen.<br />
Tussen 1939 en 1960 werden 190.000 hectaren bebost (tegenover slechts 21.000 tussen 1888 en 1938). Er werd vooral grove den geplant.<br />
<br />
In die tijd werd ook de `Guarda Florestal´, de boswachter, geïntroduceerd. Die moest vooral een oog houden op de jonge aanplant, want bij een jong dennetje is het al voldoende om de top af te breken, om het boompje verloren te laten gaan. Vooral (schaap)herders werden streng in de gaten gehouden.<br />
Deze bebossingspolitiek, de trek naar de stad en de industrie in de suburbs, maar niet te vergeten de massale - clandestiene - emigratie (zie Portugallig 8.) vanwege de slechte economische en politieke omstandigheden in Portugal, zorgden voor de eerste tragische golf van ontvolking van het binnenland.<br />
Terwijl Salazar aan de ene kant, met name in het midden en noorden van Portugal bebossing en industrialisering van de bosbouw promoveerde, werden ten zuiden van de Taag alle bebossing en andere biodiversiteit opgeofferd aan zijn megalomane graancampagnes, die voor een onomkeerbare erosie van de grond zorgde.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhz8GQEAKGgK7hoxXao5lfCNOZCn4ireFGLIKIqtlRvgwoifyGneq4dQJxE6NJ_jDofWi0gkVAZ_5wW6Gju029DyJgR2MrTNBz7T3tMm7pUzNGwKnSlWImrvftHUB8FZRHGcWryRJ1zNh6A/s1600/vuilnis+in+te+mieteren.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhz8GQEAKGgK7hoxXao5lfCNOZCn4ireFGLIKIqtlRvgwoifyGneq4dQJxE6NJ_jDofWi0gkVAZ_5wW6Gju029DyJgR2MrTNBz7T3tMm7pUzNGwKnSlWImrvftHUB8FZRHGcWryRJ1zNh6A/s400/vuilnis+in+te+mieteren.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">`waartussen je prachtig je afval kon mieteren´</td></tr>
</tbody></table>
<br />
Door de ontvolking van het binnenland (platteland zou een beetje vreemd klinken als je het over Portugal hebt), door emigratie en de trek naar de industriegebieden aan de kust, verdween voor een groot deel van de Portugese bevolking de directe relatie met het bos. Bomen waren dingen die geld opbrachten, vooral in de papierindustrie (eucalyptus). De niet meer begraasde weidegronden overwoekerden met brem en gaspeldoorn, waartussen je prachtig je afval kon mieteren. Ze stonden met grote regelmaat in de brand. Een gebeurtenis waar bijna niemand veel om gaf, omdat dat in het begin nog niet zo gevaarlijk was.<br />
De `moderne´ Portugees maakte op zondag een rondje met de auto naar de `shopping´, of stond in de file naar het strand, maar in het bos hoorde je alleen de vogeltjes fluiten. Behalve in het eucalyptuswoud, want daar is het doodstil.<br />
<br />
Na de toetreding van Portugal tot de EU in 1986, verkwanselde Portugal - met met kennelijke minachting van de twee opeenvolgende regeringen van premier Cavaco Silva voor de eigen land-, bosbouw, en ambachtscultuur - het aandeel in haar traditioniele productievormen (scheepsbouw, zware industrie, visserij en landbouw) in ruil voor EU subdsidies voor het aanleggen van (tol!)snelwegen en stadsherstel.<br />
Land-, tuin- en wijnbouwers kregen subsidies om hun bedrijf te staken en het land werd voor basisbehoeften zoals voedsel, maar ook van hout voor constructie en de meubelindustrie, afhankelijk van import en de globale markt.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPUWCqdEBP-zG_MYjDMnnVDGLc2fQTUZPpEuD74_4i9SLsRyHWXWuSfWNinavZjVnKuFTo2T_0XHRdLHtlGQYM1hpMrm604lYr6ChVK8SyDC8wnsavBP4CzMjW-F9appp7ukOa9Hdzzoa2/s1600/golf-portugal-bom-sucesso+pin.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="600" data-original-width="800" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPUWCqdEBP-zG_MYjDMnnVDGLc2fQTUZPpEuD74_4i9SLsRyHWXWuSfWNinavZjVnKuFTo2T_0XHRdLHtlGQYM1hpMrm604lYr6ChVK8SyDC8wnsavBP4CzMjW-F9appp7ukOa9Hdzzoa2/s400/golf-portugal-bom-sucesso+pin.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">PIN-project golfressort `Bom Sucesso´, Òbidos</td></tr>
</tbody></table>
<br />
De in die zelfde tijd door de EU ingevoerde regelgeving met betrekking tot de bescherming van bomen, in Portugal vooral met het oog op kurk- en steeneikeiken, werd niet of nauwelijks nageleefd.<br />
De boetes per boom waren lager dan wat ze als brandhout opbrachten en de `Guarda Florestal´ was door bezuinigingen nauwelijks nog operationeel.<br />
Met de invoering in 2005 van de `Projectos de Interesse National (PIN)´, projecten die als van nationaal belang gezien werden, zoals hotelressorts, golfbanen en andere toeristische projecten, was zelfs geen eeuwenoude olijfboom meer veilig voor de kettingzaag.<br />
<br />
Intussen was door de enorme expansie van de papierpulpindustrie in de jaren ´70 van de vorige eeuw (the Navigator Company in Aveiro, Celulosa Beira in Fig. da Foz en Caima, Goma en Celulosa do Tejo aan de Taag) een bijna onverzadigbare behoefte aan eucalyptushout ontstaan. Door middel van een aantal wetswijzigingen stimuleerde de Portugese overheid kleine landegenaren om eucalyptus te planten voor de vekoop aan de papierindustrie.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPqqSBGL_hJzOedvP_kwD6Ne5UThww6TH56fEQ4jBwA_aX8Gs95rVLcZvTgzPuGS8uRberBtfYcXF8EFtQTThDNDooWm9Lon3rBjG3gUMPkOKyLSqJfehAuGDNGguFGtlXSVmlOwDcg_Qg/s1600/872.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="283" data-original-width="425" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPqqSBGL_hJzOedvP_kwD6Ne5UThww6TH56fEQ4jBwA_aX8Gs95rVLcZvTgzPuGS8uRberBtfYcXF8EFtQTThDNDooWm9Lon3rBjG3gUMPkOKyLSqJfehAuGDNGguFGtlXSVmlOwDcg_Qg/s400/872.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">papierpulpindustrie (eucalyptushout)</td></tr>
</tbody></table>
<br />
Dit liep volkomen uit de hand: Behalve dat die aanplanten in drie of vier cyclussen van ca. 20 jaar de grond volkomen uitputten, werden de Portugese zomers al snel geassocieerd met steeds vaker voorkomende en almaar grotere bosbranden (lees Stad en land 14. Eucalypta!). Op terreinen die verlaten werden door de trek naar de stad, overlijden van eigenaren en - maar al te vaak voorkomende - erfenisgeschillen woekerden eucalyptus (en verschillende acacia-soorten) onstuitbaar voort.<br />
En zo creëerde Portugal in slechts dertig jaar het grootste ononderbroken eucalyptuswoud van Europa, met een bevolking die volkomen afhankelijk werd van de verkoop van haar bomen aan de papierindustrie tegen kunstmatig laag gehouden prijzen en met een levensgevaarlijk risico op bosbrand.<br />
<br />
In de eerste twee decennia van de 21e eeuw werden de bos- en `mato´(maquis)branden een steeds dreigender gevaar, met als triest hoogtepunt de rampenzomer van 2017, waarin 116 mensen stierven en 320 gewond raakten als gevolg van de onstuitbare bosbranden in juni en oktober, en waarin talloze gezinnen dakloos werden. In dat jaar verbrandde ongeveer een half miljoen hectare `mato´, cultuurgrond en bos, waaronder het eeuwenoude `Pinhal de El Rei´, bij Leiria. Vier keer zoveel als in een `normale´ zomer.<br />
<br />
Eindelijk drong het tot de overheid door dat ze niet meer kon vluchten voor de al jarenlang tevergeefs geuite waarschuwingen en waardevolle adviezen van deskundigen: Die branden konden onmogelijk bestreden worden met steeds grotere aantallen brandweerlieden en blusvliegtuigen. Er moesten structurele maatregelen tot bosbeheer komen.<br />
Over de genomen maatregelen en wat daar tot nu toe van terecht gekomen is, wil ik het in een volgend artikel hebben.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDpEI0qHn-_CtFJCoQ5eaUl76l_AjRw8kfoDgDRDJLGPlyAD8ap7_RMAqmb5K9cUjbVlPEhmgSrgITjM0ODx6NROCKArQ7TGRKFhKcqH0lv033y1axYwKy5OVMO2EqKwIFZ4vFk0LD_wU4/s1600/db598b2f174aafda3f9104e12702dc0a_L.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="435" data-original-width="720" height="241" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDpEI0qHn-_CtFJCoQ5eaUl76l_AjRw8kfoDgDRDJLGPlyAD8ap7_RMAqmb5K9cUjbVlPEhmgSrgITjM0ODx6NROCKArQ7TGRKFhKcqH0lv033y1axYwKy5OVMO2EqKwIFZ4vFk0LD_wU4/s400/db598b2f174aafda3f9104e12702dc0a_L.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">herbebossing van het dennenbos bij Leiria</td></tr>
</tbody></table>
<br />
Tot slot de actuele staat van het Portugese bos (voor zover bekend):<br />
In juni 2019 werd door het `Instituto de Concervação da Natureza e das Florestas (INCF)´ met grote blijdschap de 6e `Inventário Florestal Nacional´, Inventarisatie van het Nationale Bos, gepresenteerd.<br />
De uitkomsten zijn nauwelijks actueel te noemen, want ze zijn gebaseerd op gegevens tot 2015 (sommige zelfs tot 2010) en laten dus de destructie van het bos door de gigantische bosbranden van 2016, -17 en -18, maar ook de invloed van recente bomenplagen, zoals de kastanjegalwesp en de eikenaardvlo, buiten beschouwing.<br />
<br />
Volgens het rapport wordt op dit moment 36% van (continentaal) Portugal, ongeveer 3 miljoen hectare, ingenomen door bos, waarvan:<br />
1.063.000 ha. door kurk- en steeneik<br />
844.000 ha. door eucalyptus<br />
714.000 ha. door grove den<br />
193.000 ha. door parasolden<br />
300.000 ha. door tamme kastanje, eik en andere loofbomen<br />
<br />
(uiteraard heeft men kurk- en steeneik samen genomen, om te verhullen dat de eucalyptus het grootste oppervlak in bezit heeft genomen).<br />
<br />
Een groot deel van het bosgebied is in de laatste jaren door brand verwoest en moet hoognodig herbebost worden, voordat erosie en invastie door eucalyptus en acacia toeslaan.<br />
<br />
<div style="background-color: white; color: #474747; font-family: Georgia, sans-serif; font-size: 16px; margin-bottom: 16px; padding: 0px;">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<br /></div>
<br />
<br />
<br />
<br />portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-28245687960336577102020-01-28T04:32:00.001-08:002020-01-28T04:32:19.610-08:00Stad en land 26. Geschiedenis van het Portugese bos, deel I<h4>
Ooit was het gebied dat nu Portugal heet, net als bijna heel de rest van Europa, bedekt met bos: eiken, kurkeiken, Tamme kastanjes, beuken en berken. Dat landschap is drastisch veranderd. In het zuiden rukt de verwoestijning op en leggen zelfs kurkeiken het loodje. En dat is echt niet alleen de schuld van de klimaatverandering. In het midden hebben de dennenbossen het te kwaad, terwijl de eucalyptus oprukt. In het noorden worden de - verbrande - berghellingen overwoekerd door hoog en brandbaar struikgewas. Terwijl steeds meer eucalyptus, acacia en andere - vooral Australische - invasieplanten, al dan niet zo bedoeld de plaats innemen van autochtone soorten. Hoe heeft het zo ver kunnen komen? </h4>
<div>
<br /></div>
<div>
Als je voor de laatste ijstijd (tussen 110.000 tot 13.000 jaar geleden) op het Iberisch Schiereiland een soepje wilde koken, hoefde je niet ver te zoeken voor een blaadje laurier. Het vochtige, subtropische boslandschap werd overheerst door laurier, Ocotea foetens (stinklaurier), Persea indica, Apollonius barbujana en andere soorten uit de laurierfamilie, planten die nog steeds typisch zijn voor de flora van de Canarische eilanden, Madeira en de Azoren, die weinig of niets van de ijstijd te lijden hadden.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgvZSQ9P3aQLBHvVMY-OTOIgqG31BgVBUW1BmaK7cYQ9r-KzyFwRde3dLhkNP4-SUdBiSnEcphhS77cStbIYfRxfvqLVDADLja-VmZA2odz00e36UWNvgzBgCrvTkUa_pBlfxFg7-o6RIkJ/s1600/21811-laurissilva-a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="428" data-original-width="641" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgvZSQ9P3aQLBHvVMY-OTOIgqG31BgVBUW1BmaK7cYQ9r-KzyFwRde3dLhkNP4-SUdBiSnEcphhS77cStbIYfRxfvqLVDADLja-VmZA2odz00e36UWNvgzBgCrvTkUa_pBlfxFg7-o6RIkJ/s400/21811-laurissilva-a.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">laurissilva begroeiing (Madeira)</td></tr>
</tbody></table>
<br /></div>
<div>
IJs en koude zorgden voor een bijna volledige uitroeiing van deze `Laurissilva´ begroeiing op het Europese vasteland. Op de smalle strook bergland die nu Portugal heet werd haar plaats ingenomen door bomen die aangepast waren aan een koeler klimaat: In het noorden en midden vooral bladverliezende eikensoorten, zoals de zomereik (carvalho alvarinho), de pyreneeëneik (carvalho negral) en de tamme kastanje, maar ook hulst (azevinho), hazelaar (aveleiro) en Spaanse aak (bordo), wilde peer (pereira brava), meidoorn (pilriteira) en lijsterbes (tramazeira)</div>
<div>
In hoger gelegen gebieden vond je ruwe berk en grove den.<br />
Het zuiden zuiden van Portugal werd vooral bezet door de voor dit land zo karakteristieke kurkeik (sobreiro) en de steeneik (azinheira).<br />
In vochtige gebieden en langs beken en waterlopen vormden zich boschages van es (freixo), wilg (salgeiro), populier (choupo) en de zwarte els (amieiro).<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOA2EKBME-_XblZq3bvRdOvc5Oh5pd3YikzbacctaETdW8lQd1lwiDK6e6PcmqG5skXrv_Qr04ITpMjZEWSIr15KCNU5jNY7AthqiZCxXtzpXSbxP3CzEMYVt8_N841CfLnszzJ9z4vhID/s1600/P1080231.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="297" data-original-width="453" height="261" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOA2EKBME-_XblZq3bvRdOvc5Oh5pd3YikzbacctaETdW8lQd1lwiDK6e6PcmqG5skXrv_Qr04ITpMjZEWSIr15KCNU5jNY7AthqiZCxXtzpXSbxP3CzEMYVt8_N841CfLnszzJ9z4vhID/s400/P1080231.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">eikenbos (fagosilva)</td></tr>
</tbody></table>
<br />
Dit was het landschap waarin de makers van de rotsgravures van Foz Coa zo´n 11.000 jaar geleden jaagden (Stad en land 22) jaagden en vrolijk een begin maakten met de uitroeiing van de grote zoogdieren, waaronder de grote grazers, oeros en Europese bizon. Sommige wetenschappers (Vera) geloven dat die laatsten een belangrijke rol speelden bij expansie en behoud van de eikenbossen, omdat ze het struikgewas kort hielden (open plekkentheorie) en de naar beneden gerichte laagste takken afvraten, zodat de bomen omhoog konden schieten. Desastreuze experimenten met Schotse Hooglanders en Bizons in Nederland en palynologisch onderzoek (Frazer Mitchel) doen ernstig twijfelen aan die theorie.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgw-kY52kbBEBj8GGehfd-dpjHUwv0KkTRMjzvsVG6ZbXaJPKZ2Fa4ejuemHflvWp6QyYSugFnDKN5x3IYdGkDCvRpgKxow5jmGRx3XrrOqSurrk8LntDK_XeHAXs0KNVo-9m8mp84unEpL/s1600/arte_rupestreGD_01340-712x473.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="473" data-original-width="712" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgw-kY52kbBEBj8GGehfd-dpjHUwv0KkTRMjzvsVG6ZbXaJPKZ2Fa4ejuemHflvWp6QyYSugFnDKN5x3IYdGkDCvRpgKxow5jmGRx3XrrOqSurrk8LntDK_XeHAXs0KNVo-9m8mp84unEpL/s400/arte_rupestreGD_01340-712x473.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">rotsgravure van een oeros</td></tr>
</tbody></table>
<br />
Tot 7000 jaar geleden had het bos weinig te lijden van die vroege bewoners van Portugal, maar vanaf die tijd begonnen landbouw en veeteelt om ruimte te vragen. Er werd gehakt en gebrand om akkers en weidegronden voor vee vrij te maken. Omdat het gebied dun bevolkt was, hadden die activiteiten nog niet zo'n grote impact op het bos, maar vanaf zo'n 4500 jaar geleden begonnen het grazen van door herders geleide kudden geiten, hakken van bomen voor brandhout en landbouwgrond zichtbare invloed op het landschap uit te oefenen.<br />
Hoe anders zou de wereldgeschiedenis zijn verlopen als de mens eerst de geboortebeperking had uitgevonden (en toegepast) en pas daarna de landbouw...<br />
<br /></div>
<div>
Sinds de IJzertijd (ca. 1000 v. Chr) werd Portugal bewoond door de Lusitaniërs. Maar anderhalve eeuw v. Chr. konden de Romeinen hun expansielust niet langer beteugelen. Het bos was een grote strategische hulp voor de legendarische Viriato, die met zijn strijdmakkers meer dan 10.000 Romeinse soldaten over de kling joeg, voordat ook Portugal door het Romeinse rijk werd ingelijfd.<br />
Die Romeinen waren gekomen om te blijven (tot 411 na Chr.) en begonnen natuurlijk meteen met hakken en zagen om kampen, wegen en steden aan te leggen en vooral veel landbouw - wijn - te (laten) verrichten.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBGJYhji1rLuWbW8rnthMl3crsOkRuVRnE0XKLj4Rilm5w7thXBfG_zqdgrH0Gfvk9Hy4nxDDov_CAYAvitZ0Pzyg7Cslt0bQ63A1JDMtKLKsWSFqIziS1X8Icqkrb78kNdQkf8R7nmv1W/s1600/Viriato_guerreiro_Lusitania.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="628" data-original-width="900" height="278" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBGJYhji1rLuWbW8rnthMl3crsOkRuVRnE0XKLj4Rilm5w7thXBfG_zqdgrH0Gfvk9Hy4nxDDov_CAYAvitZ0Pzyg7Cslt0bQ63A1JDMtKLKsWSFqIziS1X8Icqkrb78kNdQkf8R7nmv1W/s400/Viriato_guerreiro_Lusitania.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Viriato, standbeeld in Viseu</td></tr>
</tbody></table>
<br />
Na de val van het Romeinse rijk kwamen de Sueven en de Visigoten. Die laatsten hadden het echter zo druk met elkaar de macht betwisten, dat in 711 de Berberse Moorse generaal Tariq Ibn Ziyad zijn kans zag om Het Iberisch schiereiland bij het Omajjaden-kalifaat in te lijven.<br />
De Noord-Afrikaanse overheersers voerden andere manieren van landbouw in, zoals irrigatienetwerken en terrascultuur, en - van meer belang voor dit verhaal - nieuwe boomsoorten, zoals amandel, vijg, olijf, sinaasappel, citroen, appel en peer. In de Algarve en de Alentejo vonden ze prachtige pijnbomen voor de masten van hun oorlogsschepen.<br />
<br />
De Moorse overheersing duurde een kleine vijfhonderd jaar, maar stukje bij beetje werd het kalifaat teruggedrongen, tot in 1249 de laatste Moren uit de Algarve werden verdreven.<br />
Intussen was Portugal (nog zonder Algarve) al in 1145 officieel als onafhankelijke staat erkend,<br />
Wie nog niet gekerstend was tijdens het bewind van de Visigoten of de Moren - welke laatsten niemand dwongen om zich tot de Islam te bekeren - werd dat nu. Het was gedaan met het elke vorm van animisme, wie ook maar een zweem van verdenking op zich laadde, iets meer te zien in een eeuwenoude eik dan takken en bladeren werd als heks verbrand en die eik voor de zekerheid meteen ook maar. Moslims en Joden dienden zich bekeren tot het Christendom of te vertrekken. Zo niet, dan stond ze hetzelfde lot te wachten (zie Stad en land 7).<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEioJ82QzUpfn_JCkHD44GlaPm4r4r7HItNtwewFpUQSzz3ggEBXYNlt6U2HtPIGByA8JLvH7Jc223ijFKpTVx5iZTXsiA5HxkvfWzn4apJRpMAxn67XYK0L3eQ8f1ddrajff8K9v1HuS06W/s1600/nora+de+ab%25C3%25ADlio+lopes.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="240" data-original-width="360" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEioJ82QzUpfn_JCkHD44GlaPm4r4r7HItNtwewFpUQSzz3ggEBXYNlt6U2HtPIGByA8JLvH7Jc223ijFKpTVx5iZTXsiA5HxkvfWzn4apJRpMAxn67XYK0L3eQ8f1ddrajff8K9v1HuS06W/s400/nora+de+ab%25C3%25ADlio+lopes.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">`Nora´, een erfenis van de Moorse overheersing</td></tr>
</tbody></table>
<br />
`De mens was `Gods rentmeester´en dat werd opgevat als `De baas over het hele spul`, oftewel onbeperkte macht over planten, dieren en dingen (en mensen die lager op de sociale ladder stonden). Te gebruiken voor doelen als de`Vooruitgang´, en ´Economische Groei´. Natuurlijk was dat niet anders in de rest van het gekerstende Europa.<br />
Pas in de laatste tientallen jaren verandert die houding van de mens ten opzichte van de rest van de wereldbewoners een beetje. In ieder geval met betrekking tot dieren, maar ook - vaak nog in ludieke vorm, zoals `het Parlement der Dingen´- ten aanzien van zeeën en rivieren en zelfs bossen.<br />
<br />
Maar ik dwaal af, voorlopig zijn we zover nog niet. Laten we de draad weer oppakken in de hoge middeleeuwen (een periode die merkwaardig genoeg in het Portugees `Idade Média Baixa´, lage middeleeuwen wordt genoemd).<br />
In deze periode kwam het Iberisch schiereiland een beetje tot rust na alle bezettingen en volksverhuizingen en kreeg de boer weer de kans om rustig zijn voor te ploegen, te zaaien en te oogsten, zonder dat land en boerderij om de haverklap door rondtrekkende legers en benden werden verwoest of geplunderd. Adel en kerk (kloosters) organiseerden het land en ontgonnen bos ten behoeve van land- en bosbouw en het weiden van vee.<br />
<br />
Rond 1250 werd op last van Dom Afonso III een begin gemaakt met de aanleg van het 11.000 hectare grote `Pinhal de Leiria´, het dennenbos van Leiria (In 2017 volledig door brand verwoest). De gestaag groeiende bevolking had behoefte aan hout voor constructie, het bouwen van boten voor de visserij en niet aan te sjouwen hoeveelheden brandhout. Dat veroorzaakte een onomkeerbare versplintering en degradatie van de voorheen zo eindeloze Portugese bossen.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXRJaC598d9soytzQ2qKir7K7a0-9XCi7H8DBKs39IFKnbrvRx5rS6_rKZ4HSZl8SRE0zik7YxwHxGlvcDkBXeAkFulzs4iGZLEDU4_A5zmK91aHIBDjcmFNByNYJ7re7FfJr95UD_uWlY/s1600/caravela_portuguesa.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="970" data-original-width="1455" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXRJaC598d9soytzQ2qKir7K7a0-9XCi7H8DBKs39IFKnbrvRx5rS6_rKZ4HSZl8SRE0zik7YxwHxGlvcDkBXeAkFulzs4iGZLEDU4_A5zmK91aHIBDjcmFNByNYJ7re7FfJr95UD_uWlY/s400/caravela_portuguesa.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">replica `caravela´ XV eeuw</td></tr>
</tbody></table>
<br />
Als gevolg van kruistochtambitie vermengd met roofzucht van een grote groep jonge edellieden zonder erfrecht werd in 1415 het Noord-Afrikaanse Ceuta door Portugal veroverd. Dit wapenfeit gaf voldoende zelfvertrouwen aan het Portugese gezag, te beginnen met Dom Pedro, om grootscheepse handel op de Middellandse Zee te gaan voeren en op zoek te gaan naar alternatieve routes en handelswaar. En zo rondde men Kaap de Goede Hoop en kwam men in de Indische Oceaan terecht Kortom de periode van de grote ontdekkingsreizen was begonnen.<br />
De steeds groter wordende behoefte aan schepen voor handel, ontdekkingsreizen en marine, kostte enorme hoeveelheden hout. Zoveel, dat het schaars begon te worden en de Portugese marine maatregelen ter bescherming van de bossen moest nemen. Uit documenten uit die tijd blijken talloze klachten van de bevolking, stads- en kloosterbesturen over gebrek aan brandhout. Soms werden, onder het voorwendsel vergunning voor het kappen van hout voor schepen te hebben, door gewiekste lieden bomen gekapt en met dikke winst als brandhout verkocht...<br />
<br />
Er waren nog vele eeuwen te gaan voordat steenkool, aardolie en -gas een rol als energiebron bij de bereiding van voedsel en verwarming gingen spelen. Hoe dat in de tussentijd verder ging en hoe het Portugese bos zich daaronder hield, vertel ik in deel II<br />
<br />
<br />
<br /></div>
portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7273352371891977043.post-37135628134009297032019-12-22T03:39:00.001-08:002019-12-22T04:04:07.314-08:00Van de boerderette 55. Natal 2019: Stik of Barst?<h4>
Kerstmis 2019. Het regende al weken in Portugal, toen we de depressie Elza en haar malafide zusje Fabien over ons hoofd kregen: Vier dagen met angstaanjagend harde storm en stortregens, zesendertig uur zonder stroom. De temperatuur is veel te hoog voor december en in Nederland nog extremer. Neem daarbij de zwaar teleurstellende uitkomst van de klimaatconferentie in Madrid en je hebt reden genoeg om naar de dokter te rennen voor een doos Prozac. Maar in plaats van te treuren over de ontbossing van de Amazone, of te tieren op Bolsonaro, Trump, Putin of Xi (en doe Scot Morrison daar nu ook maar bij), zouden we de hand ook eens in eigen jakje kunnen steken en kijken wat we zelf kunnen doen. Volgens mij moet je de slogan van Greta Thunberg: `Niemand is te klein om verschil te maken´ niet al te letterlijk nemen: Grote mensen mogen ook meedoen. Plant eens een boom! Ken je Confusius? Die knul wist het 2500 jaar geleden al te vertellen: De beste tijd om een boom te planten is 10 jaar geleden. De op een na beste nu.´ Als je geen plaats in je tuintje hebt, doe je het maar in Groningen, of hier in Portugal. Kun je meteen met je schuldgevoel over het weekendretourtje Amsterdam-Porto afrekenen.</h4>
<br />
Af en toe komt hij weer boven, die adolescent die zich grote zorgen maakte over de voorspellingen in het MIT rapport `Grenzen aan de Groei´ (1972) van de Club van Rome en die de door Kontakt Milieubeheer Zaanstreek (KMZ) speciaal voor scholieren georganiseerde acties over milieuvervuiling en overconsumptie erg serieus nam (De pamfletten `Stik´ (!971) en `Barst´ (1973) heb ik nog steeds), de adolescent die tot groot verdriet van zijn vader diens nieuwe auto geen blik waardig keurde: "Nou en? Weer een nieuw benzinemonster", het joch dat op uren dat hij in de klas had moeten zitten, naar de Zaan reed en zijn fiets tegen de dijk gooide bij `het wrak´ tegenover zeepfabriek de Adelaar en urenlang moedeloos naar de onstuitbare, veelkleurige en stinkende rook van de Zaanse industrie zat te staren, en naar de - aan de walkant zwemmende - ratten, die het blijkbaar allemaal geen moer kon schelen. Hoe moest dat nu verder...<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjh8QVS65gN-gN8McBip4-oX3YzsFRfxqyxXUo0f_i59_RpSdchVvvc9oR22qsENLDgP3BJxirETMdirJpjCS8OTTdWNWLI6wYN459zQuEQo-yY-RopmltcYNJkJEhsGg4yAM1Po7RWehNb/s1600/Stik.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1129" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjh8QVS65gN-gN8McBip4-oX3YzsFRfxqyxXUo0f_i59_RpSdchVvvc9oR22qsENLDgP3BJxirETMdirJpjCS8OTTdWNWLI6wYN459zQuEQo-yY-RopmltcYNJkJEhsGg4yAM1Po7RWehNb/s400/Stik.jpg" width="281" /></a></div>
<br />
In die tijd kwam daar ook nog eens de oorlog in Vietnam bij, in de verbijsterende gedaante van het door napalm verbrande meisje Kim Phuc en de, altijd aanwezige, loodzware dreiging van De Bom.<br />
Die adolescent snapt best wat die Greta Thunberg bezighoudt.<br />
Voor haar is er echt niets leuks aan al die aandacht. Die staat alleen maar in dienst van de actie: Intussen beleeft ze de - toekomstige - hel op aarde.<br />
<br />
Gelukkig hielpen vriendschap en humor me om de doemscenario's een beetje te relativeren en hoewel ik, als er dan toch een keer brommer gereden moest worden, de Solex van mijn moeder pakte, want die reed wel een op zeventig, en nooit mijn rijbewijs gehaald heb, omdat ik vond dat ik het best met fiets en trein af kon, rookte ik al snel als een schoorsteen, at ik het liefst paardenbiefstuk en saucijsjes, of, als het even kon chinees (want die doet veel meer met vlees) en vergreep me met gulzige hand aan chips, dips en borrelhapjes.<br />
Maar niemand heeft mij ooit kunnen wijsmaken dat we maar ongelimiteerd door konden gaan met economische groei en bevolkingsaanwas.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifwJIxMbKLphaTCNL99bwzT7TSUFn6m_Obm2skibBK3gNGniij6Wuqf_Vx4_SqRMrpjeMTIWl2wbGg6QS0t_GSQJTzL1bYwpMNHMPekL1UiAYmShlW8oI0E7ik1QUEnXtaeuIVDaWwWAC_/s1600/Barst.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1119" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifwJIxMbKLphaTCNL99bwzT7TSUFn6m_Obm2skibBK3gNGniij6Wuqf_Vx4_SqRMrpjeMTIWl2wbGg6QS0t_GSQJTzL1bYwpMNHMPekL1UiAYmShlW8oI0E7ik1QUEnXtaeuIVDaWwWAC_/s400/Barst.jpg" width="278" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><br /></td></tr>
</tbody></table>
<span style="text-align: center;">In 1973 kwam de oliecrisis, met die toespraak in december van Joop den Uyl: "(...)Wij zullen ons blijvend moeten instellen op een levensgedrag met een zuiniger gebruik van grondstoffen en energie (met een g.). Daarom zal ons bestaan veranderen. Bepaalde uitzichten vallen daardoor weg, maar ons bestaan hoeft er niet ongelukkiger op te worden", waarna hij de benzine op de bon deed. "Nou en...?" Die autoloze zondagen waren fantastisch en we hadden dikke pret met het `Koeweit </span>kiele<span style="text-align: center;"> </span>kiele<span style="text-align: center;"> </span>Koeweit´<span style="text-align: center;"> van Farce Majeur en de oudejaarsconferentie van Wim Kan: `Zuinig over de drempel (...in het donker met Wiegel en Pien).</span><br />
<div>
<div>
<br />
Toen de voorspellingen van het rapport van de Club van Rome op korte termijn niet uitkwamen en het er niet naar uitzag dat dat in de nabije toekomst zou gebeuren, werd het MIT-rapport weggehoond. Intussen werden er wel een aantal milieumaatregelen getroffen: De Rijn schuimde al een stuk minder, er kwamen strengere regels voor de uitstoot van gassen en afvalwaterlozingen van fabrieken en ook het aardgas leek voor een schoner milieu te zorgen. en De grondstoffen waren nog lang niet op en er werden steeds weer nieuwe gevonden.<br />
De zeurkousen die nog twijfelden werden Geitesokken, of erger nog, Doemdenkers genoemd.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe allowfullscreen="" class="YOUTUBE-iframe-video" data-thumbnail-src="https://i.ytimg.com/vi/3zM5IsUIhEM/0.jpg" frameborder="0" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/3zM5IsUIhEM?feature=player_embedded" width="320"></iframe></div>
<br />
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=3zM5IsUIhEM">https://www.youtube.com/watch?v=3zM5IsUIhEM</a><br />
<br />
We gooiden met z'n allen de kont tegen de krib en gingen er eens flink tegenaan. Het laatste restje hongerwinterzuinigheid werd uit de pels geschud en de welvaartsstaat opende zijn poorten. Het kon niet op: Op verjaardagen stonden de tafels vol met salades, Franse kazen, patés, garnalen en zalm. Er was bier en wijn in overvloed en wat sterks voor wie dat wenste. In het weekend werd er gebarbecued, gefonduud, geraclet en gegourmet. Ruzie met de buurman, omdat er geen plek was voor die tweede auto voor de deur en sportfietsen in de schuur.<br />
<br />
We gingen op vakantie. Eerst nog naar de camping, een huisje in Appelscha, of - voor zon en sangria - naar Benidorm, maar al snel ontdekten we Duitsland, Luxemburg en de Dordogne, We reden Eupen - Malmedy - Sankt Vith met een zak aardappelen en een jerrycan jenever in de kofferbak. Daarna werd het vliegen. Liefst zo ver mogelijk: Nepal, Bali of de piramiden van de Azteken. `Arme mensen daar, maar zo eerlijk en gastvrij!´ Lange vakanties raakten uit. We gingen liever twee of drie keer per jaar vliegen en hopten tussendoor nog een weekendje naar Londen of Lissabon.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcv7kcl99bBUHcpHAOSUWYEC_c-CBT395jAvNkUaR58Mpr7JK32YLsFEw60Quc3r_7_SfKfRoNJ9JcIuj612NvXHFtN1UsXALne6rFLVRHwQLI_UzMfzU1ID3z1JO3Oxv-e_RRE1ulL7aY/s1600/vakantie.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="611" data-original-width="1049" height="232" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcv7kcl99bBUHcpHAOSUWYEC_c-CBT395jAvNkUaR58Mpr7JK32YLsFEw60Quc3r_7_SfKfRoNJ9JcIuj612NvXHFtN1UsXALne6rFLVRHwQLI_UzMfzU1ID3z1JO3Oxv-e_RRE1ulL7aY/s400/vakantie.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">We gingen op vakantie</td></tr>
</tbody></table>
<br />
Milieu-organisaties waren vervelende muggen. Die gaf je af en toe een knaak. Dan deed je toch wat voor het milieu... En wat die grondstoffen betreft: Wij doen alles in de juiste bak. De Chinezen maken toch weer nieuwe elektronica van onze afgedankte computer? Wie het echt breed had, nam een abonnement op Natuurmonumenten. Voor tien Euro per maand (aftrekbaar van de belasting) had je ook nog een mooi blad.<br />
`Die opwarming van de aarde zou toch wel meevallen. Was dat eigenlijk wel waar? Zoiets kreeg de mensheid toch niet voor elkaar, en anders zal de wetenschap daar wel een antwoord op hebben. De techniek staat voor niets.´<br />
<br />
We kregen het wel voor elkaar en die Wetenschap staat vooralsnog met bijna lege handen.<br />
Er zijn nog geen 50 jaar verstreken na het verschijnen van het rapport van de Club van Rome en in die tijd hebben we onze aardbol meer leed aangedaan dan in honderden jaren daarvoor.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGJKyxbQHJEEHCLO0w8Ard4dqOXVujrmhedcaqXq-dZ1-DfvKICKEl8UkvM11m-mYC_EP1CkSlzKZL3VDpKi-RRUkiU7qk79FQHNIXxtQ8yoRa-VtAtw4iSe8Z2dF6Jvi6zLrkR3DVRTcC/s1600/Wall-E-2mensen-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="207" data-original-width="439" height="187" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGJKyxbQHJEEHCLO0w8Ard4dqOXVujrmhedcaqXq-dZ1-DfvKICKEl8UkvM11m-mYC_EP1CkSlzKZL3VDpKi-RRUkiU7qk79FQHNIXxtQ8yoRa-VtAtw4iSe8Z2dF6Jvi6zLrkR3DVRTcC/s400/Wall-E-2mensen-1.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">uit de film Wall-E</td></tr>
</tbody></table>
<br />
We zijn al consumerend in slaap gesukkeld, hebben ons in slaap laten sussen door onze consumptiedrift en de mooie praatjes van politici en multinationals die steeds beter beloofden, steeds groter, steeds verder. We verdienden het toch. We waren allemaal zo speciaal.<br />
Maar het was geen rustige slaap, want af en toe werden de aangename dromen verstoord: De olieramp in de Golf van Mexico, de alarmerende berichten over een door plastic overwoekerde oceaan, het razendsnelle uitsterven van planten- en diersoorten, het verdwijnen van bijen en enorme hoeveelheden andere insecten en natuurlijk steeds sterker: Het opwarmen van de aarde, het smelten van het poolijs, de branden, de stormen. En nog zijn er hele kudden mensen die niet in hun slaap gestoord wensen te worden en ontkennen dat er iets aan de hand is.<br />
<br />
Maar een nieuwe generatie is klaarwakker en erg bezorgd. Over hún toekomst. Nog jonger en misschien nog wel veel banger dan ik was. En met nog veel meer reden.<br />
Kranten en met name die van Rupert Murdoch en sociale media spelen de vrouw in plaats van de bal en grijpen elke `polemische´ foto, `controversiële´ of `tot geweld oproepende´ uitspraak van Greta Thunberg aan om karaktermoord te plegen. Waar het werkelijk om gaat wordt onder het tapijt geveegd.<br />
De politici - met name die van de grote, rijke landen - hebben het weer laten afweten - en alle belangrijke beslissingen voor zich uitgeschoven. Als die al ooit genomen worden voordat het te laat is.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhn9xWdul9VfA_wEXPGLN6MAa7rPv1HJfUDn0Dni_6VV5FMimZr2arGlybzBYhyq7NxbUFOxhZfJdxB-PyKwq_YZTvIvvU9J6qC7wXFywdHodB-ZgIh_6YGiGnWnwseqL0SPe3tCgRPj8YK/s1600/img_800x533%25242019_09_27_14_52_35_888900.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="533" data-original-width="800" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhn9xWdul9VfA_wEXPGLN6MAa7rPv1HJfUDn0Dni_6VV5FMimZr2arGlybzBYhyq7NxbUFOxhZfJdxB-PyKwq_YZTvIvvU9J6qC7wXFywdHodB-ZgIh_6YGiGnWnwseqL0SPe3tCgRPj8YK/s400/img_800x533%25242019_09_27_14_52_35_888900.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
In de tijd dat ik in het weekend met vrienden en vriendinnen naar de kroeg ging, liep daar vaak een klein, maar sterk en ongelooflijk bezopen kereltje rond - dronken Cortje - dat je pijnlijk bij de arm greep en met krakende stem toebeet: "Alle ouwe lullen moeten opsodemieteren". Een filosoof!<br />
De tijd van mijn generatie is aan het opraken, maar we kunnen toch op z'n minst proberen om de wereld voor de volgende generaties leefbaar te houden. Het kan best allemaal een beetje minder. Ik hoef het verder niet uit te leggen.<br />
<br />
En plant eens een boom. Of tien.<br />
Ik leef tegenwoordig in de gelukkige omstandigheid dat ik me daar bijna dagelijks mee bezig kan houden, of liever gezegd: Ik snoei voornamelijk spontaan opkomende bomen en geef ze de ruimte om te kunnen concurreren met de veel sneller groeiende maquis. Wat is er mooier dan een bos (een kleintje hoor) te zien groeien?<br />
Ja, ik weet het, ik heb makkelijk praten met zoveel terrein. In Nederland is nauwelijks plaats en denkend aan de toekomst... Over België hoef je niet meer te twijfelen. Ook daar kunnen ze maar beter meteen mangrove gaan planten,<br />
Maar je zou projecten in andere landen kunnen steunen of misschien wel een stukje bos in Portugal kunnen planten. Plek zat. Het binnenland raakt al meer verlaten en overwoekerd door brandgevaarlijke eucalyptus en maquis. geld om het bos te onderhouden is er vaak niet en er zijn hier nog bijna geen particuliere natuurbeschermingsprojecten.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqA0ptj9Fi-qQ9HECN6j-EbybuIAIfMObFfqtnM7J5T9cdBbX9KDWchXrSX-1yyQsWA2CslUui8ZK8qVLa-ne_CdMXAP7RJaxcVWIbEXFVXFdNPc6QAI0hzFCZaxo1FzunWLm-mQnEZdwF/s1600/transferir.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="163" data-original-width="310" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqA0ptj9Fi-qQ9HECN6j-EbybuIAIfMObFfqtnM7J5T9cdBbX9KDWchXrSX-1yyQsWA2CslUui8ZK8qVLa-ne_CdMXAP7RJaxcVWIbEXFVXFdNPc6QAI0hzFCZaxo1FzunWLm-mQnEZdwF/s1600/transferir.png" /></a></div>
<br />
In de komende tijd meer aandacht voor het Portugese bos:<br />
- Wat daar zoal groeit, bloeit en doorheen dartelt.<br />
- Wat het produceert en welk economisch belang het heeft.<br />
- Van wie het is en hoe bescherming en toezicht zijn geregeld<br />
- Stand van zake boshervorming en kadaster.<br />
- Natuurbeschermingsorganisaties en `bomenplanters´ zoals `Criar Bosques´ (Plant een bos)<br />
<br />
Intussen wenst de Portugeest je een vrolijke kersttijd - gewoon doorgaan met ademhalen - en een CO2-neutraal nieuw jaar.</div>
</div>
portugeesthttp://www.blogger.com/profile/17842901965559034869noreply@blogger.com1