woensdag 2 juli 2014

Van de boerderette 6. Vrije zaden, vrije smaak, deel I

Ik heb echt lekere tomaten in de moestuin. Die smaken ouderwets naar tomaat. Coração de boi `Ossenhart´ heet het ras. In het voorjaar zaai ik de zaadjes van de tomaten van het vorig jaar in kweekbakjes en als ik plantjes tekort kom, krijg ik die van mijn buurman. Die heeft er altijd meer dan genoeg. Het is een resistent ras dat goed tegen het soms wat humeurige klimaat op deze hoogte (500 meter boven de zeespiegel) kan. In het begin heb ik een keer zaadjes uit de winkel, uit een zakje waarop `Coração de boi´ stond geprobeerd, maar de meeste plantjes gingen buiten dood en wat overbleef gaf weinig tomaten die niet veel smaak hadden.

                     

`Ossenhart´tomaten

Hier in het binnenland kweekt bijna iedereen zijn eigen zaden. Ik heb dit voorjaar een tiental grote uien geplant voor het zaad en die staan nu in bloei en ik laat altijd een paar sla-, kool-, peterselie- en spinazieplanten staan om `door te schieten´. Dit jaar verregende het grootste deel van mijn uienplantjes, maar mijn buurvrouw had er meer dan genoeg en ook nog wat kool- en tomatenplanjes over. Voor haar had ik zaden van `feijocas´, die grote witte bonen die de Grieken als voorgerecht eten. En zo gaat dat ook met de zaden en plantjes van pompoen, courgette, komkommer, paprika en Spaanse (Portugese) peper. De klonen van die geweldige aardbeien van Senhor José hebben zich in de afgelopen jaren door het hele buurtschap verspreid.

Stel je voor dat dat allemaal niet meer zou mogen en dat we standaard gecertificeerde en gepatenteerde zaadjes in de winkel moesten gaan kopen, omdat dat zo door de EU was besloten. Als ik alleen nog maar dezelfde smakeloze groenten die je in de supermarkt koopt zou mogen telen, stopte ik morgen met mijn moestuin. Het is al erg genoeg dat ik zo ongeveer gedwongen wordt om Nederlandse Désirée pootaardappels in de grond te stoppen. "Hebt u geen Portugese aardappelrassen?" De eigenaar van de zaak laat me de catalogus zien: Een lange lijst van Franse, Belgische, Deense en vooral Nederlandse pootaardappels (Nederland heeft driekwart van de handel in pootgoed in de EU in handen en produceert zelf ongeveer 20% van de export binnen de EU). Geen enkel Portugees aardappelras op de lijst en er zijn toch hele goeie, heb ik me laten vertellen.

Op 13 maart van dit jaar werd in het Europese Parlement een wet in stemming gebracht die de productie en distributie van zaden zou moeten controleren en die traditionele zaden en zaden die in de natuur voorkomen aan industriële normen zou onderwerpen. Het wetsvoorstel was al eerder door twee parlementaire commissies afgewezen en werd nu ook door het Parlement met een overweldigende meerderheid verworpen. Men zag kennelijk in dat de belangen van consument en milieu te weinig werden beschermd en dat die van de mondiale zaadlobby, Monsanto, Syngenta, Bayer en Limagrain c.s., er wel erg dik bovenop lagen. Maar de strijd is nog niet gestreden. De Europese Commissie kan proberen om de verschillende ministerraden separaat te bewerken en bovendien kan een gewijzigd wetsvoorstel alsnog ingediend worden. Met de enorme verschuiving naar rechts binnen het Parlement na de verkiezingen, is de uitslag van een nieuwe stemming nog niet zo zeker.

                                                              bloeiende couve-galega

Het gaat nu nog om zaden die in de professionele landbouw worden gebruikt - alsof die nu al niet omkomt in de regelgeving- maar voor je het weet leven we onder het mom van `volksgezondheid´ of `consumentenbescherming´ in een zaaddictatuur.
Ik zie het al voor me: Een tomatenpolitie die de balkons afstroopt op zoek naar onreglementaire planten die de raszuiverheid van de Europese Standaardtomaat in gevaar kunnen brengen. Boetes, openbare tomatenplantverbrandingen en plantenrechters die gevangenisstraffen en deportaties opleggen.


Eigenlijk hebben de belangen van een kartel van zaadproducenten en een overdreven gedetailleerde Europese regelgeving (alle paprika´s even groot) al lang een veel te grote invloed op wat er op ons bord komt en daarmee worden m.i. fundamentele rechten geschonden. Mogen we alsjeblieft zelf bepalen wat we eten... en wie we zijn? `Der Mensch ist was er isst´(Feuerbach)!
Gelukkig zijn er veel wakkere mensen en organisaties die in de gaten houden wat er gebeurt en daarover informatie geven, zoals `Seed Freedom´ en niet te vergeten de Nederlandse Lanka Horstink, die in Portugal actie voert voor `sementes livres´- vrije zaden. Daarover volgende week meer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten