Portugallig 13. De kraan is gestolen.

Ik loop met een zware jerrycan benzine voor de motermaaier op de terugweg van het winkeltje van Chico, als ze me aanroept vanaf de overkant van de straatweg bij het openbare tappunt.  "En, hoe gaat het met u, lang niet gezien? Kunt u het een beetje warm krijgen daarboven". Terwijl ik naar haar toeloop, verzeker ik de oude weduwe dat dat best gaat zolang er brandhout is en ik vraag hoe het er bij haar voor staat. "U ziet het niet hè", zegt ze met haar donkere stem, wijzend op het zielige straaltje water dat in haar mandfles stroomt. Verrek, de kraan is weg! "Gestolen, vorige week al. Ze doen alles om aan geld te komen en ik zit er mooi mee."  `O jee´, straks zitten we zonder stroom of telefoon´, denk ik egoïstisch, `Als ze eenmaal de weg naar ons  dorp hebben gevonden...´

Drie weken geleden werd een gepensioneerde schroothandelaar uit Ermesinde (vlak bij Porto), die de diefstallen uit zijn loods kennelijk zat was, veroordeeld tot vijf jaar voorwaardelijke gevangenisstraf en betaling van een schadevergoeding van 37500 Euro aan een inbreker. De man was bij het binnendringen in de loods in zijn been geschoten, waardoor hij gedeeltelijk arbeidsongeschikt was geworden. De eigenaar van de opslagruimte van oude metalen had een jachtgeweer geïnstalleerd dat afging als je een koperdraad in de loods aanraakte. En dat was nog maar een van zijn vallen! Er waren ook puntige ijzers in de vloer gemonteerd waar je je voeten aan kon verwonden en er hing een zware plak ijzer aan het dak, die bedoeld was om op je hoofd te vallen als je tegen een draad aanliep. Gelukkig was de laatste gezekerd en buiten werking. De op het electriciteitsnet aangesloten ijzeren trap was inmiddels ongevaarlijk, omdat de stroom van het gebouw was afgesloten.

`nette´ dief

Metaaldiefstal is een van de zeven plagen die Portugal in crisistijd teisteren. Koper, messing en brons zijn favoriet, want die leveren het meeste geld per kilo op, maar ook zware gietijzeren putdeksels (als je geluk hebt, zet de dief nog een boomtak in het gat), zelfs spoorrails en de grote aluminium platen van de aanwijzingsborden boven de snelweg verdwijnen in de schroothandel.
Het stelen van electriciteits- en telefoonkabels is bijzonder populair, vooral kabels die geïsoleerde dorpen en boerderijen in het binnenland voorzien, want de kans om gesnapt te worden is klein. Maar soms weten de heren niet zo goed hoe dat ook alweer zat met de plus en de min: In de afgelopen  jaren heeft de brandweer regelmatig een geëlectrocuteerde kabeldief uit een electriciteitsmast of een transformatorhuisje moeten plukken.

Ook worden er - tot groot verdriet van de nabestaanden - veel bronzen en messing ornamenten van grafmonumenten geroofd en zelfs de kerk wordt niet ontzien. Al heel wat kerktorens moeten het zonder klokken stellen (En dan wordt er weer zo´n irritant electronisch klokkenspel geïnstalleerd). De dieven, die het op het waardevolle brons voorzien hebben, klimmen met geïmproviseerde ladders  langs het dak omhoog of gebruiken zelfs een hoogwerker.
Op een vroege ochtend in april 2012 schrokken de inwoners van Altougia de Baleia (Peniche) wakker van een daverende klap: Onvoorzichtige dieven hadden een kerkklok van tweehonderd kilo op het dorpsplein laten vallen. Een paar wakkere dorpelingen konden nog net voorkomen dat de buit op een vrachtwagen gehesen werd. De klok werd voolopig maar in het dorpsmuseum opgeborgen. 

jornal Regio de Leiria 13 - 4 -´12

Een grote schroothandelaar uit Aveiro maakte het wel erg bont: Hij laadde zonder toestemming grote hoeveelheden spoorstaven van  de - tijdelijk stilgelegde - `linha de Tua´ in zijn vrachtauto´s en bood die de overheid later te koop aan om de lijn weer te herstellen. Het schandaal werd bekend onder de naam `O Carril Dourado´, De Vergulde Rails (lijkt wel een avontuur van Kuifje). Het was niet de enige spoorlijn die door het bedrijf van de man werd `gestript´.


Vanaf 2010 was er jaarlijks een grote stijging van het aantal `metaalmisdrijven´ te zien, in de eerste helft van  2014 zijn de cijfers duidelijk minder hoog. De gezamenlijk acties met namen als `Teias de Cobre´, Koperwebben, van GNR en PSP (zeg maar rijks- en gemeentepolitie) om metaaltransporten te onderscheppen, illegale schrootbedrijven te sluiten en preventiecampagnes, met name in het kwetsbare binnenland, zullen daar zeker toe hebben bijgedragen. Misschien is er zo onderhand ook wel minder te stelen. Toch zie je nog steeds koppen in de krant als: `Verrast tijdens het stelen van 25000 Euro aan metaal.´, of  `PSP arresteert tijdens een actie in het noorden 18 mannen en 12 ton van de EDP (electricteitsmaatschappij) gestolen koper.´