`Entre homem e mulher não metas a colher´, een oud Portugees motto dat zoveel wil zeggen als `Bemoei je niet met wat er tussen man en vrouw gebeurt´, was eeuwenlang en is ook vandaag de dag voor veel Portugezen een vrijbrief voor het negeren en niet aangeven van huiselijk geweld in hun directe omgeving. In de Portugese maatschappij, waar machisme nog vaak de boventoon voert, wordt een `corrigerende´ klap of pak slaag aan een vrouw door een grote groep mannen nog steeds niet als een misdaad of zelfs maar een probleem ervaren. `Gaat morgen wel weer over´. Moord op een (ex)partner met als motief jaloezie of een (dreigende) scheiding wordt zelfs in sommige kringen nog als gerechtvaardigd gezien. Een beschamend voorbeeld daarvan, afgelopen mei, was de manier waarop Manuel B. zich na de moord op zijn schoonmoeder en tante, waarbij hij zijn ex-vrouw en zijn dochter ernstig verwondde, 34 dagen met hulp van anderen voor de politie kon schuilhouden en zelfs als een soort plaatselijke held met applaus werd begroet toen hij eindelijk was opgepakt en bij het politiebureau aankwam.
Afgelopen zaterdag, op de dag voor `Todos os Santos´ (allerzielen), de dag waarop de Portugezen hun doden gedenken en hun graven verzorgen, werden in verschillende grote steden herdenkingsbijeenkomsten gehouden voor de vrouwen die zijn gedood, vermoord door huiselijk geweld.
In Lissabon legden enkele tientallen vrouwen bloemen bij een plaquette die twee jaar eerder door de gemeente en UMAR (vereniging van vrouwen die voor gelijke rechten en tegen huiselijk en sexueel geweld strijden) bij een kraamkliniek werd aangebracht ter nagedachtenis van in Lissabon vermoorde vrouwen. Ze lieten een zwart doek achter met daarop de namen van de 398 vrouwen die in de afgelopen tien jaar aan huiselijk geweld overleden.
"In de grond van de zaak gaat het om een oproep tot deelneming en een oproep tot bewustwording en verandering", sprak Elizabete Brasil, directeur van OMA, het observatorium voor vermoorde vrouwen, "Omdat deze verandering ook bij de opvoeding van de jongsten moet beginnen, omdat er in de afgelopen tien jaar geen grote veranderingen met betrekking tot deze plaag zichtbaar zijn geworden." Margarida Medina Martins, vertegenwoordigster van de stichting `Vrouwen tegen geweld´(AMCV) voegde daar aan toe: "Deze vrouwen mogen niet voor niets gestorven zijn. Zij moeten ons de kracht geven om verandering te eisen.
In 2013 kwamen in Portugal 32 vrouwen door huiselijk geweld om het leven, dit jaar tot nu toe 29, tot juni bijna elke week één. In een aantal gevallen werden ook kinderen het slachtoffer.
"Nergens binnen de EU worden zoveel vrouwen vermoord als in Portugal", zegt Elizabete Brasil in 2012 in een interview, "Met het `reguliere´ huiselijk geweld zitten we zo´n beetje op het gemiddelde van Europa."
Portugal heeft een geavanceerde wetgeving met betrekking tot huiselijk geweld, maar hoewel `Apoio a Vitima, APAV´ (slachtofferhulp) 20.000 gevallen per jaar registreert, worden er maar zo´n 400 bestraft. De wet biedt mogelijkheden voor veilig vervoer naar werk en school, alternatieve huisvesting, en een open telefoonlijn voor slachtoffers. Daders kunnen gedwongen worden om een electronische polsband te dragen, die een signaal geven als ze op minder dan 400 meter van het slachtoffer komen, maar er lopen maar 150 mannen met zo´n polsband rond.
 |
| `Tot de dood ons scheidt´, campagne van APAV |
Met informatiecampagnes , onder andere op de televisie en met posters, wordt geprobeerd mensen ervan bewust te maken dat huiselijk geweld een publiekrechtelijk misdrijf is en dat je verplicht bent aangifte te doen als het zich in je omgeving voordoet.
Ondanks de aandacht in de media, het parlement en bij justitie voor het probleem neemt het aantal geregistreerde gevallen van huiselijk geweld de laatste jaren toe. De crisis zal daar zeker een rol in spelen: De frustraties van werkeloosheid, het gedwongen samenzijn daardoor en geldgebrek worden afgereageerd op de partner. Maar door het publiek debat is het probleem ook meer uit de hoek van de anonimiteit , iets waarvoor je je schaamt, wat verborgen gehouden moet worden, gekomen, waardoor meer vrouwen aangifte durven te doen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten