De `Brigada Victor Jara´ bestaat 40 jaar en om dat te vieren gaf ideële uitgever `Tradisom´ met behulp van crowdfunding een box met alle 10 cd's, liedteksten en een boekwerk met herinneringen uit. In de `Brigada´ van nu vindt je geen enkel lid van het allereerste begin in 1975 meer. Alleen de gitarist Manuel Rocha speelde in 1977 op de eerste lp van de groep mee. Catarina Moura, die de laatste vijftien jaar in de band zingt, werd geboren in het jaar dat de `Brigada´ werd opgericht: "Ik heb mijn hele leven met de groep geleefd. Als kind hoorde ik ze op de autoradio van mijn vader. Ik vond `Ao romper da bela Aurora´ het mooist." Ruim 50 muzikanten hebben deel uit gemaakt van de groep, die een niet meer weg te denken instituut is geworden, waaraan zich heel veel mensen verbonden voelen. En hoewel verre van star - de muziek verandert met de tijd en men maakt gebruik van de hedendaagse technische middelen - houdt de `Brigada´ zich aan haar aloude concept: De traditionele liederen van het Portugese volk zingen zoals ze gemaakt zijn en zonder voor de verleiding te bezwijken om de muziek mooier te maken dan ze is. Ik zag en hoorde een onvergetelijk concert van de band zo ongeveer in de huidige bezetting in 2002 - tjonge, wat vliegt de tijd - in het `Coliseu´, het concertgebouw van Porto.
Uit die tijd, van de dubbel cd `Por Sendas, Montes e Vales´, Langs paden, bergen en dalen, het mysterieuze `Marião´ uit Trâs-os-Montes:
https://www.youtube.com/watch?v=t92vcDtUq3o
De `Brigada Victor Jara´ ontstond uit een muziekgroep van `communistische´ studenten van de universiteit en het lyceum van Coimbra die een actieve rol wilden spelen binnen de politieke en culturele veranderingen die de Portugese revolutie van 25 april 1974 met zich meebracht. Een luitenant van de Movimento das Forças Armados (MFA), de Beweging van de Strijdkrachten, direct gelieerd aan de revolutie, hoorde de groep zingen ter gelegenheid van de opening van een weg in Lousã en vond ze zo goed dat hij een optreden voor ze regelde in het lokale bioscooptheater. Vanaf dat moment werd de muziek een serieuze aangelegenheid. De groep koos haar naam als eerbetoon aan de Chileense zanger Victor Jara, die in 1973, tijdens de staatsgreep van Pinochet, door de militairen werd gemarteld en vermoord. In die eerste tijd vertolkte de band naast liederen die betrekking hadden op de Spaanse burgeroorlog, de Mexicaanse revolutie en het Italiaanse verzet tegen het nazisme, thema's van de Chileense groep Inti-Illimani (die groene lp met boom herinner je je vast nog als je van mijn generatie bent), de Chileense zanger Victor Jara natuurlijk, en niet te vergeten strijdvaardige liederen van José Afonso (*1) en Sérgio Godinho (*2) .
Vanaf 1976 verlegde de doelstelling van de `Brigada´ zich naar het verbreiden van en creëren van waardering voor de traditionele Portugese muziek, met de nadruk op die uit de rurale provincies.
Het materiaal vond men in de `Arquives Sonores Portugueses´ Het akoestisch archief van de traditionele Portugese muziek, dat vanaf 1960 door de Franse etnomusicoloog Michel Giacometti werd aangelegd. Aan het werk van Giacometti wil ik een andere keer nog eens aandacht schenken.
In 1977 kwam de eerste lp, `Eito fora´ uit, waarop de groep traditionele liederen uit o.a. Trâs-os-Montes, Alentejo, Douro en de Azoren vertolkt. Hiervan: `Ao romper da bela aurora´, bij het aanbreken van de mooie morgenstond, uit de provincie Alentejo
https://www.youtube.com/watch?v=_zxgNzS7NRA
In 1978 heeft de groep haar eerste optreden in het buitenland: de Sovjet-Unie. In 1979 verschijnt hun tweede lp: `Tamborileiro´, Tamboer en speelt de band op internationale festivals in o.a. Berlijn en Angola en ook op een spektakel van emigrantenorganisaties in Nederland.
Van Tamborileiro `São Gonçalo´, van de Azoren:
https://www.youtube.com/watch?v=fqxlMtIXet8
In de jaren ´80 neemt de groep drie studio-albums op en een compilatie ter gelegenheid van hun 10 jarig bestaan. Men wordt uitgenodigd om te spelen op allerlei festivals in binnen- en buitenland tot zelfs in Noord-Korea. Uit deze periode `Cantiga Bailada´ (1984) van het album `Contraluz´, Tegenlicht:
In 2006 werd de cd `Ceia Louca´, Krankzinnig Avondmaal, opgenomen, met speciale bijdragen van o.a. Jorge Palma, Cristina Branco (*3) en Carlos do Carmo (*4). Hieronder een wonderschoon lied met Lena d´Agua: `Durme´, Slaap:
De `Brigada Victor Jara´ heeft in de veertig jaar van haar bestaan een geweldige bijdrage geleverd aan de popularisering en erkenning van het traditionele Portugese lied. De leden zijn trouw aan de muziek en de naam van de groep gebleven. Een naam die nog wel eens voor problemen, maar ook voor hilariteit zorgde. Zo ging een optreden in Duitsland niet door, omdat de zaaleigenaar wenste dat de groep voor het concert haar naam veranderde (te links!), ook gebeurt het vaak dat men naar meneer Victor of de heer Jara vraagt om hem de complimenteren met het optreden.
*1 zie muziek 2.
*2 zie muziek 9.
*3 zie muziek 11.
*4 zie muziek 6,
*3 zie muziek 11.
*4 zie muziek 6,
Geen opmerkingen:
Een reactie posten