Vector proponit, gubernator disponit: De passagier wikt, maar de piloot beschikt.
Als slachtoffer ben ik natuurlijk bevooroordeeld. Ik was ingecheckt, door de paspoortencontrole en mijn bagage zat al in het vliegtuig. Toch werd mijn vlucht - twintig minuten voor vertrek - nog geannuleerd door een zorgelijk kijkend mannetje, dat in nauwelijks verstaanbaar Engels probeerde duidelijk te maken dat er geen piloot beschikbaar was om het toestel naar Amsterdam te vliegen. Na enige tijd werden we in een bus geladen en naar de aankomsthal gebracht, waar we drie kwartier wachtten voordat de band in beweging kwam. Met de herkregen bagagemochten we ons netjes in de rij voor de TAP-balie opstellen om te horen hoe verder over ons lot zou worden beschikt. De passagiers voor Amsterdam, bijna allemaal Nederlanders, namen het kalm op. Geen hysterische scheldpartijen en beschuldigingen, als op de televisiebeelden van eerdere stakingsdagen. Het was donderdagmiddag. Voor maandagochtend zou men wel thuis komen.
Voor mij had men voor dezelfde dag geen vlucht meer en een alternatief voor de volgende dag was te onzeker.
Ik had me verheugd op een reünie met ex-collega´s op zaterdag, zou weer eens lekker bijpraten met mijn zus en er stonden een aantal verrassingsbezoekjes op mijn programma. Dinsdag weer terug vanwege de katten. Erg jammer. Per sms annuleerde ik mijn afspraken en ging weer op weg naar huis, net als een lotgenoot, die in midden-Portugal woonde en op weg was naar de 94e verjaardag van zijn moeder. Dan maar in het najaar, als er tegen die tijd nog een TAP bestond.
Dat was op de zevende dag van de tiendaagse staking van de piloten van de Portugese luchtvaartmaatschappij TAP, en hoewel een uit een lange reeks, de langste uit haar geschiedenis.
Tien dagen ellende voor tienduizenden passagiers. Volgens de TAP werd ongeveer 30% van de vluchten gecanceld, volgens de piloten de helft. Het vliegveld van Porto, Sá Carneiro, had het het zwaarst te verduren.
De door de staking aan de TAP aangerichte financiële schade ligt rond de 35 miljoen Euro, de schade aan het imago en het vertrouwen van de luchtvaartmaatschappij is niet te berekenen, maar zonder twijfel enorm.
Tap directeur Fernando Pinto zei gisteren dat het bedrijf zal moeten afslanken door gebrek aan boekingen.
Ontslagen dus. Maar ook de toeristensector, vooral de horeca, heeft grote schade geleden en de onzekerheid over de betrouwbaarheid van de TAP in het buitenland heeft al voor afzeggingen van hotelboekingen tot ver na de zomer gezorgd.
Waarom staakten die piloten eigenlijk? Daarvoor moeten we een flink eind terug in de tijd. In 1999 ging het (net als nu) erg slecht met de TAP. Het bedrijf balanceerde op de rand van een faillissement. De piloten hebben toen, om het te `redden´, afgezien van een aanzienlijke loonsverhoging en een aantal vergoedingen voor onkosten en overwerk. Het ging om enige miljoenen Euro´s. In ruil daarvoor beloofde de toenmalige verantwoordelijke minister (niet goed snik) een participatie tot 20% in het maatschappelijk kapitaal in geval het bedrijf zou worden geprivatiseerd. Die overeenkomst is nooit behoorlijk geformaliseerd en de huidige regering die nu dan eindelijk de TAP gaat privatiseren (inschrijfronde sluit aanstaande vrijdag), zegt dat er helemaal geen overeenkomst is en dat ze op geen enkele manier gebonden is aan `een afspraak´ met een lid van een regering uit 1999. De rechter, hoewel met de kanttekening dat er moreel gezien iets niet in de haak is, moest de piloten ongelijk geven: Er was geen sprake van een formele overeenkomst en zo die er al was, was die verjaard. De pilotenbond nam het niet: Men was bedrogen, al die jaren aan het lijntje gehouden, draaide (door de lagere salarissen en onkostenvergoedingen) op voor het mismanagement (verliezen) van de TAP-directie en eiste nu een aandeel van 20% in het maatschappelijk kapitaal. Zo niet, staking. Tien dagen!
Minister-president Passos Coelho reageerde zoals hij op alle stakingen in de afgelopen vier jaar reageerde: Arrogant en zonder een krimp te geven, de staatssecretaris van transport verbeten en beschuldigend en de minister van economische zaken (een prachtig voorbeeld van het `Peter Principle´) met `Toe nou jongens, alsjeblieft..´. De rest van het personeel (10.000) man verzocht de piloten beleefd om ook even aan hún baan te denken.
Communisten, en `Bloco Esquerda´ (beetje linkser dan Groen Links) en zelfs Miguel Sousa Tavares (normaal gesproken een zeer intelligent politiek commentator) namen de gelegenheid waar om hun anti-privatiseringsverhaaltje weer eens af te draaien, zodat ook de leider van de `Partido Socialista´ (PvdA) zich geroepen voelde om voor uitstel van het privatiseringsproces te pleiten. Maar, zoals uit bovenstaande blijkt, daar ging het helemaal niet om.
Het lijkt me niet meer dan logisch dat de TAP geprivatiseerd wordt. Het heeft hard kapitaal nodig en volgens de Europese concurrentiewetgeving mag de Portugese staat dat niet leveren. Voor zover mij bekend is er in de rest van Europa geen, of bijna geen staatsluchtvaartmaatschappij meer te vinden. Nederland bijvoorbeeld heeft nog maar een belang van 10% in de KLM (gefuseerd met Air France). Natuurlijk is het heel belangrijk in welke mate, onder welke condities en aan wie het bedrijf verkocht wordt, maar een armlastig land als Portugal kan niet met zo'n dure molensteen om zijn nek blijven rondlopen.
Hopelijk blijft er nog een TAP over om te privatiseren: De piloten hebben alweer een nieuwe staking aangekondigd...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten