Voor de meeste Portugezen is augustus de vakantiemaand, maar voor de buitenlandse toeristen, die hier in juni en juli vakantie kwamen vieren, moeten het gedreun van bulldozers en ander lawaai van werk in uitvoering op veel Portugese stranden, wel een domper op het vakantieplezier geweest zijn. Plannenmakers en aannemers beweren dat het niet anders kon: De winter met zijn stormen en zware golfslag is geen seizoen voor strandwerkzaamheden. Bovendien - en dat heb ik weer van de minister van milieuzaken - moeten veel grote projecten dit jaar af. Die worden voor het grootste deel betaald uit Europees gemeenschapsgeld en verder uitstel betekent verlies van die bijdragen. Intussen zijn er nog 28 stranden, verspreid over de hele kust van Portugal, waar badgasten en graafmachines deze hele zomer maar moeten proberen samen te leven.
 |
| Praia Dona Ana, Lagos, juni 2015 |
De oceaan rukt op. Twee derde van de Portugese kust lijdt aan ernstige erosie. Mooie stranden worden opgeslokt door het water, huizen staan ineens op het randje van een afgrond en die fotogenieke rotsen op de zuidelijke stranden, waaronder je zo lekker in de schaduw kon zitten, zijn ondermijnd en vallen op je kop (als je de waarschuwingsborden en afzettingen negeert). In de winter worden door zware stormen, zoals de orkaan `Hercules´ in januari 2014, zeeweringen en boulevards verwoest en huizen en winkels onderwater gezet (zoals in Ovar, Bijzonder Portugees 2.). Er lijkt geen houden aan. Of toch? Men doet zijn best met zandsuppleties, strekdammen en andere ku(n)stwerken. in 2014 en dit jaar wordt hiervoor net zoveel uitgegeven als in de afgelopen 20 jaar. (ongeveer 200 miljoen. Volgens de `Grupo de Trabalho Litoral (GTL)´, de overheidsinstantie die met het onderhoud van kust belast is, is tot aan het eind van de eeuw zeker twee miljard Euro nodig om de Portugese stranden in conditie te houden.
Eén van de hoofdoorzaken van de noodzaak om zandsuppleties toe te passen zijn is het grote aantal stuwdammen in de Portugese rivieren (groene stroom!), die de natuurlijke aanvoer van zand naar de stranden tegenhouden, een andere is het uitbaggeren van de havens om steeds groter schepen binnen te laten. Het zand van de stranden vloeit weg in de steile diepe geulen.
En de veelbesproken klimaatveranderingen? Zou kunnen. het lijkt erop dat de golfslag van de oceaan sterker wordt en meer erosie veroorzaakt. Wellicht zijn er ook meer stormen, maar daar kunnen we pas over een jaar of tien iets zinnigs over zeggen. Een relevante stijging van de zeespiegel is op dit moment nog niet zichtbaar. De `GTL´ wijst erop dat er eigenlijk veel meer studie zou moeten worden gedaan naar de oorzaken van de erosie. Tot nu toe doet men weinig meer dan oplappen.
 |
| Praia de Nazaré |
Een ander probleem, dat hoge kosten voor de Portugese samenleving met zich meebrengt is het bouwen op kwetsbare plaatsen, veel te dicht bij de kust. Woningen van vissers of strandhuisjes die vele jaren geleden zonder vergunning, maar ook zonder bezwaar zijn gebouwd en uitgebreid, maar ook villa's en appartementen, zelfs in natuurgebieden, waarvan de bouwplannen door kwalijk riekende projectontwikkeling, vriendjespolitiek en cliëntelisme van politieke partijen en zelfs door middel van smeergelden zijn goedgekeurd. En eenmaal legaal, eist men bescherming tegen de zee.
Een deel van de Europese subsidies is bestemd voor sloop van dit soort bouwwerken. Bijvoorbeeld aan de Algarve, in het natuurreservaat Ria Formosa is men op dit moment bezig om illegale bouwwerken te verwijderen. Een moeizaam proces, met veel protestacties van belangengroepen en rechtszaken.
 |
| Praia Urza, Sintra |
Nederland is het gewend om zich te weer te stellen tegen de zee en jaarlijks zand toevoegen aan de stranden is al een oud gebruik. In Portugal is het probleem relatief nieuw en men experimenteert nog met allerlei technieken om het zand ook vast te houden (Ik heb overigens nog niemand helm zien planten). De Portugese kuststrook is smal en over het algemeen kwetsbaarder dan de Nederlandse. Wat men hier `as dunas´, de duinen noemt, is voor Nederlandse begrippen een lachertje. Het gaat vaak om niet meer dan een strook van vijftig tot een paar honderd meter tot aan de weg. Maar de Portugese stranden zijn geliefd, over het algemeen schoon (bandeira azul, blauwe vlag) en een aantal behoren tot de mooiste ter wereld.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten