De geest uit de fles 2. Wisseling van de wacht

Waarschijnlijk hebben jullie het niet eens opgemerkt, de Nederlandse berichtgeving over Portugal is beperkt - en maak je maar geen illusies, andersom gaat het ook niet veel verder dan een ontspoorde trein in Dalfsen - maar afgelopen woensdag was het dan eindelijk zover. De nieuwe president, werd geïnstalleerd (en de oude mocht vertrekken). Prins Willem, Guilherme Alexandre, zoals hij hier heet, was er niet, maar de koning van Hispanje die hij altijd geëerd heeft stak ruimschoots boven alle aanwezige Portugezen en zelfs Jean-Claude Juncker uit. Een drukke eerste dag voor de nieuwe vertegenwoordiger van Portugal, die zich woensdag presenteerde als een ware republikein: Hij weigerde de auto en liep naar het de `Assembleia Nacional´, het Parlement, ging alleen en niet met zijn hele familie, zoals zijn voorganger, zijn opwachting maken in het presidentiële paleis (waaruit hij zo snel mogelijk weer vertrok) en ´s avonds gaf hij feest op straat met o.a Mariza, de rapper Anselmo Ralph en Pedro Abrunhoso.

 

de nieuwe president

De nieuwe president heet Marcelo Rebelo de Sousa (1948), vanaf 1990 hoogleraar recht en politieke wetenschappen aan de Universiteit van Lissabon, ex-journalist (Expresso), ex-partijleider van de PSD (zeg maar VVD), ex-staatssecretaris, ex-minister, ex-wethouder van Lissabon en ex-voorzitter van de gemeenteraad van Celérico de Basto en niet te vergeten ex-televisiepersoonlijkheid, jarenlang als politiek commentator, hoewel hij nu meer dan ooit in beeld zal komen.

Hij won de presidentsverkiezingen met een ruime meerderheid in één ronde na een campagne waarin hij voorzichtig manoeuvreerde tussen rechts en een beetje linkser, zo weinig mogelijk duidelijke meningen gaf en vooral uitblonk in het zoenen en omhelzen van oude volksvrouwtjes. Dat laatste gaat hem - in tegenstelling tot de gaande president - heel natuurlijk af. Hij lijkt een warm voelend mens te zijn, een man die jarenlang stervenden heeft begeleid, iemand die aan een oude dame belooft samen koffie met aguardente te drinken als hij de verkiezingen wint en dat dan ook nakomt (wel met een cameraploeg in de buurt natuurlijk). Een combinatie van uitgekookt en echt, met een natuurlijke charme. Er wordt gezegd dat Marcelo zich al heel lang op het presidentschap heeft voorbereid. Persoonlijk zie ik dat niet als negatief: Als je zo´n functie ambieert, kun je maar beter beslagen ten ijs komen.

president van het volk

Marcelo ( In Nederlandse krantenberichten werd hij president Rebelo de Sousa genoemd. Dat klinkt voor Portugezen een beetje gek en erg afstandelijk) heeft beloofd een president voor en dicht bij het volk te zijn,  een president die de eenheid wil herstellen. Aan dat laatste zal hij, vooral in de politiek, een zware dobber krijgen. De PSD zit nadat haar `op oneerlijke wijze de regering is afgenomen door de PS (PVDA) vol wrok in de oppositiebanken en wenst op geen enkele manier mee te werken aan `de illusie van het regeringsprogramma en de begroting van de socialisten. Echt moeilijk zal het worden als blijkt dat de normen van het stabiliteitspact niet gehaald kunnen worden met deze begroting en er een `plan B´ op tafel moet komen.
Intussen heeft de president zich gepresenteerd aan het corps diplomatique, waar hij het protocol doorbrak door zich te laten vergezellen door Mariza, Naide Gomes en Francis Obikwelu en steun vroeg voor de kandidatuur van António Guterres als nieuwe Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties.

begroeting van het corps diplomatique

 In een bijeenkomst met vertegenwoordigers van de Gemeenschap van Portugees sprekende landen(CPLP),  benadrukte hij dat deze organisatie voor democratie stond, een sneer naar Equatoriaal Guinea, dat nog steeds een dictatuur (met de doodstraf) is en een eerste teken van Presidentiële buitenlandse politiek na vele jaren. Miguel Sousa Tavares: "Cavaco Silva was absoluut onbetekenend in het kader van de buitenlandse politiek" Al voor de verkiezingen schreef deze columnist en televisiecommentator, die in 2013 een - inmiddels geseponeerde klacht aan zijn broek kreeg, omdat hij in een interview de vorige president een `palhaço´, clown genoemd had: "Het grote nieuws van deze presidentsverkiezingen is dat we ons eindelijk bevrijd mogen zien van Anibal/Maria Cavaco Silva. Alleen dit al verdient een (feest)viering en al onze concentratie ten aanzien van de gepresenteerde alternatieven voor zijn opvolging.(...)".

met zijn hand op de grondwet

Na in zijn column genadeloos te hebben afgerekend met de andere negen kandidaten zegt hij aan het eind over Marcelo: "Ik weet, bijvoorbeeld, ook niet hoe ik aan mijn buitenlandse vrienden moet uitleggen wat voor president we in Belém (presidentiële paleis). Is hij rechts, is hij links, is hij open, is hij conservatief? Hij is professor Marcelo, een ondefinieerbare `brand´. Het is duidelijk dat ik, net als António Costa (huidige premier), rustig slaap met Marcelo in Belém. En, beslist,, een heel stuk geruster dan met de presidentiële familie van Cavaco Silva. Marcelo is oneindig veel beschaafder, bereisder, interessanter, zonder koninklijke allures, noch hypocriete minachting voor ´de heren politici´. Hij neemt zijn familie niet mee naar Belém, noch gaat gaar verzekeren dat je twee keer geboren moet zijn om net zo betrouwbaar/toegewijd als hij te zijn. En hij zal zeker niet het algemene desrespect voor de natie hebben, dat Cavaco uitstraalde (...).

En nu zit Marcelo bij de Paus in Rome, niet alleen omdat hij vreselijk katholiek is, maar ten eerste - symbolisch - omdat Portugal via de pauselijke bul `Manifestis Probatum Est in 1179 onafhankelijk werd van het Spaanse koninkrijk Leon en ook omdat hij een officiële uitnodiging voor de Paus heeft: Een bezoek aan Portugal volgend jaar tijdens de viering van het honderdjarig bestaan van Fátima.
We gaan het zien met Marcelo.