Vorige week wilde ik over de fadozangeres Ana Moura schrijven, maar de Grammy van Carlos do Carmo kwam daar tussen. Hoewel hij - dat zul je vast wel gemerkt hebben - niet bepaald mijn favoriete soort fado zingt, vond ik dat hij vanwege zijn grote betekenis voor de geschiedenis en de promotie van de fado wel wat aandacht verdiende. Toen ik deze week naar een cd van Ana Moura luisterde, werd ik opnieuw geraakt door een lied dat ik nog eens en nog eens wilde horen. Het leek me de moeite waard om me weer eens aan een vertaling te wagen.
`Fado Alado´ (Gevleugelde Fado) werd op verzoek van de fadiste door de componist, contrabassist en zanger Pedro Abrunhosa geschreven voor `Desfado´ (Ontfado), de vijfde cd van Ana Moura, die in 2012 werd uitgebracht . In een interview zegt hij dat hij de opdracht met angst en beven aannnam, omdat hij nooit eerder een fado had geschreven. Als uitganspunt nam hij de trein, waar hij als artiest veel mee reist (Hij woont in Porto, maar moet voor zijn werk vaak in Lissabon zijn) als verbinding tussen plaatsen, mensen en lotsbestemmingen. Het werd een prachtig allegorisch gedicht en met de gedragen muziek die hij erbij componeerde is het naar mijn idee eigenlijk meer een hymne, een lofzang op de liefde, de fado en Portugal geworden dan - wat je noemt - een fado. En dat klopt weer mooi met de titel van de cd.
En dan nu natuurlijk de prachtige stem van de zangeres en haar gevoelvolle interpretatie van het lied: https://www.youtube.com/watch?v=IUp089XsDPI
Een aantal woorden en zinswendingen zullen ongetwijfeld beter vertaald kunnen worden - ik sta open voor suggesties - , maar over het geheel genomen kan deze vertaling er volgens mij best mee door.
Fado Alado Gevleugelde Fado
Vou de Lisboa á São Bento Ik ga van Lissabon naar São Bento*
Trago o teu mundo por dentro Draag jouw wereld in mij mee
No lenço que tu me deste In de halsdoek die je me gaf
Vou de Algarve ao Nordeste Ik ga van de Algarve* naar het noordoosten
Trago teu beijo bordado Breng jouw geborduurde kus
Sou um comboio do fado Ik ben een trein van de fado
Levo um amor encantado Neem een betoverende liefde me mij mee
Sou um comboio do gente Ik ben een trein van het volk
Sou o chão do Alentejo Ik ben de grond van de Alentejo*
Do ferro é o meu beijo Mijn kus is van ijzer
Tão quente como a liberdade Zo heet als de vrijheid
E se não trago saudade En als ik geen saudade* breng
É porque vives deitado Is dat omdat je besloten ligt
Num amor que não está parado In een liefde die niet stil staat
Sou um comboio do fado Ik ben een trein van de fado
Sou um comboio do gente Ik ben een trein van het volk
Refrão: Refrein:
Não há amor com mais tamanho Er bestaat geen groter liefde
Que este amor por ti eu tenho Dan deze liefde die ik voor je voel
Voo de pássaro redondo Cirkelvlucht van de vogel
Que não aporta no beiral Die geen schuilplaats zoekt onder de dakrand
Não há amor que mais me leve Er is geen liefde die me meer meevoert
Que aquela em que se escreve Dan die in welke staat geschreven
Ai, lume brando Ai, zachte vlam
Paz e fogo Vrede en vuur (strijd)
E a luz final En het laatste ( uiteindelijke) licht
Desço do Porto ao Rossio Ik zak af van Porto naar Rossio*
Levo o abraço do rio Breng de omhelzing van de rivier
Douro, amante do Tejo Douro, geliefde van de Taag
Nos ecos dum realejo In de echo´s van een draaiorgel
Chora minha guitarra Huilt mijn gitaar
Trazes me paz da cigarra Breng me de vrede van de cicade
Num desencontro encontrado in een gevonden gemiste ontmoeting
Sou um comboio do fado Ik ben een trein van de fado
Traz-me da luz a penumbra Breng me de schaduw van het licht
Do amor que nunca se fez Van de liefde die nooit mocht bestaan
Corre-me o sangue do Inês In mij stroomt het bloed van Inês*
Mostra-me um sonho acordado Laat me een droom zien die is ontwaakt
Somos um povo alado Wij zijn een gevleugeld volk
Um povo que vive no fado Een volk dat leeft in de fado
A alma de ser differente De ziel van het anders zijn
*São Bento: treinstation in Porto.
*Algarve: meest zuidelijke provincie van Portugal.
*Alentejo: provincie in het midden/zuiden.
*saudade: mengeling van heimwee, verdriet en melancholie, `Weltschmerz´, niet met één woord te vertalen.
*Rossio: historische wijk in Lissabon.
*Inês de Castro, die in 1355 vanwege de verboden liefde tussen haar en Dom Pedro op last van diens vader in Coimbra werd vermoord. Naar dit liefdesdrama wordt vaak verwezen in gedichten en fado´s (en in vele opera´s).
Door leven en werken van Ana Moura ook nog even in dit stukje te frommelen zou ik haar ernstig tekort doen. Ze is niet alleen een van de (twee) beste fadistes van deze tijd, maar bovendien mijn favoriete. Daarover dus nog een andere keer.
 |
| Pedro Abrunhosa |
Door leven en werken van Ana Moura ook nog even in dit stukje te frommelen zou ik haar ernstig tekort doen. Ze is niet alleen een van de (twee) beste fadistes van deze tijd, maar bovendien mijn favoriete. Daarover dus nog een andere keer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten