Terwijl fadocritici - bang voor hun reputatie - nog twijfelden, of ronduit afwijzend reageerden, schalde op de vooravond van het feest van Santo António overal in de wijk Alfama (Lissabon) het aanstekelijke lied `Desfado´ (Ontfado) uit de luidsprekers. Als het om fado gaat, heeft het volk gelijk. In het lied wordt de draak gestoken met de saudade (onvertaalbare mengeling van melancholie, heimwee en ander verdriet), die zo nauw met de fado verbonden is: `Ik voel me triest, omdat ik zo blij ben. Wat een narigheid, ik zou me eigenlijk triest moeten voelen, want zo wordt het niets met deze fado´.
`Desfado´ clip
De cd `Desfado´ (2012) was een keerpunt in de carrière van Ana Moura: Een nieuwe generatie musici (Ângelo Freire, Pedro Soares), andere, verrassende, componisten en tekstdichters, zoals Miguel Araújo (Os Azeitonas) en Pedro Abrunhoso. Op hem attent gemaakt door cd's van Madeleine Peyroux, vroeg ze met angst en beven bassist en producer Larry Klein (Joni Mitchel, Tracy Chapman) om de plaat te produceren en tot haar verbazing kende hij haar werk en zei nog ja ook (Heb je dat zondagskind weer). Hij liet haar zien hoe je wat nieuws kan toevoegen aan de fado, zonder de essentiële kenmerken van die muziek, de Portugese gitaar en de begeleidend klassieke gitaar, te verloochenen.
Hij stelde haar ook voor om `Case of you´ van Joni Mitchel op te nemen, een hele eer. en ik moet zeggen dat het mooi met het fadorepertiore harmonieert. In tegenstelling tot de andere twee Engelstalige liedjes op de cd, waarvan ik denk: `Waarom zou je de concurrentie met al die Adéle´s, Amy´s en P.J´s aangaan en `kiss of fire´ zingen, als je `beijo (bei-joe) de fogo´ tot je beschikking hebt, of `my love´, terwijl `meu (mê-oe) amor´ uit jouw mond toch veel intiemer klinkt?´
Op het album staan naast klassieke fado´s, een aantal heel sterke liedjes, zoals `Fado Alado´(zie kader rechts) en `Amor afoito´ (onverschrokken liefde): `Ik geef je mijn liefde, zonder voorbehoud. Toon me maar dat je het waard bent. Lief, we mogen niet bevreesd zijn voor dit vuur.´ Op deze video kun je zien wat Ana Moura en haar band live waard zijn!
https://www.youtube.com/watch?v=nZCeDlY1UTo
`Amor Afoito´
En dan nu eindelijk waar het allemaal om te doen was: De nieuwe cd, `Moura´. Ik ben weer eens aardig afgedwaald.
De cd werd opgenomen in studio's waar `de grote jongens´ (Stones, Aerosmith, Springsteen) en meisjes natuurlijk, hun cd's opnemen in Hollywood en Los Angeles, ook deze keer geproduceerd door Larry Klein. Naast de begeleiding van haar vaste Portugese muzikanten, zijn er bijdragen te horen van o.a. Dan Lutz (bas) Dean Porks (gitaren en mandoline en op drums), Vinnie Calaiuta (Zappa, Sting). Mick Jagger kwam tijdens de opnamen in Los Angeles nog even kijken of het allemaal wel goed ging.
Het album opent met het op een klassieke fadomelodie (Fado do cravo) van Alfredo Marceneiro gezette gedicht `Moura encantada´, (Betoverde ninf) van Manuela de Freitas. Het is gebaseerd op een oude legende, met vele varianten, over betoverde, Moorse prinsessen, geesten die van gedaante veranderen, die je bij fonteinen en oude gebouwen kunt tegenkomen. Volgens de zangeres is het haar op het lijf geschreven:
A minha voz, de repente Plotseling is mijn stem
È a voz de toda a gente De stem van alle mensen
De tudo o que a vida tem Van alles wat het leven heeft
Quando a noit chega ao fim Aan het einde van de nacht
Vou à procura de mim Ga ik op zoek naar mezelf
E não encontre ninguém En ik vind niemand
https://www.youtube.com/watch?v=n7IMoTk2cFg
`Moura Encantada´
Hoor je die onheilspellende elektrische gitaar (en andere elektronica) op de achtergrond? Dat is het werk van Larry Klein.
`Ik verander ook steeds, houd er niet van om altijd het zelfde te doen. Ik voel me nu zeker genoeg van mezelf om te veranderen.´
Eigenlijk is ze helemaal niet zo extrovert als ze lijkt, vertelt ze in een interview: "Een paar jaar geleden werd me gezegd (door managers en andere kwaadwillenden) dat ik niet verlegen mocht zijn. Dat ik dingen moest zeggen tijdens concerten, met de mensen moest praten, dat ik een podiumbeest moest zijn .....Ik begreep het niet. Daarna zag ik Nina Simone, en zag een verlegen vrouw, een introverte zangeres. Mijn verlegenheid maakt deel uit van mijn persoonlijkheid en mijn muziek" En verderop in het interview: "Als ik begin te zingen, gaat er een knop om, en toch ben ik mezelf"
De tekst van `Moura Encantada´ vormde ook de inspiratie voor de cd-hoes, geschilderd naar een foto van de Ana Moura door de Spaanse schilder Ignasi. De (nacht)vlinder symboliseert de transformatie.
Natuurlijk is er ook een single: `Dia de Folga´ (vrije dag, rustdag), een zogenaamde `fado corrido´, een `hollende´ fado. Misschien vind je het een commercieel niemendalletje (de `claps´ zitten er al in), maar toen ik het de zangeres voor het eerst op de tv zag zingen, sprong ik van vreugde bijna uit mijn textiel:
https://www.youtube.com/watch?v=v2PL-tqD6pk
volumeknop open!
Over `Tens os Olhos de Deus´ (Je hebt alziende ogen; lett. je hebt de ogen van god), geschreven door Pedro Abrunhoso wordt niet veel gezegd in de kritieken. Misschien is de haast barokke tekst een tikkeltje gewaagd voor Portugese begrippen: `Embarque em mim´ (Scheep je in bij/in mij), Que a vida é curta´ (Want het leven is kort) gaat het refrein. Er wordt geëxperimenteerd met een effectpedaal in de solo van de Portugese gitaar en een fluitende Hammond bevestigt het allemaal nog eens. Ik vind het prachtig: https://www.youtube.com/watch?v=YOJIMVzNIvg
Een ander hoogtepunt is het duet met de Cubaanse zangeres Omara Portuondo (Buena Vista Social Club) `Eu entrego´: Ik geef me (aan jou) - maar wat ik van jou heb geef ik nooit meer weg - dat de zangeres als als `bonustrack´ nog een keer alleen zingt.
https://www.youtube.com/watch?v=uqS6dIZbRbk
Er nog veel meer mooie liedjes op de plaat, zoals `Eu não quero nem saber´ (Ik wil het niet eens weten): https://www.youtube.com/watch?v=9ley0QopkYA of `Ai Eu´ (Ach (arme) ik): https://www.youtube.com/watch?v=09L5G7uOVFQ . Het enige Engelstalige nummer `Lilac wine´, van James Shelton, eerder gezongen door o.a. Elkie Brooks en Nina Simone, heeft ze dit keer bewaard voor de `bonustracks´. Wijs besluit.
`Moura´ was binnen een paar dagen een gouden plaat. De zangeres was nog niet klaar met haar tour - van drie jaar - gebaseerd op haar vorige cd, of de volgende begon alweer. In interviews zeg ze dat ze wel een beetje wil minderen. Ze is bijna nooit thuis. Ze zou - 36 - wel graag kinderen willen in de toekomst, maar dat is moeilijk te combineren met deze `Estranha Forma de Vida´ (vreemde manier van leven), zoals Amália Rodrigues zong. En de liefde? "Het valt niet mee om iemand te vinden die zeker genoeg van zichzelf is om in de schaduw te staan".
Maar voor het moment geniet ze van wat dit leven haar biedt, vol plannen voor optredens, opnamen, duetten. Een zondagskind, toch?
Hij stelde haar ook voor om `Case of you´ van Joni Mitchel op te nemen, een hele eer. en ik moet zeggen dat het mooi met het fadorepertiore harmonieert. In tegenstelling tot de andere twee Engelstalige liedjes op de cd, waarvan ik denk: `Waarom zou je de concurrentie met al die Adéle´s, Amy´s en P.J´s aangaan en `kiss of fire´ zingen, als je `beijo (bei-joe) de fogo´ tot je beschikking hebt, of `my love´, terwijl `meu (mê-oe) amor´ uit jouw mond toch veel intiemer klinkt?´
Op het album staan naast klassieke fado´s, een aantal heel sterke liedjes, zoals `Fado Alado´(zie kader rechts) en `Amor afoito´ (onverschrokken liefde): `Ik geef je mijn liefde, zonder voorbehoud. Toon me maar dat je het waard bent. Lief, we mogen niet bevreesd zijn voor dit vuur.´ Op deze video kun je zien wat Ana Moura en haar band live waard zijn!
`Amor Afoito´
En dan nu eindelijk waar het allemaal om te doen was: De nieuwe cd, `Moura´. Ik ben weer eens aardig afgedwaald.
De cd werd opgenomen in studio's waar `de grote jongens´ (Stones, Aerosmith, Springsteen) en meisjes natuurlijk, hun cd's opnemen in Hollywood en Los Angeles, ook deze keer geproduceerd door Larry Klein. Naast de begeleiding van haar vaste Portugese muzikanten, zijn er bijdragen te horen van o.a. Dan Lutz (bas) Dean Porks (gitaren en mandoline en op drums), Vinnie Calaiuta (Zappa, Sting). Mick Jagger kwam tijdens de opnamen in Los Angeles nog even kijken of het allemaal wel goed ging.
Het album opent met het op een klassieke fadomelodie (Fado do cravo) van Alfredo Marceneiro gezette gedicht `Moura encantada´, (Betoverde ninf) van Manuela de Freitas. Het is gebaseerd op een oude legende, met vele varianten, over betoverde, Moorse prinsessen, geesten die van gedaante veranderen, die je bij fonteinen en oude gebouwen kunt tegenkomen. Volgens de zangeres is het haar op het lijf geschreven:
A minha voz, de repente Plotseling is mijn stem
È a voz de toda a gente De stem van alle mensen
De tudo o que a vida tem Van alles wat het leven heeft
Quando a noit chega ao fim Aan het einde van de nacht
Vou à procura de mim Ga ik op zoek naar mezelf
E não encontre ninguém En ik vind niemand
`Moura Encantada´
Hoor je die onheilspellende elektrische gitaar (en andere elektronica) op de achtergrond? Dat is het werk van Larry Klein.
`Ik verander ook steeds, houd er niet van om altijd het zelfde te doen. Ik voel me nu zeker genoeg van mezelf om te veranderen.´
Eigenlijk is ze helemaal niet zo extrovert als ze lijkt, vertelt ze in een interview: "Een paar jaar geleden werd me gezegd (door managers en andere kwaadwillenden) dat ik niet verlegen mocht zijn. Dat ik dingen moest zeggen tijdens concerten, met de mensen moest praten, dat ik een podiumbeest moest zijn .....Ik begreep het niet. Daarna zag ik Nina Simone, en zag een verlegen vrouw, een introverte zangeres. Mijn verlegenheid maakt deel uit van mijn persoonlijkheid en mijn muziek" En verderop in het interview: "Als ik begin te zingen, gaat er een knop om, en toch ben ik mezelf"
De tekst van `Moura Encantada´ vormde ook de inspiratie voor de cd-hoes, geschilderd naar een foto van de Ana Moura door de Spaanse schilder Ignasi. De (nacht)vlinder symboliseert de transformatie.
Natuurlijk is er ook een single: `Dia de Folga´ (vrije dag, rustdag), een zogenaamde `fado corrido´, een `hollende´ fado. Misschien vind je het een commercieel niemendalletje (de `claps´ zitten er al in), maar toen ik het de zangeres voor het eerst op de tv zag zingen, sprong ik van vreugde bijna uit mijn textiel:
volumeknop open!
Over `Tens os Olhos de Deus´ (Je hebt alziende ogen; lett. je hebt de ogen van god), geschreven door Pedro Abrunhoso wordt niet veel gezegd in de kritieken. Misschien is de haast barokke tekst een tikkeltje gewaagd voor Portugese begrippen: `Embarque em mim´ (Scheep je in bij/in mij), Que a vida é curta´ (Want het leven is kort) gaat het refrein. Er wordt geëxperimenteerd met een effectpedaal in de solo van de Portugese gitaar en een fluitende Hammond bevestigt het allemaal nog eens. Ik vind het prachtig: https://www.youtube.com/watch?v=YOJIMVzNIvg
Een ander hoogtepunt is het duet met de Cubaanse zangeres Omara Portuondo (Buena Vista Social Club) `Eu entrego´: Ik geef me (aan jou) - maar wat ik van jou heb geef ik nooit meer weg - dat de zangeres als als `bonustrack´ nog een keer alleen zingt.
Er nog veel meer mooie liedjes op de plaat, zoals `Eu não quero nem saber´ (Ik wil het niet eens weten): https://www.youtube.com/watch?v=9ley0QopkYA of `Ai Eu´ (Ach (arme) ik): https://www.youtube.com/watch?v=09L5G7uOVFQ . Het enige Engelstalige nummer `Lilac wine´, van James Shelton, eerder gezongen door o.a. Elkie Brooks en Nina Simone, heeft ze dit keer bewaard voor de `bonustracks´. Wijs besluit.
`Moura´ was binnen een paar dagen een gouden plaat. De zangeres was nog niet klaar met haar tour - van drie jaar - gebaseerd op haar vorige cd, of de volgende begon alweer. In interviews zeg ze dat ze wel een beetje wil minderen. Ze is bijna nooit thuis. Ze zou - 36 - wel graag kinderen willen in de toekomst, maar dat is moeilijk te combineren met deze `Estranha Forma de Vida´ (vreemde manier van leven), zoals Amália Rodrigues zong. En de liefde? "Het valt niet mee om iemand te vinden die zeker genoeg van zichzelf is om in de schaduw te staan".
Maar voor het moment geniet ze van wat dit leven haar biedt, vol plannen voor optredens, opnamen, duetten. Een zondagskind, toch?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten