In oktober verscheen de nieuwe cd, `Mundo´ (wereld), van Mariza. de wereld heeft er vijf jaar op moeten wachten, want na tien jaar van overvolle agenda's en uitverkochte zalen op alle continenten, jaren waarin ze de `ambassadrice´ van de Portugese fado was, honderden concerten gaf die haar publiek vaak tot tranen toe bewogen en vijf studio-cd´s opnam, zette ze haar carrière op de waakvlam om voor haar - prematuur - geboren zoontje te zorgen (Deze zin kan zo in de `Story´). Maar nu is ze terug, want zingen is grote hartstocht, met een cd waarop niet alleen fado te horen is, maar ook muziek uit Cabo Verde, liedjes in het Spaans en zelfs een lied voor haar zoontje. `Dit is mijn wereld, nu´, zegt de zangeres over haar cd `en die wil ik delen´.
Voor de single koos men `Paixão´ (passie), naar mijn smaak niet bepaald het sterkste nummer van de cd: https://www.youtube.com/watch?v=Urv77NBikc0 .
Zelf zou ik voor `Melhor de mim´ (beste van mij) gaan, een gedicht van de Portugese hiphop-zanger Boss AC op een thema dat door Tiago Machado werd geschreven voor de korte documantaire/promotiefilm `Um século de energia´ (een eeuw energie), die regisseur Manoel de Oliveira (overleden in april van dit jaar) net niet heeft kunnen afmaken:
https://www.youtube.com/watch?v=VIZ57VN6UNo (met beelden van de documentaire)
De cd werd geproduceerd door de Javier Limo´n (Spanje), die ook `Terra´ produceerde. Het komt vast wel goed met Mariza, talent heeft ze, maar naar mijn mening verdiende ze een sterkere `come-back´ dan deze cd. Ik vind ´m een beetje stuurloos. Het lijkt of de fado´s (van Amália) hier en daar tussen de andere nummers zijn gezet, omdat dat nu eenmaal moest, de muziek is vaak overgeproduceerd en er staan te weinig echt goeie liedjes op. En al had die producent tien in plaats van twee Grammy´s gewonnen, het wordt tijd voor een andere, zou ik denken.
Mariza (Marisa dos Reis Nunes) werd in 1973 geboren in Mozambique. Na de Anjerrevolutie en de daarmee samenhangende dekolonisatie, moesten haar ouders - zoals zovele Portugezen - het land verlaten. In 1977 vestigde het gezin zich in Lisboa, waar haar vader het restaurant `Zalala´ in de wijk Mouraria, de bakermat van de fado, heropende. Het restaurant was erg populair bij fadozangers en -zangeressen. Tijdens de maaltijden stond de televisie er nooit aan, maar werden er platen met fadomuziek gedraaid en ook in zijn vrije tijd luisterde Mariza´s vader altijd naar fado. Mariza zong mee. Ze had een goeie stem en die werd gehoord, want de fadist Alfreo Marceneiro jr. nam haar al op zevenjarige leeftijd mee om in het fadohuis `Adega Machado´ zingen. Maar fado lag niet zo lekker in de eerste decennia na de revolutie van ´74 en op de middelbare school vertelde je zeker niet dat je fado zong. Mariza experimenteerde met pop, gospel en soul in bandjes zoals `Vinyl´en `Funkytown´.
Maar je bent gek op fado of je bent het niet: Rond 1997 begon ze toch op min of meer professionele basis de fado te zingen in bekende fadohuizen. Meest klassiekers van onder andere Amália Rodrigues en Carlos da Carmen. In 1998 werd ze - door een bank - uitgenodigd om in Brussel en Amsterdam te zingen en het jaar daarop maakte ze deel uit van een groep fadisten die een hommage aan Amália brachten in het `Coloseu´ van Lissabon en Porto.
En toen ging het snel.
In 1991 bracht EMI haar eerste studio-cd `Fado em Mim´ (fado in mij) uit, eerst in Portugal, daarna in nog 32 landen. Op dit album, dat inmiddels vier keer platina heeft gehaald gehaald, staan veel fado´s die Amália heeft gezongen, zoals `Ó gente da minha terra´, dat ook op single uitkwam, maar ook het door Jorge Fernando speciaal voor haar geschreven `Chuva´, een van haar succesnummers. Hier live in Lissabon: https://www.youtube.com/watch?v=OzrUs08-SWs
Het album werd een enorm succes en Mariza werd uitgenodigd voor optredens in de VS (New York en Los Angeles), Engeland, Duitsland, Finland en ook in Nederland. Ze werd door pers en bewonderaars `de nieuwe Amália´ genoemd. Een betiteling die haar `diep schokte´ en waar ze een enorme hekel aan had: `Dat is nooit mijn bedoeling geweest en dat zal het ook nooit worden´, zegt ze in een recent interview, "De volgende cd maakte ik met veel ergernis, erg boos, met zin om te vluchten, niet meer te zingen".
`Fado em Mim´ werd in 2003 gevolgd door het album `Fado Curva´, waarvan het belangrijkste thema `Cavaleiro Monge´, gebaseerd op een gedicht van de Portugese dichter Fernando Pessoa, dat ooit door Amália werd opgenomen, maar nooit op de plaat kwam: https://www.youtube.com/watch?v=LTvjdkvDZHs
Zelf houdt de zangeres het meest van `Primavera´ (lente): https://www.youtube.com/watch?v=YV7UwXUtkXA
Op haar derde cd `Transparente´ (2005) kiest Mariza voor een meer persoonlijke benadering van de fado, wat haar door fadopuristen uiteraard niet in dank wordt afgenomen, maar bij het grote publiek veel waardering ontmoet (3x platina). Hier het gelijknamige lied, zoals het in de film `Fado´ van de Spaanse regisseur Carlos Saura werd opgenomen: https://www.youtube.com/watch?v=B9IVvxyrPMs en dat verwijst naar de Afrikaanse wortels van de zangeres.
Na een live-cd in 2006 verschijnt in 2008 haar vierde studio-cd `Terra´, waarop al dan niet klassieke fado´s, maar ook `mornas´(muziek uit Cabo Verde) en duetten met Tito Paris en Concha Buika.
In 2010 keert Mariza weer terug naar de meer klassiek fado met de cd `Fado Tradicional´. Het wordt haar meest ingetogen cd en een eerbetoon aan de fadodichters en -componisten die haar in haar jeugd hebben beïnvloed.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten