Portugallig 1.Job bij de overheid, deal met de duivel

Je moet als overheidsdienaar in Portugal over de mentaliteit van Job beschikken, wil je het uithouden met de regering Passos Coelho. Je wordt gehouden aan de volledige beschikbaarheid waarvoor je als ambtenaar hebt getekend, terwijl je werkweek zomaar wordt uitgebreid met vijf uur waarvoor je geen cent extra betaald krijgt. Intussen worden je in hoog tempo je rechten ontnomen:

Je wordt ontslagen met een miserabele schadevergoeding, in een afvloeingsregeling gedumpt, of men laat je op 150 kilometer afstand van je huis en je gezin werken.
Men bevriest jarenlang je rechtmatige promotie en overgang naar een hogere loonschaal, schaft feestdagen af, betaalt overuren niet meer, of maar voor een klein deel uit, betaalt in 2012 het vakantiegeld en de eindejaarsuitkering (zoals vastgelegd in je arbeidcontract) niet uit en in 2013 het eerste pas eens in november en het tweede in partjes, waarbij ook nog eens een veel hogere belasting wordt opgelegd.

Geen nieuwe kortingen op de salarissen in 2014, beloofde minister-president Passos Coelho, alleen een andere, rechtevaardiger schaalindeling van de "Solidariteitsbijdrage" (CES), een extra belastingmaatregel die op de salarissen van het overheidspersoneel wordt toegepast.Werd in de jaren 2011 tot en met 2013 op salarissen vanaf 1500€ bruto per maand 3,5% en in een progressieve schaal tot 4200€ 10% extra gekort, in 2014 is dit 2,5% op een salaris vanaf 600€ tot12% vanaf 2000€ bruto per maand. In de praktijk betekent deze nieuwe regeling dat iedereen meer gaat betalen.
Mijn vrouw, docente, betaalt in plaats van 8% nu 12%. Weer 75 Euro minder per maand!
Bovendien is het de bedoeling van de regering dat deze belastingmaatregel definitief wordt.
Tegelijkertijd gaat de eigen bijdrage voor de ziektekostenregeling van overheidspersoneel van 1,5% naar 2,25% en in maart nog eens naar 3,5% van het bruto salaris.
Een verhoging van ruim 100%.

Vanaf 2010 is op het salaris van het overheidspersoneel gemiddeld 18,9%, bijna een vijfde dus, gekort. Maar de achteruitgang in koopkracht is veel groter, door onder andere: Het bevriezen van de salarissen en het verbod op promotie en overgang naar een hogere loonschaal, de verhoging van de BTW tot 23% en de uitbreiding van producten en diensten waarvoor het hoogste tarief geldt met o.a. olie, koffie, groente- en fruitconserven, bijna alle diensten van de horeca en niet te vergeten de electriciteit (Heel veel Portugezen koken en verwarmen hun huis met electriciteit). Daarnaast werd de onroerende zaakbelasting verhoogd, de grens om in aanmerking te komen voor (de toch al belachelijk lage) kinderbijslag en de eigen bijdragen voor de eerste-lijns gezondheidszorg.

Steeds meer ambtenaren kunnen hun rekeningen niet meer betalen. Op veel salarissen (van politie-agenten bijvoorbeeld) ligt beslag. Hypotheken worden niet meer afgelost, huizen bij de bank "ingeleverd", de studies van de kinderen afgebroken of niet eens gestart, omdat het collegegeld niet meer is op te brengen. Veel mensen zitten in de kou om de electriciteitsrekening te drukken (als de stroom al niet is afgesloten), of moeten zelfs een beroep doen op de voedselbank om hun kinderen te eten te geven.

De regering van Passos Coelho heeft kennelijk weinig op met haar ambtenaren en kiest stelselmatig voor de gemakkelijkste weg om aan middelen te komen, door een onevenredig hoge bijdrage van ze te vorderen. Minstens even schrijnend is echter wat zij haar pensioengechtigden aandoet.
Daarover de volgende keer.

Een ander land

Op de grijze namiddag van 17 november 2001 wandelde ik bij de verlaten grenspost van Vila Formosa de Portugese grens over. Symbolische stappen: Ik was gekomen om te blijven. Een nieuw leven in een ander land. Portugal, het land van mijn lief, met wie ik zou gaan samenwonen.
De gehuurde bus, volgeladen met de resten van mijn Nederlandse verleden, sukkelde achter mij aan. De vriend die mij wegbracht achter het stuur. Er was geen douanebeambte te zien en bijna alle wisselkantoren waren gesloten. Over ruim een maand zouden escudo en peseta ingeruild worden voor de euro.  

                                                                                                                                                        
Baan en krant had ik opgezegd en me op het gemeentehuis uit Nederland uitgeschreven. Er werd een groot feest georganiseerd, waarop ik afscheid nam van vrienden, kenissen en buren.
Met mijn moeder pakte ik op de dag voor mijn vertrek mijn laatste kleren in. Ze kwam me maar liever niet uitzwaaien.

Klopt, dat is nu twaalf jaar geleden. In de tussentijd heb het land en zijn bewoners beter leren kennen. Ik ben getrouwd, we hebben een zoon van tien en ik kan, na heel wat moeite, redelijk met de taal overweg. Ik boer een beetje op het land in de Dourovallei dat we zeven jaar geleden kochten. Daarop hebben we een huis gebouwd en wil ik een kleinschalige camping beginnen. Je zou kunnen zeggen dat ik een beetje ben ingeburgerd.

Nederlanders en Portugezen hebben veel gemeen. Daarom komen we graag terug in Portugal als we er eenmaal een keer op vakantie zijn geweest. Het is een gastvij land waarin je je snel thuis voelt. Maar als je er wat langer verblijft,  zie je steeds beter dat er ook verschillen in cultuur, maatschappelijke ontwikkeling en een enorm verschil in welvaart tussen Portugal en Nederland bestaan.

In deze blog doe ik verslag van wat mij als Nederlandse immigrant opvalt in de Portugese samenleving, wat zich afspeelt in de Portugese politiek en de steeds maar slechter wordende economische situatie van de inwoners van dit land. Een volk waarvan de jongeren moeten emigreren, de ouderen kool en aardappels planten in afwachting van betere tijden.                    Daarnaast vertel ik over mijn avonturen als beginnend tuin-  en bosbouwer,  over het dorp waar ik woon en zijn bewoners.

De Portugeest