Stad en land 4. 10 jaar Casa da Música

Wie kent die ervaring niet: Als je alles van tevoren had geweten was je er nooit aan begonnen, maar na alle bloed, zweet en tranen ben je toch blij dat je het hebt gedaan. Zoiets moet de bouw van `a Casa da Música´ voor de het stadsbestuur van Porto, de Portugese staat en natuurlijk de betrokken aannemers en architecten geweest zijn. De bedoeling was dat het concertgebouw, waarvan de bouw in 1999 begon, in 2001 geopend zou worden. In dat jaar was Porto samen met Rotterdam culturele hoofdstad van Europa. Het werd pas vier en half jaar later, in april 2005. Bovendien werd het gebouw drie keer zo duur als begroot: 111,2 miljoen in plaats van 33 miljoen Euro. Maar toen stond er dan toch een echte `Rem Koolhaas´ aan de rotonde de Boavista. `A Casa da Música´ bestaat deze maand 10 jaar en dat werd gevierd, wat minder uitbundig dan 10 jaar geleden - het zijn nu eenmaal barre tijden - maar met 4 dagen muziek: koor, barok, Gershwin, rock, jazz, een programma voor het hele gezin en open huis.

in aanbouw

In 1998 werd het terrein voor het toekomstige concertgebouw aangekocht. Dat betekende dat de oude tramremise op die plek gesloopt moest worden. en daar waren lang niet alle inwoners van Porto het mee eens. Medio 1999 werd het ontwerpconcours geopend. Er waren 28 kandidaten, waarvan 15 buitenlandse. Het ontwerp van de Nederlandse architect Rem Koolhaas (AMO) kwam als winnaar uit de bus. Het werd gekozen om zijn originele vormgeving, de manier waarop de verschillende binnenruimtes met de ruimte buiten correspondeerde en het logische gebruik van onderhoudsvrije materialen. Een icoon voor Porto als culturele hoofdstad zou het worden. Er was behoorlijk wat weerstand tegen de keuze voor het gebouw van Koolhaas. De gebruikelijke jaloezie en de mening van de straat. Maar wellicht waren er ook wel een paar deskundige betrokkenen die de bui al zagen hangen...

Het verslag van `O Tribunal de Contas´, de financiële `rechtbank´ die - grotere - overheidsuitgaven beoordeelt en controleert is duidelijk: De ongehoorde termijn- en kostenoverschrijding van de bouw van `a Casa da Música´ kwam vooral doordat het ontwerp van Koolhaas met het bijbehorend bestek geen uitvoeringsklaar bouwplan was; het had niet voldoende details. Daardoor werden gigantische fouten gemaakt, moest heel veel werk weer gesloopt en overgedaan worden. Ook de onbekendheid van de aannemers met moderne bouwtechnieken en -materialen moet een belangrijke factor geweest zijn. Misschien is er hier en daar ook wel wat aan een strijkstok (nee, niet van de viool) blijven hangen. Daar wordt echter geen melding van gemaakt.

Op 14 april 2005 opende `a Casa da Música met een feest van negen dagen dat begon met de bekende Portugese band `os Clâ´ en Lou Reed en er waren concerten van onder andere de pianist Alfred Brendel en zanger Pedro Abrunhoso. De officiële opening door president Jorge Sampaio en het `Orquestra Nacional do Porto´ vond een paar dagen later plaats.

Inmiddels hebben er in het concertgebouw 2358 concerten plaatsgevonden met 2 miljoen toeschouwers en hebben 4,5 miljoen bezoekers een rondleiding door het gebouw gekregen.

Het gebouw heeft een grote concertzaal voor 1238 toeschouwers, een kleine zaal met 300 zitplaatsen of 650 staanplaatsen, nog een kleine zaal bovenin met 250 plaatsen en een groot restaurant.

Het herbergt 3 huisorkesten: `a Orquestra Sinfónica do Porto´,`o Remix Ensemble´ en `a Orquestra Barroca´.

grote zaal

De crisis heeft het budget van `a Casa da Música´ sterk ingekrompen, maar volgens Manuel Dias, voorzitter van de Raad van Bestuur, probeert men kiest men er toch voor om alle soorten muziek, ook de commercieel minder aantrekkelijke, aan bod te laten komen. `Het is een gebouw voor alle mensen, dus ook voor alle muzieksoorten´.   

De bevolking van Porto maakt al lang geen grappen meer over de bijzondere vormen van `a Casa da Música´. Het is niet meer weg te denken uit het stadsbeeld en vormt met het museum voor moderne kunst `Serralves´ de belangrijkste hedendaagse culturele attractie van Porto.

Dit youtubefilmpje geeft een aardig impressie van het gebouw:                     https://www.youtube.com/watch?v=8uqtPKpU-zk