donderdag 3 december 2015

Van de boerderette 26 Allle dertien dood

Ze is een stoere hoor, mijn buurvrouw Luisa*, maar nu was ze toch echt een beetje ontdaan. Weer alle konijnen dood. Kat achter kat gingen ze naar de eeuwige knollenvelden, op één namiddag. Alleen een nest van vijf jongen lijkt de epidemie overleefd te hebben. De konijnen werden onrustig, kregen een neusbloeding en binnen een paar uur was het bekeken: Viraal hemorragisch syndroom (VHS). Zes waren al zo groot dat Luisa van plan was geweest om ze de volgende week te slachten en in te vriezen. Hoewel haar konijnen voornamelijk   koolbladeren en paardestekken te eten hadden gekregen kregen, had ze er toch een paar zakken duur konijnenvoer aan gewaagd en veel werk natuurlijk. Een flinke strop dus.   


Misschien denk je: `Hé, wat moet dat ook, die zielige konijnen in een hok vet mesten en dan slachten´ en is het liedje `Flappie´ van Youp van ´t Hek je op het lijf geschreven: https://www.youtube.com/watch?v=qCh_l3qC354 , maar voor veel Portugezen leveren konijnen - en kippen, - een belangrijke bijdrage aan de gezinseconomie.
De man van Luisa heeft kort geleden te horen gekregen dat er niet veel meer aan zijn rug gedaan kan worden en dat hij maar een arbeidsongeschiktheidsuitkering moet aanvragen. Daarmee gaat hun inkomen van ruim 1000 naar 300 Euro per maand. Als je dan nog eens een stukje vlees wil eten..


Mijn beide opa's hielden tot diep in de jaren zestig van de vorige eeuw konijnen. Het had ze geholpen om tijdens de crisis van de jaren dertig en de Tweede Wereldoorlog hun grote gezinnen te eten te geven. Wij, de neven en nichten op visite of te gast vonden ze natuurlijk erg leuk, lief en aaibaar, maar het waren er veel en ze bleven anoniem.
En dat was maar goed ook want `die kwamen´, zoals Jaap Fischer zingt, `nooit de kerstdagen door´: https://www.youtube.com/watch?v=kuP7-seu2oo .


Opa van moederskant kwam vaak bij ons op bezoek met fietstassen die uitpuilden van kroppen sla, rabarber, grote struiken andijvie, of nog erger: witlof (brr), maar vlak voor kerstmis, Pasen of Pinksteren zat er ook een konijn in de tas. Op zo'n dag konden we niet schommelen, want dan werd het dier aan de schommelhaken in de open schuurdeur opgehangen (ja, dood hoor) om te besterven. Moet je nu eens proberen in Saendelft of Lekkerkerk.

VHS, ook wel bekend als rabbit haemorrhagic disease (RHD) is een dodelijke konijnenziekte - behalve voor jongen tot 10 weken oud, die zijn immuun - veroorzaakt door een calicivirus. In Europa sloeg het virus in 1986 als eerste toe in Italië, waar het 60 miljoen konijnen uitroeide. De ziekte bereikte in 1988 het Iberisch schiereiland (Nederland in 1990) en heeft de door het aloude spook van de `myxomatose´ al sterk aangetaste konijnenstand bijna gedecimeerd. In mijn omgeving is de laatste vijf jaar geen wild konijn meer te vinden en - blijkbaar - geen tam konijn meer te houden.
In Nederland is het kennelijk niet zo erg. Een ex-collega die een half jaar geleden een volkstuintje in Amsterdam-Noord kocht, vertelde laatst dat ze er niets op kon verbouwen, omdat je er struikelde over de konijnen die alles wat je plantte opvraten.

Een beeld dat ik hier in de buurt al jaren niet meer gezien heb

Het virus is heel erg besmettelijk, zowel direct door contact of lichaamsvocht (adem, urine) en uitwerpselen, als indirect via besmet voer (door wild konijn besmet gras), stekende insecten of de mens (kleding, schoeisel). Dat probleem verergert door de resistentie van het virus. Het kan bijvoorbeeld tot drie maanden overleven op kleding. Er bestaat inmiddels wel een vaccin, maar dat kost 12 tot 15 Euro en werkt hoogstens een jaar. Dat heb je voor een huisdier wel over, maar als het om het vlees gaat: Een tam konijn van anderhalve kilo kost in de supermarkt 6.50 Euro.

Nadat een half jaar geleden al haar konijnen aan VHS waren bezweken, had Luisa het stro verbrand, de hokken rigoureus met lysol schoongemaakt en een nest jonge konijnen kilometers uit de buurt van haar huis opgehaald. Toch ging het weer mis. Kwam het door paardestekken die door een van de inmiddels zeldzame wilde konijnen was besmet, een mug, of de jurk van de buurvrouw? We zullen het nooit weten. Ik vrees het ergste voor de jongen als die zo dadelijk meer dan tien weken oud en dus niet meer immuun zijn.


*namen zijn om privacyredenen veranderd


Geen opmerkingen:

Een reactie posten