Van de Boerderette 33. Zomer!

Ik heb nog nooit een mus dood van het dak zien vallen, maar het is vast bijna niet uit te houden onder onze pannen, waar veel mussenparen een nestje hebben. Vooral de jongen die nog niet kunnen vliegen, moeten midden op de dag wel zo'n beetje voor Pampus liggen. 33 graden Celsius en geen wind. Er wordt alleen nog ´s morgens vroeg en tegen de avond getjilpt. Pa en ma scheren in duikvlucht langs de veranda naar beneden om zaadjes en vooral insecten op te pikken om het kroost te voeden. En dan snel weer omhoog naar die ongeduldige open snaveltjes. Maar soms is er even tijd voor een zandbad. Een groepje van drie boerenzwaluwen komt regelmatig langs om de insectenpopulatie nog wat verder uit te dunnen. Ze scheren zonder schroom vlak over onze hoofden onder het dak van de veranda. De kater ligt zo lang mogelijk uitgestrekt op de stenen trap in de schaduw te gapen. Die vogels interesseren hem geen bal vandaag. Met zijn zwarte vacht houdt hij het wel voor gezien in de zon. 

 

Na een winter met overstromingen en een koud en nat voorjaar, begon de zomer precies op tijd. Acht of tachtig, zoals de Portugezen zeggen: Van 17 graden werd het meteen maar 33. Hoewel ze al ruim twee weken in de grond zaten, moest ik alsnog bremtakken rond de tomaten- en komkommerplantjes zetten om ze een beetje tegen de felle zon te beschermen. Voor de helft van de piripiriplantjes kwam de redding al te laat. Zij overleden ter plekke.
Maar het onkruid op de velden reageerde tevreden. Het schoot omhoog, bloeide en zaaide erop los. Daar moest dus wat aan gedaan worden.

Omdat het me te duur en bovendien zinloos leek, besloot ik jaren geleden om niet elk jaar alle velden (met de tractor) te laten frezen. Ik verbouw geen mais of gerst en vooralsnog staan er alleen wat fruitbomen op. Maar ik moest ze wel elk jaar maaien, volgens de man die ik af en toe inhuurde om me wegwijs te maken op het land en te helpen met het werk. Vooral vanwege het brandgevaar.
Het gemaaide gras ging op hopen. "Flink aanstampen", zei hij, "Dan verandert het zich met het regenwater vanzelf in `estrume´, compost." Nadat dat nog eens door een buurman was bevestigd, kocht ik een hooivork en begon, na het maaien, op te tasten en daarna bovenop de grasbergen rond te hossen.

 Maar zoveel compost had ik helemaal niet nodig voor de moestuin. De bergen werden steeds hoger en het composteringsproces bleek zich helemaal niet te ontwikkelen op de manier die mijn adviseurs me hadden voorgespiegeld: Het gestapelde en aangestampte lange gras liet geen druppel regenwater door en de hoge bergen bleken vooral te bestaan uit muf  ruikend hooi. Het maaien kostte me elke zomer weken en een vermogen aan benzine en maaibladen.  Ja, lach maar!
Ik lach - zonder boeren kiespijn - van harte met jullie mee over mijn naïviteit, want: Falen mag weer. Miskleunen is gezond. Leve de afgang!

Je kunt de laatste tijd geen tijdschrift openslaan, of er staat wel een artikel in over hoe belangrijk het is om te falen en van je fouten te leren, dat de wereld in plaats van aan vlijt (Max Dendermonde), aan succes als maatstaf ten onder gaat. De maatschappelijke druk om alles meteen goed te doen vermoordt de creativiteit en veroorzaakt onnodige stress en depressie. Dit gezichtspunt verspreidt zich als een inktvlek: seminars, `Ted talks´ en zelfhulpboeken (en zal even snel weer plaats maken voor de volgende `hype´). Maar ik dwaal weer eens af.

Nadat ik mijn wonden had gelikt, besloot ik toch maar te laten frezen. Eerst eens proberen met een veld en dat bleek een succes. Je moet wel eerst de kanten maaien, want daar kan de tractor niet komen, maar het is veel minder werk.
Ik begon - ondanks de regen - dit jaar in juni met het maaien van de randen van de terrasvelden en afgelopen dinsdag zou de tractor komen. Om zes uur ´s morgens, vanwege de hitte. Voor zonsopgang zat ik aan de koffie, maar C. kwam natuurlijk pas om half acht aankakken. Moest eerst zijn schapen op het land zetten en was onderweg nog een kennis tegen gekomen. Dus werd het toch nog zweten. De frees had moeite met de grote hoeveelheid gras en de boomwortels en echt mooi werd het niet, maar wel een stuk veiliger. "Dat gras lekker laten drogen en verrotten en na de regens van september en oktober doe ik het nog een keer over. Dat wordt het al een stuk beter."

Het liep nog bijna verkeerd af: Op het bovenste veld verscheen ineens precies tussen de achterwielen van de tractor een gat. Het bleek een enorme holte met een diepte van twee meter te zijn, waar de tractor met gemak in had kunnen wegzakken, veroorzaakt door een ingestorte waterdoorgang. "Daar gaat wel een vrachtwagen aarde in", zei C. Aarde heb ik gelukkig - wat een rijkdom - meer dan genoeg. Dus komt de tractor maandag weer, met een lepel, om het gat vol te storten. Om twee uur ´s middags, maar C. kennnende...      



 

Bijzonder Portugees 26. Acordo Ortográfico, omstreden spellingwijziging

Tijdens zijn staatsbezoek, een maand geleden, opende de Portugese president Marcelo Rebelo de Sousa - zeer tegen de zin van premier António Costa - onverwacht weer het debat over het `Acordo Ortográfico´, het orthografisch akkoord, van 1990, dat nog niet is geratificeerd door Angola en Mozambique: "We zijn in afwachting van wat Mozambique besluit. Als het - met Angola - besluit van niet, is dat een aanleiding om deze materie opnieuw te overwegen." Portugal, Brazilië, Guinee-Bissau, Kaapverdië, Sao Tomé en Principe, en Oost Timor hebben het spellingakkoord ondertekend, maar alleen in Portugal is het - sinds 2011 officieel van kracht op alle scholen en overheidsinstanties. In de meeste andere landen is het invoeringstraject nog niet bekend, of - onder andere vanwege de kosten (onderwijsmateriaal enz.) op de lange baan geschoven. In Brazilië zouden de spellingwijzigingen dit jaar officieel worden, maar daar heeft men op het ogenblik wel wat anders aan het hoofd. 

 

 

Stel je eens voor dat een Nederlandse commissie van taalhotemetoten op een dag met het voorstel zou komen om de schrijfwijze van de Nederlandse taal aan die van het Zuid-Afrikaans aan te passen. Dat land is tenslotte een belangrijke handelspartner (dat mag allang weer) en het zou haar toetreding tot de Nederlandse Taalunie, waar op dit moment aan wordt gewerkt, een stuk gemakkelijker maken. De Nederlandse en - in mindere mate de Belgische - studenten bakken toch al decennialang niets van de d. en de t., om over de dt maar te zwijgen en het schrijven van het Nederlands zou ook voor  Suriname en de voormalige Nederlandse Antillen en onze allochtone medelanders een stuk makkelijker worden. Toch?
Het Nederlands zou er dan ongeveer zo uitzien:

1. Elke klank word deur´n aparte leter voorgestel en geen onnodige letters word gebruik nie.
2. Dieselfde woord, voor- of achtervoegsel word so ver moontlik dieselfde gespel.
(uit "die grondbeginsels van die Afrikaanse spelling, 1917")
Lijkt in de verte wel een beetje op de taal van Vondel, vind je niet?

Heel schrijvend, lezend, onderwijzend, lerend en belerend Nederland zou op zijn achterste poten staan. Hoonlachende koppen in de kranten, open brieven en door honderden schrijvers, wetenschappers en staatslieden ondertekende petities naar het parlement. De Vlamingen - de ware behoeders van de Nederlandse taal - stappen uit de Taalunie. Suriname vindt het te duur om schoolboekjes en de ambtelijke papierenoorlog aan te passen. Kortom: Geen schijn van kans.

In Portugal lukte iets dergelijks wel.
In het najaar van 1990 kwamen de delegaties van (bijna) alle Portugees sprekende landen bijeen in de Academia das Ciências (academie van wetenschappen) in Lissabon, om een door Portugese en Braziliaanse taalwetenschappers voorgekookt pakket van spellingsregels te bepreken, die het mogelijk zouden maken dat het Portugees overal ter wereld op dezelfde manier gespeld en geschreven werd: Het `Acordo Orthográfico´ van 1990. De bedoeling was dat het akkoord op 1 januari 1994 van kracht werd, maar veel landen tekenden niet, of pas jaren later (Brazilië pas in 1995 en dat was na Portugal nog een van de eerste).
Door gebrek aan voortgang ging het plan even in de la, maar de taalwetenschappers - met name de Portugese - die het project in elkaar gesleuteld hadden, oefenden veel druk uit om het toch te realiseren.

In 1998 werd op het Kaapverdische strand door de deelnemende landen een zelfde protocol ondertekend als in 1990, alleen werd de ingangsdatum open gelaten. Voorwaarde voor inwerkingtreding van het spellingsakkoord was dat alle deelnemers het moesten hebben ondertekend.
In 2004 ondertekenden de staatshoofden van de - inmiddels opgerichte (1996) - Gemeenschap van Portugees sprekende landen (CPLP) nog eens een dergelijk protocol, met de clausule dat Oost-Timor ook mee mocht doen.

Intussen waren er een paar mensen wakker geworden in Portugal. Schrijvers, zoals Vasco Graça Moura, Miguel Sousa Tavares, maar ook de huidige president Marcelo Rebelo de Sousa, waren (en zijn) felle tegenstanders van het akkoord. Er werd een openbare brief ondertekend en de inwerkingtreding van het akkoord werd ook juridisch aangevochten: Het mocht immers alleen dan worden ingevoerd als alle deelnemende landen ondertekend hadden..
Het voert te ver om in dit stukje uit te leggen hoe men over en langs alle bezwaren is heen gewandeld (lang leve de lobby), maar in 2006 werd het door de regering van ingenieur Socrates in een wetsvoorstel door het parlement gejast en in 2008 door president Cavaco Silva (ook al geen voorbeeld van eruditie) goedgekeurd. er werd een tijdslijn uitgezet. In 2011 werden de Portugese schoolboekjes veranderd en vanaf het schooljaar 2011-2012 moesten de leerkrachten volgens de nieuwe spellingsregels les gaan geven. In 2012 werd de spellingwijziging van kracht voor alle overheidsinstellingen.

Maar waar maakt iedereen zich nu zo druk om. Zou toch mooi zijn, als al die 217 miljoen Portugees sprekenden op dezelfde manier de taal zouden schrijven? De officiële invoering van k, w en y die niet in het Portugese alfabet voorkwamen, bijvoorbeeld, is toch een goed idee? Misschien wel, maar de Portugese tegenstanders zijn van mening dat de heren professoren de taal teveel hebben aangepast aan het Braziliaans. Waar men, naast een aantal onlogische en inconsequente nieuwe regels, vooral over valt is het verdwijnen van de - niet uitgesproken, maar wel aan de klank van de klinker richtinggevende p. en c. in veel woorden:

adaptar (aanpassen) wordt adatar (!)
receptor (ontvanger) - receto
exepto (behalve, uitgezonderd) exeto
Egipto - Egito (!) 


actor, actriz (acteur, actrice)  wordt ator, atriz
colectivo (collectief) - coletivo
elctricidade - eletricidade
facto (feit) - fato (wat ook pak, outfit, betekent)
insecto - inseto (!)

Je kunt een lange lijst van dit soort "aanpassingen" maken. Zoals je ziet verdwijnt op deze manier voor een groot deel de binding met de Latijnse (en in mindere mate de Griekse) wortels van de taal en met andere Europese talen, zoals Frans, Engels en zelfs Nederlands en Duits. 
 "Een neokoloniaal Diktat", noemt een van de beste (en chagrijnigste) columnisten van Portugal  het, "Volgens welk de grootste en sterkste (Brazilië) zijn wil oplegt aan de zwakste". Hij weigert, zoals nog een flink aantal schrijvers, volgens het orthografisch akkoord te schrijven. "De auteur van dit artikel schrijft volgens de oude orthografie", staat er dan onder in krant of tijdschrift.

Ook rechters volgen lang niet allemaal de nieuwe spellingsregels. Sommige zeggen openlijk dat ze geen zin hebben om de nieuwe regels te leren, of dat ze hen gewoon niet aanstaan. De krant "Expresso" ontdekte dat op de site van het "Tribunal de Contas", dat oordeelt over de financiën van alle overheidsinstellingen, het woord "actos" (handelingen) broederlijk naast "atos" staat.
Arthur Magelhães Mateus, een van de juristen die een proces tegen invoering van het akkoord bij het hoogste administratieve gerechtshof aanhangig heeft gemaakt zegt het als volgt:  
"(....) Het orthografisch akkoord (AO) schendt artikel 43 van de Grondwet, dat zegt dat de staat verboden is om onderwijs en cultuur volgens politieke of ideologische normen te programmeren."
   
      

De geest uit de fles 4. Rijk worden in Portugal

In de afgelopen acht jaar hebben de Portugese banken 40 miljard Euro van hun balansen moeten afschrijven. 40.000.000.000 Euro `kwijtgeraakt´! De Banco Português de Negócios (BPN) en de Banco Espírito Santo (BES) gingen roemloos ten onder. De belastingbetaler betaalde (en betaalt nog steeds) de miljardenschuld die zij nalieten. Begin van dit jaar klapte de ooit zo veelbelovende particulier bank `Banif´. Die werd, onder druk van de Eurogroep, voor een habbekrats aan de Spaanse Santander Totta verkocht. Wat dat debacle de burger gaat kosten is nog onbekend. Reken maar om minstens 3 miljard. Voor een deel zijn die 40 miljard wel door `overmacht´ te verklaren: de crisis, het faillissement van heel veel ondernemingen en de niet helemaal voorzienbare waardevermindering van het onroerend goed, maar de banken is ook  veel te verwijten: veel te wilde investeringen, gegoochel met spaartegoeden van cliënten en - vooral - het op onverantwoordelijke wijze verstrekken van hypotheken en kredieten. Leningen die nooit afgelost zullen worden en die nog jaren lang zwaar op de balansen zullen drukken.

 

Veel van de leningen die niet worden afbetaald, werden verstrekt tussen 2003 en 2009, een tijd waarin men dacht dat er geen einde aan de groei kwam. Er was toen (en misschien nog wel) veel te weinig toezicht op het bankwezen. Depositobanken gingen zich - vaak niet gehinderd door enige kennis van zaken - als investeringsbanken gedragen en men verstrekte kredieten zonder enige garantie of onderpand. Een van de voorbeelden daarvan was `de zaak´ Joe Berardo, aan wie door de `BES´ en de `Caixa Geral de Depositos´ (Staatsbank!) een lening van 1 miljard Euro werd verstrekt om aandelen van een andere bank (BCP) te kopen, met als onderpand zijn kunstcollectie, die nog geen derde van dat bedrag waard was. Hij kocht die aandelen voor 3.90 € per stuk en ze kelderden in korte tijd naar 5 Eurocent. Na talloze processen heeft men het uiteindelijk maar opgegeven om het geld terug te krijgen.

Waren die bankmanagers dan allemaal achterlijk? Nee, maar veel van die leningen werden verstrekt op basis van `ons kent ons´: Van het corps, de vrijmetselarij (erg populair onder Portugese hoge heren en bij de Portugese BVD) en functies bij banken, grote advocatenkantoren en de regering gingen (en gaan nog steeds) naadloos in elkaar over. Als een lening bij de ene bank op bezwaren stuitte, zorgde de directeur van die bank er wel voor dat `vriendje´ cliënt bij een bevriende bank wél zijn krediet kreeg. En omgekeerd natuurlijk. Een cadeautje zo hier en daar maakte het allemaal nog even gemakkelijker.

In `E´, de zaterdagbijlage van de krant `Expresso´ vond ik het schema van een manier om je schaamteloos te verrijken ten koste van de bank en - uiteindelijk - de belastingbetaler. Ik heb het een klein beetje aangepast naar Nederlandse taal en moraal. Je hebt er niet veel voor nodig: Een beetje - al dan niet geleend - geld, een goedzittend pak + bijbehorende auto, een vlotte babbel en - last but not least - geen gram geweten:

Weer een hotel in aanbouw

1. Je koopt als ondernemer een terrein om een hotel op te bouwen voor 1 miljoen Euro (Hoe je aan dat geld komt vertelt het verhaal niet; drugshandel, gokken, of geleend van je ome, om hoger op te komen of gewoon in een ouwe sok).

2. Je verkoopt dat terrein voor 5 miljoen Euro aan een - speciaal voor dit doel opgerichte - vennootschap ( we noemen die "LOL") met verschillende vennoten (katvangers), maar waarover jij de volledige controle hebt.
De bank financiert deze koop, op basis van de toekomstige waarde (met hotel) van het terrein. Het krediet bedraagt 5 miljoen Euro.

3. Je hebt als ondernemer inmiddels 4 miljoen Euro winst gemaakt met de verkoop van het terrein aan vennootschap "LOL". Je parkeert 5 miljoen Euro op een offshore rekening (in Panama bijvoorbeeld).

4. Vennootschap "LOL" start (met een bouwkrediet) met de bouw van het hotel. Om ook wat aan de bouw te verdienen, besluit je als ondernemer (dus niet als lid van de vennootschap) een nieuwe onderneming op te richten die bemiddelt bij de aanschaf van de bouwmaterialen. Deze onderneming koopt de bouwmaterialen in en verkoopt ze met een `commissie´ van 10% door aan de vennootschap "LOL". De opbrengst zet je weer fijn op je offshore rekening.

5. Tijdens de bouw krijgt vennootschap "LOL" van de bank een vrijstelling van vijf jaar voor het betalen van rente over het geleende bedrag. Die rente wordt wel elke maand keurig berekend en opgeteld bij het bedrag dat de vennootschap moet betalen wanneer zij winst met het hotel gaat maken.

6. Eindelijk is het hotel dan klaar, maar met de zwaar opgevoerde kosten van de aankoop van het terrein en de aankoop van bouwmaterialen wordt de prijs per kamer veel te hoog. Zo hoog, dat het hotel van de vennootschap "LOL" er niet in slaagt om winst te maken en de lening af te lossen. "LOL" gaat failliet en het hotel wordt aan de bank overgedragen.

7. (En daar heb jij inmiddels niets meer mee te maken). De bank dient nu de rentewinst van het verleende krediet over de afgelopen vijf jaar te annuleren. - op zich al een flinke strop - maar moet ook nog eens het hotel voor de marktwaarde verkopen. En die is natuurlijk veel lager dan het verleende krediet. Het verschil wordt met een net Portugees woord `imparidade´, waardevermindering, genoemd.

8. Als je van mening bent dat je met flink biechten niet in de hel hoeft te komen en bovendien erg op de horecabizz gesteld bent, zou je het hotel via een nieuw op te richten vennootschap weer van de bank kunnen kopen. Vanwege de lage aanloopkosten (koopprijs) wordt het vast een goedlopende tent. Maar je kunt natuurlijk ook een nieuw project opstarten. Je begint gewoon weer bij stap 1. (het is net Monopoly).
En, o ja, die miljoenen op je offshore rekening. Die `wit´ je eenvoudig met een programma RERT (Regime Extraordinário de Regularização Tributária) van de overheid. Je betaalt een paar ton belasting aan de staat en dan wordt er niet meer over gezeurd. Kun je ook op een nette manier je ome terugbetalen (zie stap 1.)

Dit schema is vele malen toegepast, met allerlei variaties, voor bedrijfspanden, projecten en bouwwerken van particulieren in samenwerking met de overheid (Parcerias Público-Privados, PPP´s) en zelfs hele woonwijken. Wie weet lukt het nog steeds. Wil jij niet eens een kansje wagen?     
 

Van de boerderette 32. Kersentijd

Wat stonden ze mooi in bloei. Het leek wel Hanami Matsuri als ik uit het raam keek. En dan heb ik het over slechts twee jongvolwassen bomen, adolescenten nog eigenlijk. De kersenboompjes die ik vorig jaar geënt heb, vertoonden nog maar een of twee bloempjes, meer voor de show dan om al tot kers uit te groeien. Maar toen kwam de regen. Langdurige `vuilen, kouden regen´. De bijen gingen met verlet en de bloesem viel onbemind en onbevrucht van de takken. Drie kersen telde ik, toen het eindelijk opklaarde. Gisteren verdween de laatste. Onrijp. Natuurlijk weer de gaai, die het ook op mijn aardbeien heeft voorzien. Ik mag lijden dat hij er het zuur van gekregen heeft. Geen kersen dit jaar. Ook geen pruimen of perziken, die ondergingen hetzelfde lot. Gelukkig wel appelen en peren in het verschiet, citroenen zat en knollen natuurlijk. 

 

mooie boom, maar geen kers te zien..

 

Het echte kersengebied van het Noord-Portugal ligt aan de andere kant  van de rivier, zo'n 25 kilometer stroomopwaarts: Resende. Elk jaar, in de kersentijd, zitten er langs de weg tussen Marco de Canaveses en Paços de Gaiolo op dezelfde plekken kersenverkoopsters uit Resende met kisten vol felrode krieken en - die vind ik toch het lekkerst - karmijnrode zoete kersen. Op het hoogtepunt van de oogst kosten ze nog geen 2 Euro de kilo en laten we ons vaak voor 5 of 6 Euro een kistje aansmeren. Ook dit jaar verheugden we ons daarop. Maar er zit er geen één. Door de langdurige regen is meer dan de helft van de oogst - jaarlijks gemiddeld 3500 ton - naar de Filistijnen. In het televisiejournaal sprak een kersenteler dramatisch over wel 80%, maar boeren overdrijven graag als het om schade aan de gewassen gaat - wie weet komt er nog een subsidie los - dus dat nemen we maar met een korrel zout.

en zo hoort het natuurlijk

"De regen is onze grootste vijand", verklaart een kersenteler uit Resende met 24 hectare kersenbomen in een artikel van de krant `Jornal de Noticias´. "Afgelopen maandag ging ik plukken en 60 % waren `rachadas´, gekloofd. Het grootste voordeel van deze streek aan de Douro is een microklimaat dat het mogelijk maakt om de kersen er twee weken eerder te oogsten dan in de rest van het land. Maar dit jaar kon de kersenpluk pas twee of drie weken later dan normaal beginnen. Toch was, ondanks de regen op de laatste dag, het jaarlijkse kersenfeest in het laatste weekend van mei, met veel folkloristische dans, muziek, de verkiezing van de beste kersentaart  en zelfs een bezoek van de minister van landbouw, Luís Copoulos Santos, weer een groot succes.

kersenfeest Resende 2010

150 kilometer ten zuidoosten van Resende ligt in het district Castelo Branco `Fundão´, een ander kersenstadje en daar las ik juist zo'n enthousiast artikel over voordat het begon te regenen. Hier neemt in de afgelopen zes jaar het productie-areaal jaarlijks met 6 % toe en zijn de 400 producenten inmiddels goed voor een jaaromzet van 20 miljoen Euro (7000 ton). De telers hebben zich georganiseerd en men investeert in onderzoek naar verbetering van de kersenrassen en herintroductie van traditionele soorten. De deelgemeente Alcongosta heeft in samenwerking met `Compal´(vruchtensappen) en het gemeentebestuur een leuk plan ontwikkeld om `de stadsmens´ meer bij de fruitteelt te betrekken: Voor 20 Euro per jaar kun je een nieuw te planten kersenboom adopteren. Het bestuur van de deelgemeente verzorgt je petekind in een speciaal daarvoor aangelegde kersentuin en je krijgt 2 kilo kersen per jaar tot de boom vruchten begint te geven. Dan moet je ze zelf komen plukken.
Maar ook in Fundão is dit jaar zo'n beetje de helft van de kersenoogst door de zware regenval verwoest.
"Graças a Deus", geloofd zij de heer, zeggen de boeren in het katholieke binnenland van Portugal. Maar met hoge heren is het kwaad kersen eten dit jaar.

Uiteindelijk wisten we toch nog kersen te bemachtigen bij de brug over de Tâmega vlak voor Marco de Canaveses. Daar staan altijd stalletjes met groente, fruit en traditioneel gebak. De kwaliteit was niet om over naar huis te schrijven: de ene rijp, de andere zuur en er zaten veel merkwaardige mutaties met twee pitten tussen. En dat voor 5 Euro per kilo. Maar het kan veel gekker. In Helsinki betaal je 52 Euro voor een kilo kersen!

            

Van funk tot fado 18. Sensible Soccers

Anderhalve week geleden speelden ze hun nieuwste composities op `Rock in Rio´, een van de grootste jaarlijkse popfestivals in Lissabon. Niet op het hoofdpodium, dat was gereserveerd voor de grote commerciële acts zoals Avicii en het Portugese D.A.M.A,  maar toch voor een groot publiek en met een uitstekende kritiek. Hoewel ze hun bekendheid aan het internet te danken hebben - het nummer AFG (waar ik ook voor viel) van hun eerste cd werd inmiddels bijna 120.000 keer beluisterd op YouTube, zijn ze, zoals de gitarist in een interview laat weten  `Een band om live te spelen´ en al spelend hun muziek te veranderen. `Sensible Soccers´ heeft er inmiddels zo'n zestig concerten op zitten en er staan er voor de komende tijd nog heel wat op het programma.

 

op `Rock in Rio´

 

Ik las laatst ergens dat een van de problemen van de digitale wereld waarin we leven de ballast van ons  toegenomen muzikale geheugen is: Alles wat we horen lijkt inmiddels op iets dat we al kennen en dit zou de creativiteit van musici verlammen. De leden van `Sensible Soccors´ hebben daar in ieder geval geen last van. Ze maken juist gebruik van die `ballast´. De muziek en muzak die ze zich uit hun vroegste jeugd - begin jaren´80 van de vorige eeuw - herinneren, bij een tante in de auto, tussen televisieprogramma's door, dient hun juist als inspiratie: Jean Michel Jarre, Prefab Sprout, de New Age muzak. Niet om te kopiëren, maar om de nostalgische stemming daarvan op te pikken. Geuren, vlagen van herinneringen. 

                                        https://www.youtube.com/watch?v=cRDoknf3eYU
                                                                     AFG van de cd  `8´

De titel van `Villa Soledade´, het tweede album van `Sensible Soccers´, dat begin van dit jaar werd uitgebracht verwijst naar de naam van een exotisch huis, langs de rijksweg tussen Villa de Conde en Santo Tirso (Noord-Portugal), dat een vader als eerbetoon voor zijn overleden zoon bouwde. Een mengsel van verdriet om wat was en toch ook weer vol van hoop en dat is waar deze cd over gaat.  Ik citeer gitarist Filipe Azevedo in een interview als hij het over de industrie van `São João de Madeira´ (zijn geboorteplaats) heeft, die daar ontstaan is omdat er toevallig een `estrada nacional´, een rijksweg, doorheen liep: "Het verval van wat eens heel welvarend was. De herinnering aan een optimisme dat vruchteloos bleek te zijn, de dorheid (door de uittocht, het in de steek laten) die erop volgde, maar ook `de hoop´ - ergens is de nieuwe hoop - die komt na de apocalyps. Want nadat alles is doodgegaan, kan er alleen maar iets heel
anders komen. En dat is wat ons motiveert"

                                        https://www.youtube.com/watch?v=tWJMZEIlBdY
                                       
Clausura, van Villa Soledade, heeft iets met een anoniem muziekstuk uit de 17e eeuw te maken, maar het doet ook herinneren aan `Warzawa´ van Bowie en Eno, hoewel de muziek veel ruimtelijker klinkt. (De technische mogelijkheden van meer dan 40 jaar later ?)

                                         https://www.youtube.com/watch?v=ge23rj72wcQ
                              En natuurlijk het titelstuk `Villa Soledade´ (video Leatitia Morais)

`Sensible Soccers´, de naam komt van een van een computerspel (Atari!) uit de jaren ´90 waarmee je - in die tijd - belangrijke voetbalwedstrijden kon naspelen, is een trio waarvan de leden uit de uiterste randgebieden van `Grande Porto´ komen: Filipe Azevedo (bas, gitaar, programming) uit het zuidelijke São João de Madeira. Hugo Alfredo Gomes (bas, toetsen) en Manuel Justo (bas, toetsen, programming) uit het noordelijke Vila de Conde. De groep ontstond in 2009 en heeft de EP (Sensible Soccers, 2011), en de cd's `8´ (2014) en `Villa Soledade´ (2016) op haar naam staan.

                                         https://www.youtube.com/watch?v=0JictV2FYwA
                                     En `Fernanda´ van de EP uit 2011 mag je ook niet missen